Een hypotheek met NHG biedt banken de garantie dat zij het hypotheekbedrag
terugkrijgen als de huiseigenaar zijn rente en aflossing niet meer kan
betalen, dat schrijft Het
Financieele Dagblad . Maar nu blijkt dat in een kwart van de gevallen
waarin de garantie wordt ingeroepen geen uitkering volgt door
administratieve fouten uit het verleden.

Dat komt doordat banken in de periode 2000-2007 te gemakkelijk een
NHG-garantie hebben afgegeven. Bij acceptatie van de hypotheekaanvraag is
bijvoorbeeld onvoldoende gekeken of huizenkopers nog andere schulden hadden
uitstaan. "Soms is er niet goed gekeken naar de taxatie van woningen", zegt
directeur Karel Schiffer van het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW), het
fonds dat de uitkering regelt.

Buffer net boven nul
Als de garantie minder zekerheid biedt dan gedacht, kan dit gevolgen hebben
voor de kapitaalreserves (buffers) die de banken moeten aanhouden voor
hypotheken. Bij een hypotheek met NHG is die buffer iets hoger dan nul. Bij
een gewone hypotheek ligt die buffer rond de 2 procent van het
hypotheekbedrag. Als banken voor NHG-hypotheken ook buffers moeten
aanhouden, zal de traditionele korting op garantiehypotheken lager uitvallen
of in het uiterste geval zelfs verdwijnen.

Voor kredietbeoordelaar Fitch zijn de tegenvallende NHG-uitkeringen aanleiding
om de waardering voor gesecuritiseerde NHG-hypotheken te heroverwegen.
Banken hebben in de afgelopen jaren ook NHG-hypotheken in stukken geknipt en
herverpakt, het zogenoemde securitiseren.

Moeilijk doorverkopen
Een lagere waardering door Fitch heeft gevolgen voor de waarde van deze
gesecuritiseerde leningen. Vooral de beleggers die deze stukken hebben
gekocht, zullen hierdoor pijn lijden. Voor banken wordt het wellicht
moeilijker om in de toekomst NHG-hypotheken door te verkopen. Vorig jaar
verlaagde Moody’s, een andere kredietbeoordelaar, ook al gesecuritiseerde
NHG-leningen. Een topbankier die anoniem wil blijven, erkent dat de
tegenvallende uitkeringen door het Waarborgfonds niet alleen gevolgen hebben
voor hypotheken die worden gesecuritiseerd. "Ook de hypotheken die de bank
zelf houdt, worden geraakt."

De hoeveelheid bufferkapitaal die een bank moet aanhouden, hangt af van een
eigen inschatting van de risico's. Als blijkt dat er minder wordt uitgekeerd
dan waarop de bank had gehoopt, moeten deze risicomodellen worden
bijgesteld. Dan moeten banken er dus meer kapitaal voor aanhouden.

Annuïtaire aflossing
Fitch zet nog een ander probleem met NHG op de agenda. De systematiek van NHG
gaat er in de hoogte van de garantie van uit dat de hypotheek annuïtair
wordt afgelost. Bij aflossingsvrije hypotheken daalt de gegarandeerde som
dus, terwijl het hypotheekbedrag constant blijft. Voor de bepaling van het
risico werd het verschil tot voor kort goedgemaakt door de stijging van de
huizenprijzen. Die stijging is echter onzekerder geworden.

Voor beide problemen zoekt directeur Schiffer van WEW een oplossing. Banken
die onterecht een NHG-hypotheek hebben verstrekt zouden wel een volledige
uitkering bij schade krijgen, maar via een boetesysteem alsnog worden
afgerekend. Verder wil Schiffer eventueel ook aflossingsvrije hypotheken
onder de garantie laten vallen.

Banken konden gisteren nog geen volledig beeld geven over de mogelijke
gevolgen van de problemen met NHG.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl