Dinsdag 12 maart is het zover: dan presenteert premier Theresa May opnieuw haar Brexit-deal aan het Britse parlement. Hiermee staan er enkele spannende Brexit-momenten voor de boeg, met nog minder dan drie weken te gaan tot de Brexit-datum van 29 maart.
De opties voor deze week: de eerder afgewezen deal van May wordt alsnog aangenomen door het Britse parlement, of hij wordt voor de tweede keer verworpen.
Cruciaal is vooral wat er gebeurt als de Lagerhuisleden het voorstel van May wegstemmen. We nemen de mogelijkheden hieronder door.
Gaat de deal er dit keer wel komen?
Toen de overeenkomst die May met de Europese Unie had gesloten in januari met 230 stemmen werd afgewezen in het Britse parlement, beloofde de premier “te onderzoeken wat er voor nodig is om de steun van het parlement krijgen.”
Aan de ene kant heeft May er baat bij stemmen te werven bij oppositiepartij Labour. Maar tegelijk heeft ze ook de steun nodig van een aantal van de 118 conservatieve parlementsleden die tegen haar voorstel stemden.
May heeft geprobeerd Labour te paaien door 1,6 miljard pond te beloven voor regionale investeringen. Ook gaf ze aan de rechtspositie van werknemers te zullen versterken. Vooralsnog lijken dat futiele handreikingen. De meeste Labour-parlementariërs hebben haar voorstel als een wassen neus afgedaan.
Het leeuwendeel van de inspanningen van May is daarom gericht op het winnen van steun van opstandige Conservatieve parlementsleden en parlementsleden van de Noord-Ierse DUP-partij. May schermt hierbij met "juridisch bindende" wijzigingen bij de noodoplossing voor de Ierse grens.
De Britse topjurist Geoffrey Cox was afgelopen week in Brussel om concessies van de EU los te peuteren. Die gesprekken zijn echter op niets uitgelopen. De kloof tussen wat beide partijen wilden was té groot om tot overeenstemming te komen.
Een paar Tories die aanvankelijk tegen de deal van May stemden, hebben aangegeven nu vóór te zullen stemmen. Ze zijn bang dat een nieuwe afwijzing tot uitstel van de Brexit leidt. Maar zonder substantiële aanpassingen, is het onwaarschijnlijk dat May het vereiste aantal stemmen veilig stelt om haar deal door het parlement te loodsen.
Wat gebeurt er als de deal van May opnieuw wordt afgeschoten?
Het hangt er helemaal vanaf hoe vernietigend de nederlaag zal zijn.
Als May met een kleine minderheid verliest, dan zou ze kunnen overwegen om een derde stemming te organiseren vóór 29 maart. De keuze tussen haar deal en een veel onaantrekkelijker alternatief - langdurig uitstel van de Brexit - zou een meerderheid van de parlementsleden ertoe kunnen bewegen haar deal tóch te steunen.
Maar er is meer: bij een afwijzing van de deal van May volgen namelijk twee andere belangrijke stemmingen.
De inzet van de eerste stemming is steun voor een no deal-Brexit. De tweede stemming gaat over wel of geen uitstel van de Brexit. Deze stemmingen zullen waarschijnlijk woensdag en donderdag gehouden worden.
Het Britse parlement gaf eerder aan in meerderheid tegen een no-deal gekant te zijn. Als dat nog steeds het geval is, dan zal May zich waarschijnlijk gedwongen voelen om deze optie van tafel te halen.
May zou zich bij een forse nederlaag voor haar eigen deal én afwijzing van de no deal-Brexit gedwongen kunnen zien zaken uit handen te geven aan het Britse parlement. Dan komt een zachte Brexit weer in beeld, mogelijk inclusief een permanent lidmaatschap van de Europese douane-unie.
In dit scenario valt ook niet uit te sluiten dat de premier onder grote druk komt te staan om af te treden. Zowel Brexiteers als Remainers sturen daar mogelijk op aan.
