Vermogende beleggers zagen de kunstmarkt in de afgelopen jaren als een interessant alternatief voor de onzekere aandelenmarkten. Maar levert beleggen in kunst ook echt wat op?
In het topsegment van de kunstmarkt lijkt het niet op te kunnen, gelet op de recordbedragen die regelmatig opduiken bij veilingen. Maar onder die toplaag ziet de markt er heel anders uit.
Afgelopen jaar zakte de opbrengst van de wereldwijde kunstverkopen op veilingen met 7 procent tot zo’n 64 miljard dollar, zo blijkt uit het deze week verschenen jaarrapport van de European Fine Art Foundation.
De daling werd veroorzaakt door zwakte op de Chinese kunstmarkt en een zwakkere vraag naar naoorlogse en hedendaagse kunst. In 2012 nam de waarde van de mondiale kunstverkoop voor het laatst af.
Top van de markt
De verkoopdaling in 2015 vond plaats ondanks enkele nieuwe records in het topsegment.
Hedgefondsmanager Ken Griffin kocht vorig jaar twee 'abstract expressionistische'-schilderijen in een privé-transactie voor 500 miljoen dollar. Daarnaast bracht Pablo Picasso's schilderij 'Les Femmes d'Alger (Version O)' bij een veiling in mei 179,4 miljoen dollar op, de hoogste veilingprijs voor een kunstwerk bij veilinghuis Christie's.
Slechts 0,1 procent van alle transacties bestaat uit kunstwerken die verkocht worden voor meer dan 10 miljoen dollar, maar deze transacties zijn wel goed voor 28 procent van de totale verkoopwaarde.
Volgens het rapport van de European Fine Art Foundation was een deel van de verkoopdaling in 2015 "onvermijdelijk". "Door de stijgende verkopen in de afgelopen tien jaar is het steeds moeilijker geworden om verdere groei te realiseren, vooral in een kunstmarkt met een krap aanbod."
De waarde van de kunstmarkt is van 2005 tot 2015 met 78 procent toegenomen en met 61 procent sinds het dieptepunt van de financiële crisis in 2009.
Vooral peperdure kunst brengt rendement
Kunstinformatiebedrijf Artprice stelt in zijn jaarrapport over 2015 dat de kunstmarkt een rendement biedt van 10 tot 15 procent voor kunstwerken van meer dan 100.000 dollar.
Ook werken van meer dan 20.000 dollar leveren volgens Artprice een jaarlijks rendement op van 9 procent. Tegen de achtergrond van negatieve rentevoeten en dalende aandelenmarkten ziet de kunstmarkt er daarmee volgens het bedrijf 'opmerkelijk gezond' uit.
Uit het jaarrapport van Artprice blijkt echter dat kunstwerken van meer dan 100.0000 dollar slechts goed zijn voor minder dan 4 procent van veilingtransacties, zo merkt zakensite Forbes op.
Alle werken onder de 20.000 dollar worden niet gecategoriseerd als investering, terwijl vorig jaar 90 procent van alle kunst bij openbare veilingen werd verkocht voor minder dan 20.000 dollar.
Veel van de informatie over de kunstmarkt is niet bekend en de rendementsberekeningen kunnen daardoor onbetrouwbaar zijn, aldus Forbes. Particuliere verkopen en werken die onverkoopbaar bleken te zijn bij veilingen worden vaak niet meegenomen in de berekeningen.
De Mei Moses Art Indices, die ook rekening houdt met de herhalingsverkoop van kunstwerken op veilingen, geven een veel minder rooskleurig beeld van de rendementen op de kunstmarkt in 2015. De Mei Moses World All Art Index zakte in 2015 met 3,1 procent.
Van de Mei Moses-indices die zijn ingedeeld naar kunstcategorie liet vorig jaar alleen de naoorlogse en hedendaagse kunstcategorie een positief rendement zien, van plus 4,1 procent.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
