"We kunnen niet uitsluiten dat Griekenland het eurogebied een tijdje moet
verlaten." Met die woorden schreef Jürgen Koppeling, de financiële
woordvoerder van de Duitse regeringspartij FDP, weer een nieuwe alinea in de
al maar idioter wordende Griekse klucht.
Griekenland uit de euro? Ja dat
willen we allemaal wel. Maar het kan helemaal niet. In elk geval niet
zonder het Europese Verdrag met voeten te treden. Roept de FDP – die zich de
afgelopen maanden terecht boos maakte dat Griekenland zich niet aan het
Stabiliteitspact heeft gehouden – nu werkelijk een EU-lidstaat op om de
regels te overtreden?
Drachme herinvoeren?
Blijkbaar. Maar het kan nog maller. Volgens Koppeling moet Griekenland
tijdelijk uit de euro om "via een waardedaling van de eigen munt de
financiële situatie te verbeteren".
Dat zou nogal contraproductief zijn. Griekenland voert de drachme weer in,
tegen een lage eurokoers en kan vervolgens de buitenlandse schuld (die
blijft natuurlijk in euro’s) helemaal niet meer betalen. Goed idee, FDP!
Besluitenloze Merkel
Het bezopen voorstel van Koppeling geeft aan dat de Duitsers de grip op de
Griekse tragedie helemaal verloren zijn. Vooral door de weifelachtige,
besluiteloze ‘leiding’ van CDU-bondskanselier Angela Merkel is de Griekse
kwestie uitgegroeid tot een enorm probleem voor het hele eurogebied.
Nu weer dreigt
Merkel de beslissing over hulp aan Griekenland over de verkiezingen in
Noordrijn-Westfalen van 9 mei heen te willen tillen. Tien dagen later moet
Griekenland de markt op om voor 8,5 miljard euro aan obligaties te slijten.
Dat gaat zonder toegezegde steun misschien niet lukken. Een nieuwe
kredietcrisis à la Lehman Brothers is dan een serieus gevaar.
Richting faillissement
Na maanden van onduidelijke Europese besluiten, vage reddingsplannen en
halfslachtige toezeggingen hebben de internationale kapitaalverschaffers er
genoeg van. De rente waar tegen Griekenland moet lenen is hoger dan ooit.
Die rente alleen duwt het land al sneller richting het faillissement.
Er wordt door de kapitaalschieters serieus rekening gehouden met het scenario
waarin de Grieken gaan heronderhandelen over sanering van de schuld.
Buitenlandse schuldeisers zouden dan genoegen moeten nemen met onvolledige
terugbetaling.
Mopperen over gelieg
In die situatie hadden we niet hoeven te komen. Allereerst natuurlijk omdat
een land als Griekenland zich nooit de euro in had mogen liegen. Maar met
daarover mopperen komen we nu niet verder.
Griekenland heeft de euro, en is daarom een Europees probleem. Kapitaalmarkten
moeten het vertrouwen herwinnen, zodat de rente die de Grieken betalen
omlaag gaat. Op eigen kracht gaat dat niet lukken. Daarvoor is de vocale en
financiële steun van andere eurolanden nodig.
Maar de Duitsers zingen niet mee. Vanuit dat land klinkt alleen politiek
geruzie, gemor van de bevolking en geraaskal van types als Koppeling. Met
iedere dag die voorbij gaat worden de problemen voor Griekenland groter, en
de kosten van een Europese reddingsoperatie ook.
Welbegrepen eigenbelang
Het is dan ook niet uit altruïsme dat we de Grieken te hulp moeten (en zullen)
schieten, maar uit welbegrepen eigenbelang. Vergelijk het met de redding van
Fortis en ABN Amro. Dat ging ook met tegenzin, maar iedereen snapte dat
failliet laten gaan van de banken veel grotere kosten zouden hebben.
Het wordt tijd dat de Duitsers (en sommige Nederlandse politici, want ook hier
worden spelletjes gespeeld) de feiten onder ogen zien. Realpolitik noemen ze
dat zelf.
De Duitse banken hebben voor 45 miljard euro aan Griekse leningen op de balans
staan, zo blijkt uit de laatste cijfers van de Bank voor Internationale
Betrekkingen (BIS).
Als ze daar op moeten afboeken zal de overheid toch weer bij dienen te
springen.
Leningen in Griekenland
Alle Europese banken bij elkaar hebben 189 miljard euro in Griekenland
uitstaan. Frankrijk spant de kroon met 75 miljard. Nederlandse banken doen
leuk mee met 12 miljard – goed voor de vierde plaats in Europa, net achter
Groot-Brittannië.
Gaan we die banken straks voor veel geld redden, nadat Griekenland in de
schuldsanering is beland en de euro dreigt mee te sleuren? Of gebruiken we
ons verstand en redden we Griekenland - uiteraard tegen keiharde condities
en radicale eisen?
Lees ook:
voor banken
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl