Wie dacht dat Albert Heijn zich aan het eind van de vorige eeuw als een
kluizenaar had teruggetrokken en zich niet meer om ‘zijn’ Ahold bekommerde,
werd in februari 2003 goed wakker geschud. "Ik voel me zwaar verneukt",
klonk het boos op de tv. Het was een reactie op de boekhoudfraude die bij
het supermarktconcern aan het licht was gekomen.

Hoewel de donderdag overleden Albert Heijn (83) al jaren gepensioneerd was,
bleef hij – ook als aandeelhouder – de onderneming nauwlettend volgen. Over
Cees van der Hoeven, die Ahold leidde ten tijde van het boekhoudschandaal,
zei Heijn dat zijn expansiedrift hem naar het hoofd was gestegen: "Hij ging
steeds trotser lopen. Als een haan met stront aan z’n poten."

‘Meneer Albert’
Heijn was de kleinzoon van de oprichter van het gelijknamige
kruideniersconcern. Hij was de man die Ahold liet groeien. ‘Meneer Albert’,
zoals het personeel hem noemde, verwierf faam als ‘vader’ van de supermarkt
en de streepjescode. Hij trad in 1949 op 22-jarige leeftijd in dienst bij de
kruidenier, waar hij twee jaar later verantwoordelijk werd voor de invoering
van de zelfbediening. Dit was destijds een revolutionair winkeltype. Het
winkelmandje en het winkelkarretje werden geboren. De supermarkt à la Albert
Heijn diende als model voor talloze andere zaken die zelfbediening invoerden.

Ook de streepjescode, dat het afrekenen bij de kassa’s sterk zou
vereenvoudigen, was een idee van Albert Heijn. De Belgische koning
decoreerde hem er zelfs voor.

In 1958 werd Heijn president van het Albert Heijn Detailbedrijf. In 1962 klom
hij op tot voorzitter van de raad van bestuur van Albert Heijn, dat onder
zijn leiding werd getransformeerd tot Ahold. Hij was populair, maar ook
gevreesd bij het personeel. Bij bedrijfsbezoeken ontging hem niets: gedeukte
blikken, onverzorgde producten en brutaal optreden van personeel.

Bed & breakfast
In de 27 jaar van Heijn's presidentschap ontwikkelde Ahold zich tot een van de
grootste detailhandelconcerns van de wereld. In Nederland schoven andere
concerns onder de Ahold-paraplu aan, zoals de drogisterijketens Etos en De
Tuinen, slijterij Gall & Gall en snoepconcern Jamin.

Na zijn aftreden als bestuursvoorzitter bleef Albert Heijn lange tijd actief
in het bedrijfsleven en de maatschappij. Hij was commissaris, onder meer bij
Ahold, ABN Amro, Transavia, Reesink en Randstad, bekleedde bestuursfuncties
bij het Amerikaanse Food Marketing Institute en de Hollandsche Maatschappij
der Wetenschappen, was voorzitter van de Zaanse Schans en lid van de Rotary
Club in Zaandam.

Albert Heijn sleet zijn laatste levensjaren hoofdzakelijk in Engeland. Samen
met zijn vrouw dreef hij nog jaren enkele winkels, een brasserie, een
restaurant en een bed-and-breakfast.

Heijn was Commandeur in de Orde van Oranje Nassau, Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw, Commandeur in de Orde van Leopold II van België en
ereburger van de gemeente Zaanstad. Verder benoemde Nijenrode hem tot
eredoctor in de bedrijfskunde en was hij erevoorzitter van het Centraal
Bureau Levensmiddelenhandel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl