De ondergang van de A380, het megatoestel dat 20 jaar te laat kwam

Het enthousiasme is groot als in 2007 de eerste commerciële vlucht van de A380 plaatsvindt. Vliegtuigbouwer Airbus ziet grote kansen voor het nieuwe megatoestel en denkt dat het in de eerste twintig jaar zo’n 1.200 stuks kan slijten.

Ruim een decennium later is er weinig meer over van dat optimisme. De orders zijn opgedroogd. Donderdag kondigde Airbus aan met de productie van de A380 te stoppen. De laatste levering is in 2021.

Met een prijskaartje van ruim 300 miljoen euro per stuk is het een van de duurste vliegtuigen die ooit gebouwd is. In de reusachtige dubbeldekker passen als alleen economy-stoelen worden gebruikt meer dan 800 passagiers. Als een A380 ergens landt, staan de mensen te kijken.

Maar luchtvaartmaatschappijen letten juist steeds meer op de kosten, zeker met een fluctuerende olieprijs. De eigenschappen die de A380 uniek maken, zijn ook de eigenschappen die het toestel mogelijk de das omdoen.

Volgens sommige experts is het toestel twintig jaar te laat op de markt gekomen. Hoe dan ook, de A380 is een knap staaltje techniek. Kijk mee naar de roemruchte geschiedenis van het grootste passagierstoestel ter wereld:

---

Op 7 april 2005 gaat een prototype van de A380 voor het eerst de lucht in, vanaf de fabriekslocatie van Airbus in Toulouse.

---

Het is de eerste keer dat de viermotorige dubbeldekker los van de grond komt.

---

Maar het verhaal van de A380 begint decennia eerder.

---

In de jaren zeventig is Airbus, dat ontstond vanuit een samenwerkingsverband tussen Aérospatiale (Frankrijk) en Deutscher Aerospace (Duitsland), een nieuwkomer in de luchtvaartbranche. De A300 is het eerste vliegtuig van Airbus.

---

Een decennium lang probeert Airbus een voet tussen de deur te krijgen op de markt die wordt gedomineerd door de 747 Jumbojet van het Amerikaanse Boeing.

---

De 747 is vanaf de eerste commerciële vlucht in 1970 het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Door de prestaties en zuinigheid is het een populair toestel bij maatschappijen. Vliegen wordt betaalbaar voor de massa dankzij de 747.

---

Begin jaren negentig is de positie van Airbus sterker. De A320, die in 1988 op de markt komt en al snel populair blijkt bij maatschappijen, is zijn tijd ver vooruit. Het is het eerste passagiersvliegtuig met een fly-by-wire-systeem, waarbij het toestel volledig op basis van een computersysteem vliegt, waardoor de veiligheid enorm toeneemt.

---

In 1993 komt daar de tweemotorige A330 bij...

---

...en de viermotorige A340. Maar Airbus wil nog groter. De Europese vliegtuigbouwer richt zijn pijlen op het populairste toestel van het moment...

---

...de Boeing 747-400. Airbus wil een vliegtuig bouwen dat nog groter is dan Boeings jumbojet, maar goedkoper om in de lucht te houden.

---

Het resultaat is de A3XX, een concepttoestel met twee verdiepingen.

---

De A3XX wordt uiteindelijk de A380 die we vandaag de dag kennen.

---

De A380 wordt geassembleerd in een megagrote hal van Airbus in Toulouse van 490 bij 250 meter.

---

De A380 is 73 meter lang en heeft een spanwijdte van bijna 80 meter. De staart torent ruim 24 meter boven de grond uit.

---

In een normale stoelconfiguratie kan het toestel maar liefst 555 passagiers vervoeren. De A380 kan een maximale afstand afleggen van 15.200 kilometer. Een vlucht van ruim zestien uur van Dubai naar Nieuw-Zeeland is geen probleem.

---

De aandrijving komt van een viertal motoren, die van Rolls-Royce of de Engine Alliance afkomstig zijn.

---

De cockpit van de A380 is supermodern, met acht lcd-schermen. Net als recente andere Airbus-toestellen heeft de A380 geen centrale stuurknuppel, maar een sidestick die onderdeel is van het fly-by-wire-systeem. Dat geeft de piloten meer bewegingsruimte.

---

Na de eerste vlucht test Airbus volop met het toestel. In 2007 vindt de eerste commerciële vlucht plaats.

---

Met de A380 belooft Airbus luxe en comfort in de lucht zoals nooit tevoren.

---

De A380 maakt dat meer dan waar. Bij sommige maatschappijen heeft het toestel een bar...

---

....een privélounge...

---

...en zelfs een badkamer met douche. De A380 onderscheidt zich daarmee van de concurrenten.

---

Dan zijn er nog de eerste klasse-suites...

---

...die er ook nog in een groter formaat zijn.

---

Etihad spant de kroon met 'The Residence'.

---

Deze superdeluxe suites hebben een tweepersoonsbed, een eigen badkamer met douche, een woonkamer met minibar en een entertainmentsysteem.

---

Op 15 oktober 2007 wordt de eerste A380 afgeleverd aan Singapore Airlines. Andere luchtvaartmaatschappijen volgen snel...

---

...zoals Korean Air...

---

...Lufthansa...

---

...Qantas...

---

...British Airways...

---

...Malaysia Airlines...

---

...Thai Airways...

---

...Air France...

---

...Qatar Airways...

---

...Asiana...

---

...China Southern...

---

...en Etihad.

---

Maar geen enkele klant is belangrijker dan sjeik Ahmed bin Saeed Al Maktoum en Emirates, de staatsvliegmaatschappij van Dubai.

---

Emirates beschikt over zo'n honderd A380's, en daar komen er tot en met 2021 nog veertien bij.

---

Waarom is Emirates zo verknocht aan de A380, terwijl de rest van de luchtvaartbranche zich afzijdig houdt?

---

Dat komt omdat Emirates zich toelegt op langeafstandsvluchten vanaf de thuisbasis in Dubai, een belangrijke overstaphub in het Midden-Oosten.

---

Emirates heeft een toestel nodig dat veel passagiers kan vervoeren op lange vluchten. De A380 is daarvoor perfect.

---

Maar de strategie van Emirates is uit de mode geraakt. Maatschappijen kiezen tegenwoordig voor meer directe vluchten tussen bestemmingen met kleinere, zuinigere toestellen.

---

Hierdoor zijn de tweemotorige Boeing 777...

---

....en de Airbus A330 juist de populairste toestellen voor de lange afstand.

---

De 787 Dreamliner van Boeing, die sinds 2011 in bedrijf is, is een van die nieuwe, zuinigere toestellen. Volgens Qantas-topman Alan Joyce is het zelfs goedkoper om twee Dreamliners achter elkaar te laten vliegen dan een A380 in te zetten.

---

Door de hoge kosten is de A380 nooit het multifunctionele werkpaard geworden dat de 747 was. Het is een nichetoestel, dat vooral ingezet wordt op lange routes tussen drukke luchthavens.

---

Nieuwe bestellingen blijven dus uit. Airbus wil ook geen grote bedragen investeren in een nieuwe versie van de A380.

---

De Boeing 747 heeft het ook lastig. Voor de passagiersversie zijn de orders nagenoeg opgedroogd. Alleen de vrachtvliegtuigen worden nog gemaakt: slechts eentje per twee maanden.

---

In tegenstelling tot de Boeing 747 is er geen vrachtversie van de A380. Dus daar kan Airbus in de tussentijd geen inkomsten uit vergaren.

---

In februari 2019 sluit Airbus een nieuwe deal met Emirates. De vliegmaatschappij verlaagt het aantal orders voor de A380 van 162 naar 123 stuks. Wel neemt Emirates zeventig kleinere toestellen van Airbus af.

---

Airbus kondigt ook aan dat de productie van de A380 in 2021 stopt. Daardoor staan de banen van 3.000 tot 3.500 werknemers op de tocht. De Europese vliegtuigbouwer gaat met sociale partners in gesprek over de gevolgen.

---

"De A380 is een technisch en industrieel wonder. Passagiers vliegen heel graag met dit geweldige vliegtuig", aldus Airbus-topman Tom Enders. "Daarom is de aankondiging van pijnlijk voor zowel de Airbus-medewerkers als de A380-gemeenschap wereldwijd."