AI-kloon van interviewer Michael Parkinson klinkt schrikbarend echt

Decennialang was interviewer Michael Parkinson een vaste waarde op de Britse tv en radio. Hij hield tussen 1971 en 2007 meer dan tweeduizend diepte-interviews met bekende mensen, waarmee hij in het VK een legendarische status opbouwde.

Medio 2023 stierf Parkinson op 88-jarige leeftijd, maar begin dit jaar verraste de meesterinterviewer desalniettemin met een 10-delige podcastreeks, Virtually Parkinson. Hierin ging hij postuum opnieuw het gesprek aan met bekende mensen, onder wie zanger Jason Derulo en acteur Joe Tracini.

Kunnen de doden plots praten? Daar wil Business Insider Nederland het zijne van weten. Tijdens techevenement Gitex Europe, dat afgelopen week plaatsvond in Messe Berlin, spreken we met Christian Darkin, geestelijk vader van Parkinsons hergeboorte. De Brit staat aan de leiding van de zogeheten creatieve kunstmatige intelligentie-tak van het Londense Deep Fusion Films.

Juist ja, kunstmatige intelligentie. Darkin en zijn team zijn erin geslaagd om Parkinson in een AI-kloon interviews uit te laten voeren – en dat klinkt huiveringwekkend echt.

Als je de podcasts beluistert, is het net alsof Michael Parkinson nog onder ons is. Hoe kreeg je het voor elkaar om zijn persona zo waarheidsgetrouw te reconstrueren?

"We wilden zijn stem zo echt mogelijk laten overkomen. Hij spreekt niet alleen de woorden uit met de juiste intonatie, maar kan zich ook min of meer inleven in de persoonlijkheid van Michael. Hij is in staat om te zeggen: 'O, man', 'ah', om te aarzelen of bijvoorbeeld te grinniken. Dat soort elementen maken een stem menselijk."

"Karakter is ook een belangrijke. Als je een AI hoort in een spraaksynthese [het nabootsen van menselijke spraak, red.], is het doorgaans een behulpzame assistent. De AI is dan zo ingesteld dat het mensen dient. Voor onze AI hebben we dertig jaar aan archiefmateriaal met Michael Parkinson doorgespit. Daaruit hebben we precies herleid hoe hij sprak. Onze prompt [tekst om AI opdrachten te geven, red.] bestaat uit wel vijfduizend woorden aan tekst."

Darkin en zijn team werkten liefst een half jaar aan het gereedmaken van de AI-kloon van Parkinson. Ze creëerden deze kloon op basis van verscheidene algoritmes. Zo was er eentje voor de stemklank en een voor de manier van reageren. "We wilden geen Alexa-kloon maken", legt Darkin uit. "Het moest écht klinken."

Zo'n AI-model is in feite nooit klaar, zegt Darkin. "Op een dag kwam onze CEO met het idee om een camera te richten op de persoon die geïnterviewd wordt. Op die manier krijgt de AI niet alleen mee wat geïnterviewden zeggen, maar ook hun uitdrukkingen. Al snel waren we in staat om te detecteren hoe emoties in de loop van tijd veranderen. Als iemand bijvoorbeeld eerst verbaasd kijkt en binnen een fractie van een seconde blij, zou je zoiets kunnen interpreteren als opluchting. De AI-interviewer kan zijn vraag daarop een beetje aanpassen."

Waarom deden jullie dit eigenlijk? Wat hoopte je met deze podcast te bereiken?

"We wilden uitzoeken wat het verschil is tussen praten met een persoon en met een machine.
Hoe verhouden we ons tot iets waarvan we weten dat het niet echt is, maar dat zich gedraagt alsof het dat wel is? Wat een erg belangrijke vraag zal worden, is hoe we ons als mensheid zullen verhouden tot machines die net zo intelligent of zelf intelligenter zijn dan wij, terwijl ze zich gedragen alsof ze menselijk zijn. Weigeren we ze te accepteren als deel van onze samenleving, of omarmen we ze juist?"

De interviews uit de podcast met Parkinson wijzen volgens Darkin op het laatste. "In de eerste vijf minuten vinden geïnterviewden het nog een beetje vreemd, maar na een tijdje openen ze zich volledig."

De computer houdt ze dus eigenlijk voor de gek.

"Het is geen misleiding. Vergelijk het met een goochelshow. Niemand gelooft dat een goochelaar echt iemand kan laten verdwijnen. Toch stem je er wel mee in om gewoon te blijven zitten en je erover te verbazen. Je gaat er dus mee akkoord om je ongeloof op te schorten."

Parksinson zelf stierf in 2023 op 88-jarige leeftijd. In zijn laatste jaren filosofeerde de interviewer weleens met zijn zoon over hoe graag hij beroemde mensen van lang geleden had willen interviewen, vertelt Darkin. "Hij zei: ik had nog zo graag eens Henry VII of Shakespeare geïnterviewd".

Bovendien had Parkinson nog plannen voor een podcast, zei diens zoon afgelopen najaar op de Britse radio. Na Parkinsons overlijden was het dan ook zijn zoon die Deep Fusion Films benaderde met het idee voor de AI-podcast rondom zijn vader.

Toch, de befaamde tv-interviewer heeft zelf nooit officieel toestemming kunnen geven voor zijn AI-kloon. Bij Deep Fusion Films twijfelden ze dan ook aanvankelijk of ze dit project wel aan moesten nemen.

"We zijn heel ethisch ingesteld", zegt Darkin. "We waren ons er zeker van bewust dat dit project slechte gevolgen zou kunnen hebben. Toen we het [AI-model] uiteindelijk besloten uit te testen, kregen we er steeds meer vertrouwen in dat dit zou kunnen werken." Hij ziet dat ook om zich heen. "Veel mensen die ik spreek zijn aanvankelijk sceptisch, maar als ze de AI-versie van Michael Parkinson horen, zijn de twijfels bij de meeste mensen over. Het klinkt zo waarheidsgetrouw."

Maar is dat ook niet beangstigend? Het is immers gewoon een computer die vragen stelt, maar zich voordoet als een beroemd persoon.

"We moeten hier als soort aan wennen, denk ik. We geven onze computers nu al dit soort stemmen, we nodigen ze uit in de meest intieme delen van ons leven. We vertellen hen dingen die we misschien niet aan andere mensen zouden vertellen. We vragen hen ons te helpen met dingen die echt belangrijk en waardevol voor ons zijn. Als je zoiets wil – en dat willen we, zoveel is duidelijk – moet je je er gewoon overheen zetten."

Het is mede dankzij de zoon van de tv-presentator dat Parkinsons AI-versie zo waarheidsgetrouw is geworden. "Zijn zoon heeft jarenlang met Parkinson samengewerkt als zijn producer", zegt Darkin. "Hij kon bij de AI-stem precies aangeven: 'Dat zou hij nooit zeggen' of: 'Dat zou hij nooit doen'."

Toch heeft de AI-versie van Parkinson ook zijn eigen karakter gekregen. "De AI is in staat om delen van het leven van een persoon samen te brengen op een manier waarop een menselijke interviewer dat waarschijnlijk nooit zou doen. Hij stelt vragen als: 'Het feit dat je deze baan verliet om naar die baan te gaan – hoe houdt dat verband met hoe je relatie met je huidige partner zich toen ontwikkelde?'"

Of ze bij Deep Fusion Films vaker AI-podcasts willen maken? Darkin kan er nog niets over zeggen, maar sluit het zeker niet uit.

Tegelijkertijd zijn er zorgen over dat zoiets leidt tot minder werk voor échte interviewers. Immers: voor ieder interview dat je laat afnemen door een AI, hoef je geen mens in te huren. Wat is jouw kijk daarop?

"Ik denk dat AI sowieso banen van mensen zal vervangen. Dat gebeurt nu al. Wat podcasts betreft: daar zijn er zoveel van. Als ze goed zijn, luisteren mensen ernaar. Zo niet, dan niet. Als blijkt dat een AI beter kan interviewen dan mensen, zullen mensen vaker naar AI-podcasts luisteren. Als blijkt dat mensen liever naar andere mensen luisteren, zullen ze naar mensen blijven luisteren."

"Het is zo'n grote markt. Als je werk goed is, zal het de competitie hiermee zeker aan kunnen."

LEES OOK: AI-onderzoekers leggen uit hoe je AI kunt gebruiken om een succesvolle carrière te hebben