"De corporaties zullen nu extra kritisch kijken naar het beheer van
financiële risico’s en dat kan leiden tot minder leningen om nieuwe huizen
te bouwen’, aldus Kerstens.
Kerstens heeft geen signalen gekregen dat financiële problemen bij corporaties
leiden tot bezuinigingen op het eigen personeel. Hij noemt de kwestie ,,een
nieuwe smet op het blazoen” van de corporaties.
Positie huurders
De financiële problemen van woningcorporatie Vestia kunnen op langere termijn
de positie van nieuwe huurders verslechteren, zegt Hugo Priemus, emeritus
hoogleraar volkshuisvesting aan de Technische Universiteit Delft tegenover
persbureau ANP: ,,Vermoedelijk heeft het geen gevolgen voor de huidige
huurders.’’
Priemus verwacht dat corporaties een rem zetten op het aangaan van leningen
door hun investeringen uit te smeren over een langere termijn. Daardoor
wordt dan ook een rem gezet op het bouwen van nieuwe huurwoningen en de
stedelijke vernieuwing.
Priemus vindt dat lering moet worden getrokken uit de problemen van Vestia.
,,Niet alleen de rol van de accountant en die van de raad van commissarissen
moet tegen het licht worden gehouden, ook die van toezichthouder Centraal
Fonds voor de Volkshuisvesting en van het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw.” Na de nodige ,,waarheidsvinding’’ kunnen de regels en het
toezicht op die regels verscherpt worden.
Speculatie met rente
Woningbouwvereniging Vestia heeft onder de woensdag afgetreden topman Erik
Staal enorme risico's genomen. Vestia sloot zogenaamde derivatencontracten
af op rentestanden, waarmee het zich indekte tegen rentestijgingen. Maar
zonder dat de leningen al waren afgesloten, schrijft Het
Financieele Dagblad donderdag.
De woningcorporatie wilde voor toekomstige bouwprojecten leningen afsluiten,
en dacht zich met de rentebeleggingen alvast te verzekeren van een lage
rente. Doordat er geen dekking was, werkten de rentebeleggingen echter als
pure speculatie.
ABN Amro en Deutsche Bank
Met een zogenaamde renteswap kan iemand die een lening aangaat, zich
verzekeren voor het geval dat de rente stijgt. Gaat de rente omhoog, dan
krijgt degene die de swap heeft gekocht compensatie. Daalt de rente echter,
dan moet hij bijlappen.
De partijen die de meeste derivaten hebben verkocht aan Vestia zijn ABN Amro
en Deutsche Bank, aldus het FD. Zij kunnen fors verdienen op de
rentecontracten, als de marktrente langdurig laag blijft.
Normaliter is het geen probleem als de rente daalt, ook al heb je gespeculeerd
op een stijging. De rente die je op de onderliggende lening betaalt, daalt
immers ook - mits het om een variabele rente gaat. De kosten die je maakt
voor de renteswap, kun je zo compenseren.
Omdat een woningbouwvereniging normaliter leningen gebruikt voor
woningbouwprojecten waar weer huurinkomsten uit voorvloeien, is er geen
probleem.
Grootschalig tekort
Vestia en directeur Erik Staal dachten echter, zo valt op te maken uit de
verhalen van de bronnen die het FD sprak, slim te zijn. Vestia verwachtte
dat de rente zou gaan stijgen. Ze dacht door nu al derivaten te kopen,
straks goedkoper te kunnen lenen en daardoor mooie winsten te kunnen maken.
Toen de rente maar bleef dalen, zat Vestia ineens met miljarden aan verliezen
op derivaten die nergens toe dienden. De banken eisten daarom plots
honderden miljoenen euro's aan onderpand. Geld dat Vestia niet had, en nu
wordt voorgeschoten door vijf collega-woningcorporaties.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl