Na jaren van gestage groei lijkt het aantal zzp’ers in Nederland een plafond te hebben bereikt. Eind april stonden er 1.772.647 zelfstandigen zonder personeel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Dat waren er ongeveer 1.800 meer dan een maand eerder.

Dat blijkt uit de nieuwste KVK ZZP-monitor. Vooral in sectoren als de gezondheidszorg en bouwnijverheid neemt het aantal zzp’ers af.

Tegelijkertijd groeit de impact van de verscherpte handhaving op schijnzelfstandigheid. Zowel zzp’ers als opdrachtgevers merken dat het lastiger wordt om opdrachten te vinden, samen te werken of personeel flexibel in te zetten.

Minder starters erbij, aantal stoppers neemt toe op jaarbasis

Vergeleken met april 2024 is het aantal startende zzp’s met 19 procent gedaald. Het aantal stoppers nam juist toe, met een stijging van 24 procent. Vooral in de gezondheidszorg (-700) en bouw (-149) is sprake van krimp, terwijl in andere sectoren een lichte groei zichtbaar is.

De handhaving op de Wet DBA, bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, laat zijn sporen na. In een aanvullend onderzoek onder 500 zzp’ers en hun 500 opdrachtgevers zegt 90 procent van de zelfstandigen geen schijnzelfstandige te zijn. Maar slechts de helft van de opdrachtgevers deelt die mening.

Ruim een derde van de zzp'ers maakt zich zorgen over het voortbestaan van hun bedrijf door de striktere handhaving. Bijna de helft vreest voor minder opdrachten, een lagere omzet en verlies van ondernemersvrijheid.

Werkgevers voorzichtiger met inhuren zzp'er

Ook opdrachtgevers voelen de gevolgen: 40 procent maakt zich zorgen over extra regeldruk en personeelstekort. Eén op de drie overweegt zelfs te stoppen met het inhuren van zzp'ers. Tegelijk geeft bijna de helft aan niets te willen veranderen aan hun inhuurbeleid. Twee op de vijf opdrachtgevers zou wél weer vaker zelfstandigen inhuren als de handhaving stopt.

Ruim één op de vijf opdrachtgevers heeft zzp'ers inmiddels een aanbod gedaan om in loondienst te komen. Aan zzp-kant zegt 12 procent zo'n aanbod te hebben gekregen.

Toch blijft het overgrote deel van de zzp'ers vasthouden aan hun zelfstandige bestaan: ruim drie kwart heeft nooit overwogen te stoppen. De meesten willen ondernemer blijven of vertrouwen erop dat zij aan de regels voldoen.

Volgens Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan Tilburg University, is er sprake van een overgangsfase: "Na jaren van groei van het aantal zzp’ers zitten we nu een paar maanden op een stabiel aantal." Hij ziet nog veel onduidelijkheid op de markt: "Het feit dat 90 procent van de zzp'ers zichzelf geen schijnzelfstandige vindt, terwijl opdrachtgevers daar vaak anders over denken, laat zien dat er onzekerheid is."

Knoben verwacht dat de huidige situatie nog wel even aanhoudt, al zal het aantal zzp'ers in sectoren zoals thuiszorg en kinderopvang volgens hem verder dalen.

LEES OOK: Dit is het gemiddelde uurtarief van zzp’ers in 18 sectoren