George Simion won verrassend de eerste ronde van Roemenië’s presidentsverkiezingen
De Trump-fan scoorde hoog bij migranten, op TikTok en met anti-establishmentretoriek
Zijn opmars is tekenend voor een bredere rechtse verschuiving in Europa
George Simion verraste vriend en vijand door met overmacht de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen te winnen.
De radicaalrechtse kandidaat kwam ongeveer 40 procent van de stemmen, gevolgd door de onafhankelijke burgemeester van Boekarest, Nicusor Dan, met ongeveer 21 procent. Op 18 mei volgt een tweede, beslissende ronde, waarin Simion het waarschijnlijk opneemt tegen Dan.
“Dit is niet zomaar een verkiezingsoverwinning, het is een overwinning van de Roemeense waardigheid. Het is de overwinning van degenen die de hoop niet hebben verloren, van degenen die nog steeds geloven in Roemenië, een vrij, gerespecteerd en soeverein land”, zei Simion over de uitslag.
Een overwinning van Simion zou het land kunnen isoleren, particuliere investeringen kunnen uithollen en de oostelijke flank van de NAVO kunnen destabiliseren, aldus politieke waarnemers. Het zou ook een uitbreiding betekenen van de groep eurosceptische leiders in de EU, waartoe de Hongaarse en Slowaakse premiers behoren.
Roemenië hield in november ook al presidentsverkiezingen, maar de uitslag daarvan werd ongeldig verklaard. De autoriteiten spraken van Russische inmenging en besloten dat de hele stembusgang over moest. Die stemming werd gewonnen door de pro-Russische Calin Georgescu, die niet mocht deelnemen aan de hernieuwde verkiezing. Hij heeft inmiddels zijn steun betuigd aan Simion.
Nieuwssite Politico stipt dinsdag in een analyse 4 tactieken aan die de radicaal-rechtse nationalist en uitgesproken Trump-fan met succes heeft ingezet:
1. Campagne voeren op het platteland én in het buitenland
Simion richtte zich doelbewust op de vergeten regio’s van Roemenië en op de miljoenen Roemenen in het buitenland. In rurale gebieden sprak hij de taal van het volk en beloofde hij verandering na decennia van teleurstelling. Maar zijn grootste klapper maakte hij buiten de landsgrenzen: bij de diaspora. Daar haalde hij volgens Politico maar liefst 60 procent van de stemmen.
2. Grote dromen: eenwording met buurland Moldavië
Wie groot droomt, krijgt grote aandacht. Simion is al jaren voorstander van een hereniging met Moldavië, het buurland waar veel Roemenen historische banden mee voelen. Voor velen klinkt het als een vergezocht plan, maar voor zijn achterban is het een krachtig symbool van nationale trots en herstel van verloren glorie. "Niet veel gekker dan Groenland annexeren," schreef Politico treffend.
3. TikTok inzetten als wapen
Simion is een meester in het gebruik van sociale media. Net als zijn voorganger Georgescu, die de eerste verkiezingsronde won voordat de uitslag ongeldig werd verklaard, wist Simion via TikTok een enorm publiek aan zich te binden. Korte filmpjes met eenvoudige boodschappen hielpen hem zijn populistische boodschap snel en wijd te verspreiden, vooral onder jongeren en ontevredenen.
4. Moeilijk in een hokje te plaatsen
Is hij pro-NAVO of juist isolationistisch? Anti-systeem of deel van de elite? Simion weet handig te laveren. Hij zegt bijvoorbeeld dat Rusland al tweehonderd jaar de grootste bedreiging voor Roemenië is en dat hij "troepen op Roemeense bodem wil", maar hij is tegelijk tegen meer militaire steun aan Oekraïne. Daarmee positioneert hij zich als eigenzinnig en moeilijk voorspelbaar, wat hem bij sommige kiezers juist aantrekkelijk maakt.
Simion zelf noemt zijn partij "perfect in lijn liggend met de MAGA-beweging" en kreeg steun van onder meer Conservative Political Action Conference-voorzitter Matt Schlapp, die naar Boekarest reisde om hem te steunen.
Of Simion daadwerkelijk president wordt, weten we na de tweede ronde op 18 mei. Dan neemt hij het op tegen een pro-westerse hervormer. Maar één ding is duidelijk: de gevestigde orde in Roemenië heeft er een serieuze uitdager bij gekregen.