ANALYSE – De grote verrassingen van 2016 zoals het Brexit-referendum en de zege van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen echoën in 2017 hard na. Voor valutamarkten betekent dit waarschijnlijk dat de dollar verder zal aantrekken. De euro glijdt verder weg.

Veel ondernemingen die internationaal zaken doen hebben de gevolgen van het Brexit-nieuws en de verkiezingszege van Donald Trump gemerkt in hun cashflow. Het Britse pond is sinds het eind van vorig jaar met ruim twaalf procent gedaald, terwijl de Amerikaanse dollar juist met bijna drie procent is gestegen. Deze bewegingen zijn een goed voorproefje wat we in 2017 mogen verwachten.

Gevolgen Brexit en Trump

In januari treedt Trump aan als president van de Verenigde Staten. Hij is onder meer van plan om de belastingen te verlagen en de investeringen in infrastructuur te verhogen. Dat leidt tot een aantrekkende economische groei en een oplopend begrotingstekort. Hierdoor stijgt de rente in de Verenigde Staten waarschijnlijk en dat maakt het aantrekkelijker om vermogen aan te houden in de Amerikaanse munt.

Volgend jaar gaat Europa met het Verenigd Koninkrijk onderhandelen over het vertrek uit de Europese Unie. Elke lidstaat moet een deal met de Britten goedkeuren of afwijzen. Dat zal extra onderhandelingsronden noodzakelijk maken en telkens moet het aangepaste voorstel worden goed- of afgekeurd. Zoiets leidt vrijwel zeker tot nieuwe problemen en spanningen. Niet alleen bij de onderhandelaars, maar ook bij de volksvertegenwoordigers en de burgers van de verschillende lidstaten. Dit zal de positie van de euro verder ondergraven.

Europa kiest

De kracht van de dollar komt op een moment van zwakte voor de euro. De onvrede bij een groot deel van de Europese bevolking belooft een belangrijk thema te worden bij de verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Een zege of een grote zetelwinst van populistische partijen zal leiden tot een nieuwe ronde van speculaties over het uiteenvallen van de Europese Unie.

De onzekerheid die dat met zich meebrengt leidt tot druk op de gezamenlijke munt, zoals eerder dit jaar al te zien was bij het Britse pond in de nasleep van het Brexit-referendum.

En dan is er nog Italië. Ook daar trok de bevolking aan de noodrem, door de constitutionele hervormingen van de regering van Matteo Renzi af te wijzen. Premier Renzi is inmiddels opgestapt en Paolo Gentiloni heeft hem als premier opgevolgd. Het is volkomen onduidelijk hoe het nu verder gaat met Italië.

Mochten in dat land ook nog verkiezingen komen dan gaat - inclusief Nederland, Duitsland en Frankrijk - ruim de helft van de bevolking in de eurozone stemmen. Samen zijn deze landen goed voor meer dan 70 procent van het bruto binnenlands product in de eurozone.

Bescherming tegen euro onrust

Het vooruitzicht van een sterke dollar en een zwakke euro betekent dat ondernemers goed moeten kijken hoe ze het beste kunnen omspringen met betalingen of ontvangsten in de Amerikaanse munt.

Bedrijven die in dollars worden uitbetaald hebben de luxe om een afwachtende houding aan te nemen. Als de Amerikaanse munt in waarde stijgt, zullen deze ondernemers hun inkomsten in euro’s zien toenemen.

Ondernemers die invoeren uit dollarlanden lopen aan de andere kant het risico dat hun kosten toenemen. Een fruithandelaar die bijvoorbeeld watermeloenen invoert uit Panama – dat de balboa gekoppeld heeft aan de dollar - komt dan voor de lastige keuze te staan om de hogere kosten door te berekenen aan zijn klanten of om genoegen te nemen met een lagere winstmarge.

Een valutaoptie kan helpen om een dergelijke situatie te vermijden. Dit instrument geeft de koper het recht om tegen een vooraf afgesproken koers euro’s om te wisselen in dollars.

De opmars van de dollar zal overigens niet oneindig doorgaan. Bijna de helft van de handelaren heeft al positie gekozen voor pariteit, waarbij een dollar evenveel waard is als een euro. Juist in de zeer hoge mate van consensus schuilt een gevaar. Zodra dat niveau eenmaal gehaald is, zullen veel handelaren winst nemen op hun positie. Ze verkopen dan dollars, waardoor de waarde van die munt daalt. Dan kan in korte tijd de dollar flink verzwakken.

Joost Derks is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (NBWM). Hij begon zijn carrière bij Van Lanschot Bankiers en inmiddels heeft Derks ongeveer twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer. Deze informatie is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde transacties en/of beleggingen via de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij NV.