Bij zzp-overeenkomsten is de inhoud van de arbeidsrelatie leidend, niet wat er op papier staat, oordeelde de Hoge Raad afgelopen week.
De rechterlijke uitspraak is vooral interessant voor flexwerkers die een arbeidscontract willen.
Voor zzp’ers die juist als zelfstandig ondernemer willen opereren verandert er niet veel. Voor de fiscus is het al zo dat die controleert op de feitelijke arbeidsrelatie.
Afgelopen vrijdag oordeelde de Hoge Raad in een zaak rond een tijdelijke klus van een ex-werkloze dat de inhoud van de arbeidsrelatie bepalend is voor de vraag of sprake is van een werknemersrelatie of een relatie tussen een zelfstandige ondernemer (zzp’er) en een opdrachtgever.
Gevolg van deze uitspraak is dat als een zzp’er een overeenkomst sluit met een opdrachtgever dit niet automatisch betekent dat geen sprake is van ‘schijnzelfstandigheid’. Dit hangt dus van de aard van de arbeidsrelatie af.
Wat is het belang van deze uitspraak? We nemen 4 punten door.
1. Wat is de juridische waarde van een zzp-overeenkomst?
Als een freelancer en diens opdrachtgever in een overeenkomst vastleggen dat geen sprake is van een arbeidsrelatie, dan heeft een dergelijke bepaling voor de rechter geen doorslaggevende betekenis.
"De wet bepaalt of je een arbeidsovereenkomst hebt, en niet de partijen zelf", zegt hoogleraar arbeidsrecht Ruben Houweling van universiteit van Rotterdam hierover tegen RTL Nieuws.
2. Wat kun je als zzp'er met de uitspraak van de Hoge Raad?
De uitspraak van de Hoge Raad is van belang als je een flexibele arbeidsrelatie hebt, terwijl je eigenlijk vindt dat je recht hebt op een arbeidscontract.
"Als je als zelfstandige verpleegkundige of bouwvakker hetzelfde werk doet als collega's in dienst, en je bent daar niet tevreden mee, dan is deze uitspraak een stok om mee te slaan", zegt arbeidsjurist Pascal Besselink van DAS tegen de NOS.
3. Wie is hier blij mee?
De uitspraak van de Hoge Raad is koren op de molen van vakbond FNV. "Deze uitspraak kan ertoe leiden dat een heleboel zelfstandigen als werknemers gekwalificeerd worden", zegt Zakaria Boufangacha van de FNV in een reactie.
De vakbond denkt dat de uitspraak van de Hoge Raad onder meer kan helpen om mensen die voor maaltijdbezorgers werken aan arbeidsovereenkomsten te helpen.
4. Hoe kijkt de fiscus naar zzp-overeenkomsten?
De uitspraak van de Hoge Raad geeft zoals gezegd vooral steun voor situaties waarbij iemand een tijdelijke opdracht krijgt en eigenlijk een arbeidsovereenkomst als werknemer wil.
Voor zzp'ers die juist geen ambitie hebben om in loondienst te werken, verandert er niet veel. Voor de Belastingdienst is het namelijk al zo dat die bij de beoordeling van modelovereenkomsten tussen zzp'ers en opdrachtgevers controles doet om te kijken of sprake is van schijnzelfstandigheid.
Sinds 1 januari 2020 controleert de Belastingdienst op basis van de feitelijke arbeidsrelatie of al dan niet sprake is van verkapt werknemerschap. Voor de fiscus is de praktijksituatie leidend.
In geval van 'evidente schijnzelfstandigheid' of 'opzettelijke schijnzelfstandigheid' kan de fiscus correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen opleggen aan de werkgever.
