Banken benutten voor veel geld een dubieuze databank om informatie over personen te bemachtigen. Dit is de conclusie van een onderzoek van media in diverse landen, inclusief Argos van Radio1 en OneWorld.
Het onderzoek is een analyse van de gegevens uit 2014 die World-Check bijhoudt over mensen. Zo staan er mensen en organisaties op de lijst die in verband worden gebracht met corruptie, criminaliteit, extremisme, terrorisme of die politiek of economisch erg kwetsbaar zouden zijn.
De moeder van Rutte
Maar op de ‘zwarte lijst’ staan ook namen van bijvoorbeeld kinderen, activisten, journalisten of politici van onbesproken gedrag of hun nietsvermoedende familieleden. Toch zouden van de vijftig belangrijkste banken in de wereld er 49 de World-Check benutten. Daarnaast bekijken duizenden bedrijven en zeker driehonderd belangrijke overheidsinstanties inclusief inlichtingendiensten de ‘zwarte lijst’.
Er staan duizenden Nederlanders op de lijst. Bijvoorbeeld misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Hij richtte 2005 een politieke partij op. De rekeningen van politici worden vaak extra gecheckt. De Vries haalde nooit de Tweede Kamer, maar is nooit van de lijst gehaald.
Ook familieleden van politici staan op de lijst – onder meer omdat dictators de bankrekeningen van familieleden gebruiken om geld weg te sluizen. Daardoor staat ook de moeder van Mark Rutte op de lijst. Net als zijn vader, ondanks dat die al in 1988 overleed, is zijn naam niet geschrapt.
Er staan ook veel kinderen op de lijst. Volgens OneWorld kwamen die namen van de website Baby's van bekende Nederlanders en Vlamingen.
Bankrekening geschrapt
De Berlijnse socioloog Andrej Holm begrijpt naar eigen zeggen nu pas waarom hij jaren geleden kort nadat hij een bankrekening had geopend, door die bank zonder opgaaf van redenen als klant werd geschrapt. Over de linkse wetenschapper Holm staat bij World-Check dat hij 'vermoedelijke banden met terrorisme' heeft. Hij is tien jaar geleden wel vervolgd als links-extremist, maar dat heeft tot geen enkele veroordeling geleid.
Greenpeace-betogers die in 2001 in de VS werden aangehouden wegens het onbevoegd betreden van een terrein, staan nog in de categorie misdadigers. Tot de kwetsbare partijen onder de 2,2 miljoen personen en instellingen wordt ook prinses Amalia gerekend, net als een baby van negen maanden die 43e is in de Britse lijst van troonopvolging.
'Gewoon een hulpje'
Eigenaar Thomson Reuters bestrijdt dat het een zwarte lijst is. Het is niet zo dat iedereen op de World-Check-lijst automatisch wat op zijn kerfstok heeft. Het is volgens het concern enkel een hulpje voor banken om risico's in te schatten.
Een vereniging van Duitse banken wijst erop dat ze wettelijk verplicht zijn hun klanten te checken. Er zou door de EU een lijst verdachte personen of instellingen moeten worden opgesteld, maar zolang die er niet is, moeten de banken bij bijvoorbeeld World-Check aankloppen. Die rekent tot circa een miljoen euro per jaar abonnementskosten.
