Veertien monarchieën hebben we in het kleurrijke Europa en die lopen behoorlijk uiteen.
We kennen onze eigen koning natuurlijk allemaal, en misschien nog een paar anderen – maar er zitten ook een stel wel heel obscure staatshoofden tussen.
De een is enorm rijk door eigen activiteiten, de ander krijgt een forse jaarlijkse gift van de betreffende regering en een enkeling krijgt helemaal niets. En omdat de kosten voor het koningshuis in Nederland vaak een twistpunt zijn, maken we een lijst van alle collega’s van Willem-Alexander, gerangschikt naar hoeveel ze ontvangen van de belastingbetaler.
En laten we wel wezen: een eerlijke vergelijking is deze lijst niet. Elk van deze landen heeft een verschillende bevolkingsomvang en economie. Ook laten we buiten beschouwing dat sommige royals mogelijk al private vermogen vergaarden in eerdere posities.
Albert II von Thurn und Taxis — geen salaris en geen land
Wat voor een prins ben je nou als je zelfs geen land hebt om over te regeren? Albert II von Thurn und Taxis regeert over de naam van zijn familie, een nobel Duits geslacht dat in de voorbije eeuwen enorme invloed had over de Europese posterijen en talloze brouwerijen bezat. Zijn vader stierf in 1990 en toen werd Albert een van de jongste miljardairs in de geschiedenis - een fortuin dat dus uit dat postimperium kwam.
Albert, die een geschat vermogen van 1,35 miljard euro beheert, zetelt in de Duitse stad Regensburg, maar zijn familie heeft ook connecties met Italië en Brussel.
De paus, Vaticaanstad — geen salaris
De paus mag dan het hoofd van de katholieke kerk zijn, hij krijgt geen salaris voor zijn werk. Maar omdat hij ook de Vaticaanse begroting overziet, is er wel geld voor letterlijk alle onkosten die de paus maakt. Deze regeling zorgt ervoor dat een paus niets overhoud aan zijn tijd als kerkvorst, iets dat ook niet nodig was omdat ze voor het leven benoemd worden.
De vorige, afgetreden paus Benedictus XVI, krijgt overigens wel een salaris en woont in het Vaticaan in een ter beschikking gesteld appartement.
Het Vaticaan bezit naar schatting een vermogen van circa 8 tot 13 miljard euro.
Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto, luitenant-grootmeester van de Soevereine Orde van Malta — geen salaris, geen land
De Soevereine Orde van Malta is een eeuwenoude ridderorde die geen echt land is, maar zich wel zo gedraagt. Het maakt eigen munten en postzegels en heeft ook auto's met unieke nummerborden. De Orde van Malta is katholiek van origine en houdt zich vooral bezig met hulpverlening in binnen- en buitenland.
De Italiaan Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto leidt de orde als luitenant-grootmeester. Net als de paus krijgt hij geen salaris, maar voorziet de orde direct in zijn levensonderhoud.
Co-prinsen Joan Enric Vives Sicilia & Emmanuel Macron, Andorra — salaris onbekend
Zo'n vraag die je bij een pubquiz krijgt: is Andorra een monarchie of niet? Ja dus, en twee prinsen delen de titel. De paus benoemt de één, die primair de bisschop van het Spaanse bisdom Urgell is, en de ander is altijd de president van grote noorderbuur Frankrijk. Momenteel Emmanuel Macron dus.
De twee heren hebben ook werkelijk macht, want ze kunnen bijvoorbeeld een pardon geven aan onderdanen. Dergelijke beslissingen vereisen wel instemming van de regering van Andorra.
De salarissen die Andorra haar co-prinsen betaalt, zijn niet bekend maar waarschijnlijk vrij laag. Zelfs de premier krijgt 'slechts' €71.000 per jaar.
In vroeger tijden, toen Andorra nog geen Grondwet had, betaalde het een paar honderd euro aan de Franse president in de oneven jaren. Ook de Spaanse bisschop kreeg iets voor zijn diensten, zij het alleen in de even jaren: 10 euro, zes hammen, zes kazen en zes levende kippen.
Prins Hans-Adam II, Liechtenstein — €217.000
Formeel krijgt Hans-Adam II, prins van Liechtenstein, geen salaris. Wel ontvangt hij een toelage van 250.000 Zwitserse frank (217.000 euro) waar hij geen belasting over hoeft te betalen. Niet dat hij dat nodig heeft, want zijn familie bezit de LGT Group, een bank. In 2008 schatte Forbes dat de familie een vermogen bezat van om en nabij de 4 miljard euro.
Koning Felipe VI en koningin Letizia, Spanje — €7,8 miljoen euro
De Spaanse koninklijke familie ontvangt al met al 7,8 miljoen euro op jaarbasis. Koning Felipe tikt 236.444 euro aan en zijn vrouw krijgt 130.092 euro. De rest verdeelt de overheid over hun twee kinderen.
Grand Duke Henri, Luxemburg — €10 miljoen in huishoudkosten en een toelage
Ook de Groothertog van Luxemburg, Henri, ontvangt formeel geen salaris maar een 'toelage' van 300.000 goudfranken (met een waarde van 280.000 euro) per jaar. Verder voorziet de staat in 10 miljoen euro aan huishoudkosten, die vooral gaat zitten in de meerdere kastelen en paleizen. In verhouding betalen Luxemburgse inwoners het meeste voor hun koningshuis: €17 per hoofd van de bevolking per jaar.
Koningin Margrethe II, Denemarken — €10,6 miljoen
10,7 miljoen euro vloeit jaarlijks naar de Deense koningin Margrethe II en haar familie. Haar man prins Henrik krijgt 10 procent hiervan en haar zus Benedikte ontvangt 1,5 procent. Dit geld voorzien in de kosten van de monarch voor haar rol en ook de privébenodigdheden.
Sommige paleizen in het land zijn eigendom van de familie, terwijl anderen weer in handen zijn van de staat.
Koning Filip, België — €11,6 miljoen
Erg recente gegevens zijn er niet, maar in 2013 kostte het Belgische koningshuis 11,6 miljoen euro. Daar komen soms nog extra kostenposten bovenop, gefinancierd door de regering. De bezittingen van de familie zitten in een fonds dat de naam Koninklijke Schenking draagt, omdat het gebruik aan Filip en zijn familie schenkt.
Koning Karel XVI Gustaaf van Zweden - €13,2 miljoen
De officiële taken van de Zweedse koning kosten het Scandinavische land 65 miljoen Zweedse kronen (6,7 miljoen euro) en daar komen nog eens 62,5 miljoen kronen (6,5 miljoen euro) bovenop om alle paleizen en andere gebouwen te onderhouden. Het koningshuis verschaft zo'n 140 mensen van een baan.
Koning Karel XVI Gustaaf kan met een gerust hart afstand doen van de troon, want zijn persoonlijke vermogen wordt geschat op zo'n 60 miljoen euro. De familie is ook zelf eigenaar van het Solliden-paleis.
Koning Harald V, Noorwegen — €29 miljoen
De financiën van het Noorse koningshuis worden strak bijgehouden. Zo weten we dat de kroonprins en prinsessen vorig jaar 156.000 euro te veel uit hebben gegeven. Hun ouders slaagden erin om ruim 700.000 euro onder hun budget te blijven.
Al met al zijn die beide bedragen niet erg veel, want de Noorse eerste familie ontvangt in totaal 29 miljoen euro op jaarbasis.
De Noorse koning Hakan V, bezit een eigen jacht dat bemand en onderhouden wordt door de Noorse marine.
Koning Willem-Alexander, Nederland — €41,4 miljoen
De begroting voor ons eigen koningshuis bedraagt voor dit jaar 41,4 miljoen euro, een bedrag waarvan niet alleen Willem-Alexander moet eten, maar ook koningin Maxima en prinses Beatrix. Sinds januari 2014 moet de koning zelf betalen voor vliegreizen die hij privé maakt.
Naast het salaris van de koning bezit hij ook een persoonlijk fortuin, onder meer in vastgoed, investeringen en een aandeel in het grootste Nederlandse bedrijf Shell. Forbes schat het vermogen van prinses Beatrix op zo'n 170 miljoen euro.
Prince Albert II, Monaco — €43,2 miljoen
Zoals we van piepklein maar schatrijk Monaco mogen verwachten doen ze daar niet aan onderscheid in levensonderhoud en salaris. In 2015 steeg de begroting van het prinsenhuis van 35,7 miljoen euro naar 43,5 miljoen.
Land, paleizen, dure auto's en kunst maken bovendien dat het persoonlijke fortuin van de Grimaldi's tegen 1 miljard euro aanschurkt. Zelfs bijzondere postzegels tellen hier mee.
Koningin Elizabeth II, Verenigd Koninkrijk — €47,7 miljoen
Het Britse koningshuis mag dan het duurste van Europa zijn, het is volgens de beheerder van het huishoudboekje, Sir Alan Reid, niet erg veel. De 42,8 miljoen pond (47,7 miljoen euro) die de Britten jaarlijks in Koningin Elizabeth en haar familie steken, komt neer op 65 cent per inwoner.
De koningin ontving daarbovenop ook nog 14,9 miljoen pond (16,6 miljoen euro) aan omzet vanuit bronnen zoals de verhuur van paleizen en andere eigendommen. Ze is ook zelf eigenaar van twee paleizen: Balmoral en Sandringham.
