De Verenigde Staten leggen China importtarieven op met een totale waarde van 50 miljard dollar om de Chinezen te straffen voor het stelen van intellectueel eigendom.

En China heeft daarop geantwoord met belastingen op een flink aantal Amerikaanse producten, waaronder sojabonen. China koopt meer Amerikaanse sojabonen dan welk ander land ook.

De Amerikaanse handelsminister Wilbur Ross liet woensdagavond weten dat China en de VS waarschijnlijk gaan onderhandelen, maar daarmee is de dreigende handelsoorlog nog lang niet afgewend. Dus blijft de vraag hoelang deze stappen over en weer gaan duren en hoe goed China is voorbereid op een handelsoorlog.

Wat die eerste vraag betreft is het belangrijk op te merken dat Trump niet terug kan krabbelen tot de tussentijdse verkiezingen later dit jaar. En verder dat China een door de staat geleide economie is en de Chinese regering heeft laten zien bereid te zijn in te grijpen in het bedrijfsleven als zich problemen voordoen.

De impact van de tarieven die nu worden opgelegd is relatief klein ten opzichte van het totale handelsvolume tussen de VS en China van 650 miljard aan goederen in 2016. Maar we zijn nog maar net begonnen aan de eerste inning.

De tweede vraag is moeilijker te beantwoorden. De handelsoorlog komt op een moment dat de Chinese economie er vrij stabiel uitziet. Maar dat is alleen aan de oppervlakte.

china us trade war chart

Foto: Deutsche Bank

De staat van de Chinese economie

Voor het eerst in de afgelopen jaren begonnen de Chinese aandelenmarkten of de nationale munt het jaar niet met een flinke stijging of scherpe daling. Ook maakten economen en politici bij het World Economic Forum in Davos zich niet erg druk om de vraag wanneer de schuldenbubbel, die bijna 300 procent van het bbp bedraagt en blijft groeien, gaat barsten.

Daarom hebben Chinese bestuurders met succes het verhaal kunnen verkopen dat alles onder controle is; dat het plan van de regering om de schuld langzaam af te bouwen door hervormingen aan de aanbodzijde werkt.

Maar analisten denken dat dat snel gaat veranderen. In die zin dat de economie die jarenlang is gestimuleerd door het scheppen van meer en meer krediet waarschijnlijk minder snel gaat groeien.

Ondanks de mogelijke groeivertraging lijkt de overheid van plan het stimuleringsbeleid echt te gaan inperken. Onafhankelijke China-experts houden vol dat de beleidshervormingen die de regering heeft beloofd nog komen.

Vorige maand meldde het databedrijf China Beige Book dat de schuldenafbouw nog niet is begonnen en dat bedrijven nog steeds krediet opslurpen om te kunnen overleven.

china deleveraging is a myth

Foto: China Beige Book

Ook andere hervormingen die China heeft beloofd zijn nog niet doorgevoerd. De regering moet altijd nog ingrijpen bij de grondstoffenindustrie, zoals in de staalsector waar al jaren sprake is van enorme overcapaciteit.

Je zou denken dat het in een land waar maar één iemand aan de knoppen zit, president Xi Jinping, makkelijk is voor de regering om even met de vingers te knippen en het dan voor elkaar te krijgen. Maar dat is niet het geval.

Een aantal weken geleden had ik een lunch met voormalig China-correspondent Dinny McMahon van The Wall Street Journal die het boek China's Great Wall of Debt heeft geschreven. Hij legde me uit dat de hervormingen erg traag gaan, ondanks alle orders vanuit Beijing.

Voordelen van autoritair leiderschap

Dus op lange termijn is de Chinese economie niet zo stabiel als de Amerikaanse. Maar dit wordt misschien helemaal geen lang gevecht en in dat geval moeten we andere eigenschappen van de Chinese economie in ogenschouw nemen die in hun voordeel kunnen werken. Autoritair leiderschap heeft zo zijn voordelen.

De centrale overheid van China kan zaken die het wel kan controleren heel snel veranderen. Zo kan de regering bijvoorbeeld gezonde bedrijven in de privésector dwingen te investeren in met schulden overladen staatsbedrijven om te voorkomen dat die omvallen. Dat heeft de Chinese overheid eerder gedaan bij bedreigingen voor de eigen economie.

Als het moet kan China alle middelen aanwenden om een probleem op te lossen. In de VS werkt dat niet zo - denk alleen maar aan ingewikkelde politieke onderhandelingen en bloedbaden op de beurs die nodig waren om de bail-out erdoorheen te krijgen die het Amerikaanse bankensysteem in 2008 overeind hield.

Een ander voordeel dat China waarschijnlijk heeft bij een handelsoorlog is de noodgedwongen tolerantie voor economisch lijden.

Amerikanen kunnen hun onvrede bij economische tegenspoed uiten bij verkiezingen. Mensen die onder een autoritair bewind leven hebben geen keuze. Hun leiders blijven aan en controleren de media. Zij kunnen hun burgers ervan overtuigen dat de VS de vijand is - en dat hebben ze op verschillende manieren al gedaan.

In een handelsoorlog kan het een voordeel zijn dat een regering alle middelen in de strijd kan gooien. En dat is precies wat China misschien gaat doen.

LEES OOK: Waarom de Chinese president Xi Jinping voor altijd aan de macht wil blijven