Zitten komt steeds meer bekend te staan als het nieuwe roken.
De hele dag op je kont zitten, of het nu op kantoor is of thuis op de bank, wordt geassocieerd met verhoogde risico’s op suikerziekte en kanker. Het kan de kans op hart- en vaatziektes meer dan verdubbelen.
Maar hoewel die informatie inmiddels redelijk bekend is, tasten we nog aardig in het duister over de vraag waarom dit eigenlijk zo is. Een recent gepubliceerd onderzoek claimt de nodige antwoorden te kunnen geven.
Wat blijkt: zitten wordt door de onderzoekers in verband gebracht met de aanmaak van een bepaald soort eiwit, genaamd troponine, dat door hartspiercellen wordt vrijgegeven als deze beschadigd raken. Dokters kijken bijvoorbeeld naar de aanwezigheid hiervan in je bloed als ze vermoeden dat je een hartaanval hebt (gehad).
In dit nieuwe onderzoek concluderen de onderzoekers dat mensen die meer dan tien uur per dag zitten bovengemiddelde hoeveelheden troponine in hun bloed hebben. Het ging niet om percentages die hoog genoeg waren om van hartaanval-achtige schade te spreken, maar de onderzoekers plakten er toch het label ‘subklinische hartschade’ op.
Als die verhoogde hoeveelheden troponine op een chronische manier in je bloed aanwezig zijn, omdat je elke dag te veel zit, zou dat kunnen verklaren waarom veelzitters meer kans hebben om te overlijden (vanwege hart- en vaatproblemen dus met name) dan mensen die minder vaak zitten. Zelfs als de mensen uit die eerste groep geen geschiedenis hebben van hart- en vaatproblemen.
De onderzoekers deden hun ontdekking na het analyseren van data afkomstig van een groep deelnemers aan de Dallas Heart Study, een doorlopend onderzoek naar de gezondheid van inwoners van de omgeving van Dallas, Texas. Ze keken specifiek naar het verschil in troponinelevels bij deelnemers die gedurende een week werden gevolgd met fitnesstrackers.
Het belang van lichaamsbeweging
Het gaat om het allereerste onderzoek naar het verband tussen zitgedrag en troponine. Uit de resultaten kunnen we helaas niet definitief concluderen dat zitten deze chronische hartschade veroorzaakt. Er is een correlatie geconstateerd tussen zitgedrag en de hoeveelheid eiwitten die op hartschade wijzen. De kans dat die twee met elkaar verbonden zijn, is wel erg groot.
"De keerzijde van de medaille is wat je níét aan het doen bent terwijl je aan het zitten bent", aldus hoofdonderzoeker dr. James de Lemos tegenover The New York Times.
Als je niet zit, is de kans groot dat je aan het bewegen bent - en dat helpt. Maar daarmee is niet gezegd dat lichaamsbeweging het negatieve effect van zitten volledig ongedaan kan maken.
Bij deelnemers aan het onderzoek die veel zitten maar ook een beetje sporten, werd wel een verkleind effect gezien. Dat wijst er dus op dat sporten helpt, maar de deelnemers in kwestie hebben nog steeds meer kans op ongezonde troponinelevels dan mensen die minder zitten.
Ander onderzoek heeft al aangetoond dat mensen die veel tijd besteden aan redelijke tot intensieve lichaamsbeweging lagere en dus gezondere hoeveelheden troponine in hun bloed hebben.
Meer bewegen is goed
Misschien is het dus de kunst om genoeg te bewegen om daarmee je zittijd significant te verkorten. In een groot onderzoek van vorig jaar concludeerden onderzoekers dat mensen die meer dan acht uur per dag zitten, maar op die dag ook 60 tot 75 minuten aan behoorlijke lichaamsbeweging klokten, evenveel risico lopen op overlijden als mensen die maar vier uur per dag zitten en dezelfde hoeveelheid lichaamsbeweging krijgen.
Weer een ander onderzoek suggereert dat elk uur opstaan en een rondje lopen genoeg is om het risico significant te verkleinen.
De meeste mensen hebben inmiddels wel door dat er vele dingen zijn die geassocieerd worden met hartproblemen, zoals een ongezond dieet, misbruik van drugs en alcohol, en slaaptekort. Nu zitten hier ook steeds meer mee in verband wordt gebracht, zou jou dat nóg een reden moeten zijn om vaker te bewegen en minder tijd aan het bureau of op de bank te besteden.
