Het dieselschandaal bij Volkswagen heeft niet alleen gevolgen voor het bedrijf zelf, maar ook voor de Duitse economie. Maar hoe zit het met eventuele schade voor Nederlandse bedrijven?

Volkswagen is al dagenlang de opening van het Duitse journaal. Dat is niet gek. Met een omzet van 203 miljard euro in 2014 is het concern het grootste bedrijf van Duitsland. Er werken circa 590 duizend mensen voor Volkswagen of een van de dochters, waarvan 270 duizend in Duitsland.

Behalve groot is Volkswagen ook een van de iconen van de Duitse industrie. De directe reputatieschade die Volkswagen oploopt, betekent ook dat de waarde van het predicaat ‘Made in Germany’ afneemt. Maar hoe zit het met Volkswagen in Nederland?

Verkooporganisatie

Kijken we naar verkopen, dan is Nederland een echt Volkswagen-land. Het merk is de aflopen vijf jaar met afstand het beste verkopende automerk, op grote afstand gevolgd door Peugeot en Renault. Het marktaandeel van het merk Volkswagen is 11 procent. Kijk je naar alle merken van Volkswagen AG, dus inclusief Audi, Seat, Porsche en Skoda, dan loopt het marktaandeel op tot dik 23 procent.

Het is heel erg onzeker hoe de dieselaffaire de verkoopcijfers van het concern in Nederland zullen beïnvloeden. Blijft de schade beperkt tot de enkeling die geen 'vieze auto' wil hebben? Zijn de tests in Europa ook gemanipuleerd en heeft dat invloed op de bijtelling-percentages voor leaserijders?

Hoe dan ook, er is een aardige groep werknemers die zijn brood verdient met onderhoud en verkoop van Volkswagens, Audi's en andere producten van de autobouwer. Zij zullen de ontwikkelingen in Wolfsburg met argusogen volgen.

Bij Pon, importeur en eigenaar van een aantal grote dealers van de merken van het concern, werken meer dan 12.000 mensen. Van die 12.000 zijn er naar schatting zo'n 2.500 betrokken bij de import en verkoop van Volkswagen-producten. Daarnaast zijn er nog enkele honderden mensen werkzaam bij andere dealers.

Fabrieken in Nederland

Het Volkswagen-concern zelf heeft twee productiefaciliteiten in Nederland. Het zijn fabrieken van de oorspronkelijk Zweedse vrachtwagenfabrikant Scania. In Zwolle staat zelfs de grootste fabriek van de vrachtwagenbouwer. In het nabijgelegen Meppel staat een fabriek voor verf en onderdelen. In totaal werken er 2.500 mensen voor Scania in Nederland.

Weinigen zullen Scania met Volkswagen associëren, maar het is niet ondenkbaar dat Volkswagen vanwege het schandaal zal moeten gaan bezuinigen. Het concern heeft naast Scania ook nog vrachtwagenfabrikant MAN in handen. Als ze op het hoofdkwartier in Wolfsburg besluiten om de twee snel te integreren om synergievoordelen te behalen, kan het wel degelijk gevolgen hebben.

Volkswagen zelf heeft verder geen eigen productie in Nederland - in tegenstelling tot BMW dat de Mini door VDL in Born laat maken. Wel staan er twee fabrieken in Emden net over de grens in Groningen. Daar bouwen ongeveer 9.500 werknemers respectievelijk de Volkswagen Passat en autostoelen. Maar ondanks de werkloosheid in Noordoost-Groningen werkt er maar een handjevol Nederlanders: een stuk of 30 volgens RTV Noord.

Toeleveranciers

Als het dieselschandaal banen in Nederland gaat kosten, dan is het bij de toeleveranciers. Begin dit jaar berekenden economen van ING dat alle Nederlandse toeleveranciers in de auto-industrie gezamenlijk 9,2 miljard euro omzetten. Daarvan gaat 12 procent naar binnenlandse producenten, vrachtwagenfabrikanten Scania, DAF, autobouwer Tesla in Tilburg en VDL (autobussen en Mini-productie in Born).

De rest, 88 procent, van de productie is bestemd voor het buitenland. Duitsland is, niet heel verrassend, de belangrijkste exportmarkt voor leveranciers in de auto-industrie, goed voor 44 procent.

De toeleveranciers voor de auto-industrie verdienden vorig jaar 3,5 miljard euro aan Duitse orders. Dat is ietsje meer dan vijf jaar geleden, een knappe prestatie gezien de opkomst van veel producenten in Oost-Europa.

Keten ondoorzichtig

Wie zijn nu die bedrijven? Er zitten bekende bedrijven bij, zoals Bosal, de uitlatenfabrikant uit Alkmaar en VDL in Eindhoven. Iets minder bekende bedrijven zijn als onderdelenmaker Helvoet, aluminiumgieter Rena of grote vestigingen van buitenlandse concerns zoals CVT Bosch. Ook een Nederlandse multinational als AkzoNobel is deels actief in automotive. De verfreus produceert autolakken, onder meer in Spanje voor Volkswagen-dochter Seat.

Hoe groot het aandeel van Volkswagen is bij de Nederlandse auto-onderdelenexport is niet te zeggen. In de lijst met de 44 'strategische partners' staat geen Nederlandse bedrijf, maar dat zegt niet alles. Op de site van de Nevat, de Nederlandse Vereniging van Algemene Toelevering, stond deze week nog een aanbesteding voor de bouw van 500 aluminium carrosserieën voor de Audi TT.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl