Wat betekent een Grieks faillissement voor jou?

In Den Haag is men druk bezig met de uitwerking van verschillende scenario’s
voor het geval Griekenland failliet gaat. Ook de Nederlandse banken bereiden
zich voor op een ‘default’.

Het is lastig te voorspellen wat er gaat gebeuren als Griekenland zijn
schulden niet langer aflost. Nog moeilijker is het om in te schatten wat het
betekent voor jouw portemonnee. Toch doen we alvast een poging op basis van
acht vragen.

1. Moet ik meer belasting gaan betalen?
Dat zit er dik in. Een Grieks faillissement gaat ons land namelijk geld
kosten. Minstens enkele miljarden. Hoeveel precies hangt af van het moment
waarop Griekenland stopt met betalen. De steun aan Griekenland (in totaal
110 miljard euro afkomstig van EU en het IMF) is de afgelopen jaren namelijk
niet in een keer, maar wordt telkens in partjes overgemaakt aan Athene.

Daarnaast heeft ook de ECB inmiddels een aardige verzameling Griekse
staatspapier. In totaal heeft de Europese Centrale Bank voor 143 miljard
euro aan obligaties van zwakke eurolanden opgekocht. Welk deel hiervan
Grieks is, publiceert de ECB niet. Ook niet tegen welke prijs de obligaties
zijn opgekocht. Maar goed, als het papier waardeloos wordt, zal het verlies
worden verdeeld onder de eurolanden.

En dan zijn er ook de Griekse obligaties die door banken als onderpand voor
leningen bij de ECB zijn gestald. Die zullen niet direct tot verlies lijden.
Alleen als de bank die ze bij de ECB heeft gestald omvalt, en hierdoor de
lening bij de ECB niet meer kan terugbetalen, heeft de ECB een nieuw
probleem.

In ieder geval komt er een rekening uit Frankfurt onze kant op. We weten
alleen niet hoe hoog die is.

Noodfonds
Daarnaast moeten we, om te voorkomen dat Griekenland andere eurolanden zoals
Italië en Spanje meesleept in zijn val, waarschijnlijk meer geld in het
Europese noodfonds stoppen. Dit kan in de vorm van garanties, zodat het niet
meteen geld kost, maar uiteindelijk betalen we er in de vorm van een hogere
rente op onze staatsschuld wel voor.

Banken
Daarnaast is het de vraag of we net als in 2008 onze banken moeten redden.
Het is niet waarschijnlijk, maar het valt ook niet uit te sluiten.

Banken zullen moeten afboeken op Grieks staatspapier dat ze op hun balans
hebben staan. Dat zal er naar verwachting niet zo diep inhakken bij
Nederlandse banken, omdat ze niet zwaar in de Grieken hebben geïnvesteerd
(zie ook het artikel van collega Jeroen de Boer: Euro
weg? Zo'n puinhoop kan het worden).

Helaas geldt dat niet voor veel Franse en Duitse banken die bij een Griekse
default wel degelijk in de problemen kunnen komen. Omdat het internationale
bankwezen onderling sterk verweven is, kunnen onze banken via een omweg
alsnog in de problemen komen.

2.Gaan we terug naar de gulden?
Zo'n vaart zal het niet lopen. Als Griekenland failliet gaat, hoeft dit niet
te betekenen dat ze ook uit de euro stappen. Bovendien hoeft een Griekse
euro-exit zeker nog geen Nederlandse euro exit te betekenen. Het
uiteenvallen van de eurozone zou namelijk tot enorme problemen leiden (lees

.

3. Is mijn spaargeld wel veilig?
Als je je spaarcenten hebt gestald op een spaarrekening bij een bank met een
Nederlandse bankvergunning (op de website van De Nederlandsche Bank staat
een overzicht), is er tot 100.000 euro per persoon per bank gegarandeerd via
het depositogarantiestelsel. Voor bedragen die boven die grens uitkomen,
bestaat geen zekerheid. De ene bank is gevoeliger voor een Griekse default
dan de andere.

4. Wat gebeurt er met mijn pensioen?
Een Grieks failliet is slecht nieuws voor pensioenfondsen. De rente zal naar
verwachting laag blijven. De Europese Centrale Bank zal de rente namelijk
laag houden om te voorkomen dat Europa in een diepe recessie terecht komt.

Voor pensioenfondsen is een lage rente nadelig. Het komt de dekkingsgraad niet
ten goede. Een bankroet van de Grieken zal ook zijn sporen nalaten op de
aandelenbeurzen, waardoor de beleggingen van de pensioenfondsen minder waard
worden. De directe blootstelling van de pensioenfondsen aan Griekenland valt
waarschijnlijk mee. De meeste fondsen zijn al wat langer bezig om hun
directe beleggingen in Grieks staatspapier te verkopen.

5. Kunnen we straks voor een prikkie op vakantie naar Griekenland?
Dat hangt af van een eventuele euro-exit na een faillissement. Als de Grieken
uit de euro stappen en de drachme weer invoeren, zal de munt fors in waarde
dalen ten opzichte van de euro. Dit maakt Griekse producten een stuk
goedkoper voor ons en zou dus kunnen leiden tot goedkope vakanties. Als ze
in de euro blijven, hebben we natuurlijk niet de voordelen van een
wisselkoerseffect. Zie voor de gevolgen van een uittreding van de Grieken
uit de euro het artikel Grieken
uit de euro? Linke soep.

6. Wat betekent het voor mijn aandelen?
Wat er met je aandelen gebeurt als Griekenland omvalt, is lastig te
voorspellen. Dat hangt natuurlijk in eerste plaats af van welke aandelen je
hebt. Wel kunnen aandeelhouders zich opmaken voor flinke koersschommelingen
als gevolg van een eventueel bankroet. Volgens dit artikel
van Z24-beurscommentator Partick Beijersbergen hebben de markten een Grieks
bankroet al ingeprijsd en valt de schade waarschijnlijk mee. Hij verwacht
dat beleggers in aandelen het ergste al achter de rug hebben, al voorziet
hij nog wel enige klappen voor banken en verzekeraars.

7. Zijn mijn Griekse euromunten straks waardeloos?
Nee. Ten eerste hoeft een Grieks faillissement geen uittreding uit de euro te
betekenen. Maar zelfs als de Grieken uit de euro stappen, kun je nog gewoon
met alle euromunten die in omloop zijn betalen. De geldhoeveelheid in het
eurogebied wordt door de ECB-bank bepaalt, en niet door Athene. De Griekse
symbooltjes op de munten zijn ook niet meer dan dat: symbooltjes. En als ze
in Brussel om de een of andere reden zouden besluiten dat ze van die munten
af willen, krijg je ongetwijfeld de tijd om ze in te ruilen.

8. Wat gebeurt er met mijn hypotheek?
Voor mensen met een lopende hypotheek waarvan de rentevaste periode niet
afloopt, verandert er voorlopig niets. Heb je een variabele hypotheekrente
met je bank afgesproken, of ben je van plan om een hypotheek af of over te
sluiten, dan valt het lastig te voorspellen wat er in een geval van een
Grieks faillissement gebeurt.

De ECB zal de geldkraan openzetten voor de banken om te voorkomen dat het hele
bancaire systeem weer op slot gaat. Of dit door zal werken op de euribor –
het rentetarief dat banken elkaar berekenen en dat als uitgangspunt wordt
gebruikt voor het berekenen van de hypotheekrente - even laag blijft als nu,
is echter de vraag. Veel zal afhangen van de mate waarin Nederlandse banken
getroffen zullen worden door een Grieks bankroet.

Lees ook:

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl