De virtuele munt bitcoin gaat dit jaar als een jonge hond tekeer. Het ‘anarchistische’ betaalmiddel oogt allesbehalve volwassen.
De virtuele munt bitcoin roept felle emoties op. Voorstanders zien in dit alternatieve geld, dat buiten centrale banken om wordt uitgegeven en gebruikt, een idealistisch middel om onder het vermeende juk van door staten gecontroleerd geld uit te komen.
De ongrijpbaarheid van de bitcoin maakt de munt tegelijkertijd een dankbaar object voor opsporingsdiensten van overheden, omdat regelmatig blijkt dat bitcoins geliefd zijn in het criminele circuit. Enkele maanden geleden rolden de Amerikaanse autoriteiten bijvoorbeeld het online platform Silk Road op, een illegale handelsplaats voor drugs en andere zaken, waar veel in bitcoins werd gehandeld.
Wat is de bitcoin?
Het idee voor de bitcoin werd in 2008 beschreven door een persoon die het pseudoniem Satoshi Nakamoto gebruikte. Een jaar later werd de ‘bitcoin ‘ op internet als particulier initiatief geïntroduceerd als een vorm van elektronisch geld, dat onafhankelijk van centrale banken wordt uitgegeven.
Bitcoins kunnen door iedereen met een pc worden ‘gemunt’, door computers complexe puzzeltjes te laten oplossen die getallen van 64 cijfers opleveren. De algoritmes zijn zo ontworpen dat er een beperkt aantal nieuwe bitcoingetallen in de loop van de tijd kunnen worden gegenereerd.
Heb je eenmaal een erkend bitcoingetal, dan kun je een elektronische portemonnee aanmaken, waarmee je kunt handelen in bitcoins. Maar je kunt ook gewoon bestaande bitcoins of delen daarvan op handelsbeurzen kopen met euro’s, dollars en andere munten.
Door de mondiale bankencrisis is het vertrouwen in het financiële stelsel afgenomen, wat gunstig uitpakte voor de aantrekkingskracht van geld dat niet aan een overheid is gekoppeld. De afgelopen twee jaar doken er onder meer webwinkels op met prijzen in bitcoins.
Deze 'schoonmaakactie' heeft de populariteit van de bitcoin echter geenszins geschaad. Integendeel, afgelopen week bereikte de virtuele munt op diverse handelsfora nieuwe pieken. En dinsdag hikten de koersen van bitcoins alweer tegen deze recordstanden aan.
Bitcoin: welke koers?
Tekenend bij dit alles is dat de koers van de bitcoin tegenover andere munten per handelsforum nog fors uiteen kan lopen.
Als je bijvoorbeeld op dit overzicht van bitcoinmarkten kijkt, dan zie je dat er op de ene markt bijvoorbeeld 285 euro voor een bitcoin wordt neergeteld, terwijl de bitcoin praktisch op hetzelfde moment op een andere handelsplaats 270 euro kost: een verschil van meer dan vijf procent, dat ondenkbaar is bij de handel in 'normale' beleggingen zoals aandelen en valuta als de dollar en euro.
Het is dus lastig om te spreken van 'de koers' van de bitcoin. De hoogste recent genoteerde koers van de bitcoin op het Japanse forum MT Gox lag op 395 dollar, tegen 364 dollar op het handelsforum Bitstamp.
Grote sprongen
De koersontwikkeling van de bitcoins blijft hoe dan ook indrukwekkend. Als je afgaat op het koersverloop op MT Gox dit jaar, is de bitcoin liefst 25 keer over de kop gegaan in ruim 10 maanden. Onderstaande grafiek toont hoe waanzinnig dat is.
Het aandeel Twitter is bij de doldwaze beursgang van afgelopen donderdag bijvoorbeeld maximaal 93 procent meer waard geweest, vergeleken met de introductieprijs. Dus niet eens een verdubbeling in waarde.
De boekhoudaffaire bij het Nederlandse beursfonds Imtech heeft de beurskoers met ongeveer driekwart doen krimpen. Het absolute verschil tussen de laagste en hoogste stand is daarmee bij Imtech dit jaar zo'n 357 procent.
Kijk je verder naar de AEX-Index, dan ligt de hoogste koers dit jaar zo'n 20 procent boven de laagste koers. Bij de dollar-euro gaat het om een bandbreedte van ruim 9 procent.
Allemaal kruimelwerk vergeleken bij de uitslagen die de bitcoin maakt.
Nieuwe bitcoin-euforie
Niemand weet goed waar de recente koerspiek van de bitcoin vandaan komt. De Britse krant The Guardian suggereerde afgelopen week drie mogelijke redenen. Zo zou het opdoeken van een illegale marktplaats als Silk Road zou juist goed zijn voor de reputatie van de bitcoin.
Een andere ontwikkeling die van invloed kan zijn, is de recente openstelling voor bitcoins door de Chinese zoekmachine Baidu. Dit heeft de interesse voor bitcoins vanuit China mogelijk gestimuleerd.
En dan is er natuurlijk de mogelijkheid dat, net als afgelopen april, een nieuwe speculatieve zeepbel de bitcoin in zijn greep heeft.
De prijsontwikkeling van de bitcoin dit jaar is hoe dan ook waanzinnig en dat kun je tweeledig opvatten: voor speculanten liggen er buitenproportionele kansen, maar ook zeer grote gevaren.
De grote koerssprongen van de bitcoin maken verder duidelijk dat de virtuele munt de hype-status nog niet is ontstegen.
Wil de bitcoin ooit een breed gedeeld betaalmiddel worden, dan zijn grote, plotselinge koerssprongen juist ongewenst: die belemmeren het reguliere gebruik van bitcoins als wisselgeld, omdat gebruikers steeds afgeleid worden door de potentiële winsten en verliezen die het bezit van de bitcoin met zich meebrengt.
