- Insider nam een kijkje bij ’s werelds grootste insectenkwekerij waar larven worden geoogst als duurzame eiwitbron.
- Insecteneiwit wordt steeds populairder in diervoeding ter vervanging van soja- of vismeel.
- Protix werkt vanuit een hightechfaciliteit in Nederland, met plannen om op te schalen naar tien nieuwe locaties.
- Lees ook: Ik mocht kijken in de fabriek waar McDonald’s alle hamburgers voor Nederland produceert – er rollen er gemiddeld zo’n 5 miljoen per dag van de band, zo ziet dat eruit.
Bij het woord insectenboerderij denk je misschien aan akkers, schuren en modderige laarzen, niet aan een volledig geautomatiseerde high tech-fabriek in een loods op een industrieterrein. Maar dat is toch precies waar Protix, ’s werelds grootste insectenkweker, gevestigd is.
Alleen de naam ‘Protix’ op de gevel, verraadt de aard van het bedrijf in de stad Bergen op Zoom in het zuiden van Nederland, waar het insectenbedrijf sinds 2019 actief is.
Deze loods van 15.000 vierkante meter is ’s werelds grootste kwekerij van de zwarte soldaatvlieg. De vraag naar eetbare insecten – en voorzieningen als deze – neemt toe.
Op dit moment wordt vrijwel alle productie van Protix gebruikt voor diervoeding. Slechts een klein deel wordt als kunstmatige meststof gebruikt.
Dit zal veranderen naarmate vis-, pluimvee- en varkenshouders op zoek gaan naar alternatieve eiwitbronnen voor vismeel en soja. Insecteneiwit in pluimvee- en varkensvoer werd vorig jaar goedgekeurd door de EU. Die gaf ook groen licht voor de menselijke consumptie van huiskrekel, gele meelworm en treksprinkhanen.
Protix bereidt zich voor op de opening van tien nieuwe locaties voor uitbreiding in Europa en Noord-Amerika.
De fabriek in Bergen op Zoom produceerde de afgelopen twee jaar 15.000 ton levende larven per jaar. Dat is 10.000 ton eiwit per hectare per jaar. Ter vergelijking: soja produceert slechts één ton eiwit per hectare per jaar.
Dit is deels natuur, deels opvoeding. De natuur leverde de zwarte soldaatvlieg, een kampioen bio-omzetter. Protix werkte tien jaar aan de ontwikkeling van de de technologie om ze te kweken, met de overtuiging dat insecteneiwitten de milieuvoetafdruk van ons voedsel kunnen verbeteren.
Het eerste wat je opvalt als je binnenkomt - en de enige aanwijzing dat het om een kwekerij gaat - is de geur die afkomstig is van het voer van de insecten. Het deed me denken aan de geur van een hamsterkooi.
De fabriek bestaat uit secties ingedeeld naar verschillende stadia van het proces, met het als kloppend hart de verticale kwekerij. Hier leven de larven in kratten, die bijna vier meter hoog en 16 meter diep worden opgestapeld in speciale opslagruimten. De temperatuur wordt op een aangename 30 graden Celsius gehouden.
Er zijn drie van dit soort opslagruimtes, gerangschikt rond een centraal transportsysteem waar het voederen en oogsten gebeurt. Technici controleren elke stap van het proces via een centrale console. Alles is hier maatwerk, van de vorm van de krat tot de bedrijfseigen software.
"Je kunt niets kant-en-klaar kopen", zegt Kees Aarts, oprichter en CEO van Protix, terwijl hij ons rondleidt door zijn fabriek.
De larven worden gevoed met bijproducten uit de levensmiddelen- en drankenindustrie, zoals aardappelafval van een fritesfabriek of graanafval.
De ingrediënten voor de larvenvoeding worden dagelijks geleverd en opgeslagen in silo's aan de achterkant van de fabriek. Vervolgens worden ze gemengd en in reusachtige mixers tot een speciale puree verwerkt.
De larven worden om de paar dagen gevoerd: Een stapelkraan trekt hele stapels kratten uit de opslagruimte en brengt ze naar het transportsysteem. Daar worden ze met voer gevuld en gaan vervolgens weer terug naar de verticale opslagplaats.
De larven worden na slechts zes tot acht dagen geoogst. Eén procent van de larven verpopt zich tot volwassen vlieg en wordt gebruikt voor de voortplanting. Dit vindt plaats in een speciale ruimte die niet toegankelijk is voor bezoekers.
Voor het oogsten worden de kratten teruggebracht naar het centrale transportsysteem en in een reusachtige zeef gekieperd. Die scheidt de larven van het overgebleven voer voordat ze worden gewassen.
De larven worden vervolgens in een aangrenzende ruimte verwerkt. De belangrijkste producten van Protix zijn een eiwitmeel en een olie, die door middel van een centrifuge worden gescheiden. Het eiwit wordt vervolgens verpakt in bulkzakken en de olie gaat in containertanks.
"Het is alsof het zaadbedrijf, de boer, de molenaar en het verpakkingsbedrijf allemaal onder één dak zitten om een eiwitmeel te produceren," zegt Aarts.
Lees meer over de voedingsindustrie:
- PlantLab scoort €20 miljoen groeigeld voor verticale boerderijen: ‘Wij willen de voedselketen radicaal
- Dit apparaat kan in een paar seconden ‘zien’ of avocado’s rijp zijn – door middel van een hamertje en infrarode foto’s
- De startup Crazy about Eggs verkoopt duurzame eieren via een abonnement: ‘Wij willen mensen bewust maken van de herkomst
- LocalTea maakt thee in Brabant van een winterharde theeplant – nu wil het bedrijf Europa in met steun van de oprichters van De Vegetarische Slager
