Grootaandeelhouders van privébedrijven kunnen zich door een nieuwe Europese richtlijn niet langer verschuilen. Wie een kwart of meer van een onderneming bezit, wordt opgenomen in een register.

De Europese Unie wil belastingontwijking via brievenbusfirma’s aanpakken. Jaarlijks lopen landen in Europa miljarden mis door slinkse, maar legale constructies waarbij winsten worden weggesluisd naar landen die niet of nauwelijks winstbelasting heffen op dochterbedrijven. Nederland en Ierland duiken in dat verband vaak op.

Een nieuwe richtlijn moet een eind maken aan het rondpompen van geld om belasting te ontwijken.Aandeelhouders met een belang van meer dan 25 procent in een bedrijf moeten met naam en toenaam op papier staan, hebben Europese lidstaten in december afgesproken. Zo moet het onmogelijk worden voor eigenaren om zich te verschuilen achter juridische constructies.

Waarde belang aandeelhouder te achterhalen

Maar de nieuwe regels hebben vergaande consequenties voor familiebedrijven, schrijft het Financieele Dagblad maandag.

Waar een vermelding van een stichting administratiekantoor tot nu toe afdoende was, moeten ze voortaan alle grootaandeelhouders registreren, met vermelding van naam, geboortedatum, nationaliteit en de grootte van het belang. Buitenstaanders kunnen door simpelweg de jaarrekening te raadplagen achterhalen wat een aandeelhouder waard is.

"Het is een ongewenste ontwikkeling die de privacy aantast", zegt Albert-Jan Thomassen van de belangenorganisatie voor familiebedrijven FB Ned tegenover het FD. "Een ondernemer die het eigendom deelt met zijn kinderen moet daarover nu opening van zaken geven. Dat gaat wel erg ver."

Legitiem belang

Het register is in te zien voor geheime diensten, banken en notarissen die gegevens moeten verifiëren. Maar ook het publiek kan toegang krijgen tot de informatie, al moet iemand daar wel een goede reden voor hebben, zoals een vermoeden van fraude of witwassen.

Volgens hoogleraar belastingrecht Jan van de Streek is nog onduidelijk hoe goed die reden moet zijn. "Wie contant betaalt bij een plaatselijk circus en zich afvraagt of de circusbaas belasting afdraagt, heeft mogelijk al een legitiem belang."

Ook bestaat het gevaar dat lidstaten de publieke verzoeken tot informatie uit het register verschillend beoordelen.

Geldboete of gevangenisstraf

Onduidelijk is nog welke straf er staat op het niet voldoen aan de nieuwe Europese richtlijn. Volgens het FD is de kans groot dat het niet registreren van grootaandeelhouders wordt gezien als economisch delict, met een geldboete of gevangenistraf tot gevolg.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl