Amerikaanse presidenten worden vergezeld door een militaire assistent met een koffer met daarin alles wat nodig is om een nucleaire oorlog te ontketenen.
Tijdens presidentiële inauguraties wordt de nucleaire bevoegdheid met daarbij de ‘nucleaire voetbal’ overgedragen aan de nieuwe president.
Mogelijk zal president Donald Trump niet aanwezig zijn bij de inauguratie van zijn opvolger Joe Biden. Vraag is hoe Biden dan controle krijgt over de nucleaire koffer.
Een discreet maar belangrijk onderdeel van de inauguratie van een nieuwe Amerikaanse president is de overdracht van het nucleaire arsenaal van de Verenigde Staten. Mogelijk is vertrekkend president Donald Trump niet bij de inhuldiging van zijn opvolger Joe Biden. Dat kan zorgen voor complicaties.
Trump weigert te zeggen of hij de inauguratie van Biden bij zal wonen. Diverse bronnen geven aan dat de president de beëdiging van zijn opvolger zal overslaan en dat hij elders een politieke bijeenkomst wil houden.
De president wordt altijd vergezeld door een militair assistent die de nucleaire koffer bij zich draagt. Daarin zitten de lanceercodes voor kernraketten.
Dus wat gebeurt ermee als de president niet aanwezig is bij de inauguratie van zijn opvolger? Hoe komt de koffer bij Biden terecht?
"Dat is een goede vraag", zegt kernwapenexpert Hans Kristensen van de Federation of American Scientists tegen Business Insider. "Het is een ongekende situatie."
De president heeft als enige de bevoegdheid om een nucleaire aanval uit te voeren. Daarom wijkt de militair assistent met de koffer niet van zijn zijde, waar hij ook gaat. Deze "noodtas van de president" is ook bekend als de "nucleaire voetbal".
Elke president sinds John F. Kennedy wordt vergezeld door zo'n militaire assistent. Die draagt de forse koffer waarmee de president orders kan geven aan de Amerikaanse nucleaire strijdkrachten, als hij niet in de buurt is van een fysiek commandocentrum.
De koffer bevat geen knop die onmiddellijk honderden nucleaire kernkoppen kan afvuren, maar wel communicatiemiddelen, codes en opties voor een nucleaire oorlog.
De VS heeft naar schatting 3.800 nucleaire wapens op voorraad. Alleen Rusland heeft er meer.
De president heeft niet alleen permanent beschikking over de koffer, maar draagt ook een kaart, ook wel "het koekje" genoemd, met daarop authenticatiecodes.
Bij een nucleair conflict kan de president de codes gebruiken, in combinatie met de inhoud van de koffer. Ook kan hij het leger op afstand het bevel geven voor een nucleaire aanval.
Aankomende presidenten worden doorgaans ingelicht over hun nucleaire verantwoordelijkheden voordat ze de ambtseed afleggen. Voorafgaand aan de inauguratie ontvangen ze de codes. Die worden na de inhuldiging actief. De controle over de koffer wordt dan stilletjes doorgegeven aan de nieuwe president.
Lees ook: 31 iconische foto’s van Donald Trump die zijn presidentschap markeren
De nucleaire koffer van de Amerikaanse president
Trump beschreef de overdracht van de nucleaire koffer als "ontnuchterend" en "heel eng". "Wanneer ze uitleggen wat het vertegenwoordigt en wat voor soort vernietiging het met zich mee kan brengen, dat is een heel ontnuchterend moment", zei Trump in 2017 tegen ABC News.
De overdracht van de nucleaire koffer zou om twaalf uur 's middags moeten plaatsvinden tijdens de beëdiging van de nieuwe president. De militair assistent geeft de koffer dan aan een nieuw aangewezen militair assistent, vertelt voormalig vicepresident Dick Cheney in een Discovery-documentaire. Dit gebeurt traditioneel buiten het beeld van de camera's en is dus geen onderdeel van de publieke ceremonie.
Als Trump niet bij de inhuldiging van Biden is op 20 januari 2021, dan zal de overdracht anders verlopen. Toch die wel direct moeten plaatsvinden, aldus de gepensioneerde luitenant-kolonel Buzz Patterson die de koffer droeg voor voormalig president Bill Clinton.
"Om het proces te laten werken, moet je een duidelijke overdracht van de verantwoordelijkheid hebben", zegt hij tegen Business Insider. Patterson zegt dat het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, bepaalt hoe dit gebeurt.
Plan voor overdracht nucleaire koffer ligt klaar
Een woordvoerder van het Pentagon vertelt aan Business Insider dat het ministerie van Defensie een plan heeft voor de nucleaire overdracht op de dag van de inauguratie. Maar ze weigert om hier verdere details over te geven.
"We doen oorlogssimulaties met dit spul. We oefenen er al jarenlang mee, tot vervelens toe", zegt Patterson. "Er zijn systemen om ervoor te zorgen dat de overdracht direct plaatsvindt. Daarom zal er geen enkele twijfel zijn over wie wanneer de leiding heeft."
"Defensie gaat hier niet lichtvaardig mee om", voegt de gepensioneerde luitenant-kolonel toe. "Er zal geen enkele kink in de kabel zijn. De overdracht gebeurt zonder dat iemand het in de gaten heeft, zoals het ook behoort te gebeuren."
