Emile Roemer stapt begin januari op als leider van de SP in de Tweede Kamer.
Hij heeft dat woensdag bekendgemaakt tijdens een persconferentie in restaurant Dudok in Den Haag, waarbij ook de andere SP-Kamerleden, zijn vrouw en zijn kinderen aanwezig waren.
“Ik vertrek niet omdat ik uitgekeken ben, maar het is de juiste tijd om het stokje over te dragen aan de nieuwe lichting”, aldus Roemer. “Met trots en heel veel dankbaarheid neem ik begin januari afscheid.”
Roemer wordt opgevolgd door Tweede Kamerlid Lilian Marijnissen, dochter van oud-SP-leider Jan Marijnissen.
Er werd al langer gespeculeerd over het aftreden van Roemer als fractievoorzitter en leider van de SP. In maart van dit jaar wist hij voor de derde keer op rij geen winst te boeken bij de verkiezingen.
Roemer noemde de afgelopen jaren een behoorlijke uitdaging, waarbij zijn partij "tegen de stroom in" moest zwemmen. Het is de mooiste hondenbaan die je kunt wensen, met pieken en dalen, zei de vertrekkende SP-leider.
Hij benadrukte dat hij als meest betrouwbare politicus gold, die het beste weet wat er leeft onder de mensen. Dat zou moeten tellen bij iedere politicus, aldus Roemer.
Ruim dertig jaar lid van de SP
Roemer, geboren in 1962 in Boxmeer, is al meer dan dertig jaar lid van de SP, en al ruim twintig jaar politiek actief.
In 1994 trad hij toe tot de Boxmeerse gemeenteraad, acht jaar later werd hij namens de SP wethouder in zijn Brabantse geboorteplaats. In 2006 maakte Roemer zijn debuut in de landelijke SP-fractie, onder boegbeeld Jan Marijnissen.
Roemer werd in 2010 fractievoorzitter van de SP, een partij waarvoor hij toen al vier jaar in de Tweede Kamer zat. De voormalige onderwijzer volgde Agnes Kant op, die als fractievoorzitter geen moment wist te overtuigen, en die niet bepaald bekend stond als een lachebekje.
Onder Roemer, zo was de hoop, zou het beter gaan. Want Roemer was, net als SP-godfather Jan Marijnissen, een goedlachse Brabander, die de gemiddelde kiezer veel meer zou aanspreken dan de zure Kant.
Blunder tijdens debat in 2012
De eerste klap kwam in 2010, de eerste keer dat de SP onder Roemer de verkiezingsstrijd aanging. Van de 25 zetels die Marijnissen in 2006 in de wacht sleepte bleven er onder Roemer maar vijftien over.
In 2012, na de val van het kabinet-Rutte I, leek Roemer zich te gaan revancheren. De partij stond in augustus, een maand voor de verkiezingen, in de peilingen op bijna veertig zetels.
Maar in het eerste debat met VVD-leider Mark Rutte op primetime bij RTL komt hij niet uit de verf. Gebrek aan cijferkennis breekt de hakkelende Roemer op. Diederik Samsom springt in het gat en ontpopt zich tot stem van de redelijkheid. Campagnestrategen zien dit later als het sleutelmoment in de campagne.
De SP zakt als een plumpudding in elkaar. Roemer moest genoegen nemen met opnieuw vijftien zetels, maar haalde wel minder stemmen dan twee jaar eerder.
Forse kritiek van SP-collega's
Kort voor de stembusronde van 2017 uitten sommige SP-collega's in de media ernstige twijfels over zijn kwaliteiten.
"Hij kan geen fractie leiden, laat staat Nederland’’, zei een van de anonieme SP-Kamerleden die in december vorig jaar hun beklag deed tegen het AD. "Roemer is een aardige vent en iedereen om hem heen weet dat hij het niet gaat redden. Na de verkiezingen wordt hij gewoon geslachtofferd."
Voor de Tweede Kamerverkiezingen van dit jaar leek zich een forser verlies af te tekenen, maar dat scenario wist Roemer af te wenden. Maar door samenwerking met de VVD bij voorbaat categorisch uit te sluiten was de partij opnieuw veroordeeld tot de oppositiebankjes.
Als partijleider bleek Roemer inderdaad een goedmoedige Brabander. Zijn afscheidspersconferentie doorspekte hij met grappen en grollen. Veel gelach en een luid applaus van zijn fractiegenoten waren zijn deel.
Maar vermoedelijk was er ook sprake van opluchting bij degenen die in hem een zwakke leider zagen. In elk geval bij de anonieme SP'er die in december tegen het AD zei: "Het broeit omdat er dingen te lang zijn blijven liggen. Conflicten worden niet opgelost. Roemer heeft sinds zijn aantreden nooit onderhoud gepleegd. Want Emile duikt. Hij kan geen fractie leiden, laat staan Nederland."
