Steun die tijdens de coronacrisis aan zelfstandigen is toegekend vanuit de Tijdelijke Overbruggingsregeling voor Zelfstandig Ondernemers (Tozo) wordt door gemeenten nauwelijks teruggevorderd, meldt radioprogramma Pointer.

Een terugvordering kan bestaan uit inkomsten die een zzp’er achteraf toch blijkt te hebben gehad tijdens de looptijd van de uitkering, of omdat ontdekt werd dat iemand onterecht steun ontving.

Grote gemeenten hebben iets meer teruggevorderd dan kleine gemeenten – tot zo’n 7 procent – maar ook daar is het percentage erg laag, zien de onderzoekers. Uit onderzoeken en controles blijkt dat bij subsidieregelingen als Tozo normaal twintig procent onterecht wordt ontvangen.

Gemeenten hebben weinig belang bij strengere opsporing

In het kader van de coronasubsidieregeling voor zzp’ers is bijna 3 miljard euro uitgekeerd. Daarvan werd 130 miljoen euro of iets meer dan 4 procent teruggevorderd.

Er zijn weinig zelfstandigen betrapt op fraude: in 2020 zijn in totaal 60 mensen beboet vanwege het onterecht ontvangen van de Tozo-uitkering. Dat is “ridicuul weinig”, vindt Dick Ruimschotel, onderzoeker op het gebied van rechtshandhaving en fraude.

Bij een gemiddeld percentage van 20 procent onterechte uitkeringen voor een ruimhartige regeling als de Tozo zou het in dit geval betekenen dat op de 3 miljard euro die is uitgekeerd, 600 miljoen euro onrechtmatig is uitbetaald.

Na aftrek van de 130 miljoen euro die wél al is teruggevorderd, zou dat neerkomen op 470 miljoen euro ten onrechte ontvangen Tozo, rekent Pointer voor.

Gemeenten hebben geen belang om opsporing hoge prioriteit te geven, concluderen de onderzoekers. Zzp'ers zorgen voor werkgelegenheid en een florerende stad, en gemeenten is er veel aan gelegen dit te behouden. Bovendien kwam het geld niet van de gemeenten maar van het Rijk.

LEES OOK: Waarom je als single zzp’er in coronacrisis €500 per maand mínder kreeg dan een zelfstandige met een werkende partner