ANALYSE – Het lijkt erop of er weer nieuwe verkiezingen komen in het Verenigd Koninkrijk.
Premier Theresa May wordt waarschijnlijk gedwongen om in 2017 tussentijdse verkiezingen uit te schrijven. Dit heeft direct te maken met de beslissing van het High Court dat de regering de Brexit-onderhandelingen niet in gang mag zetten, zonder het parlement te raadplegen.
Hooggeplaatste Conservatieven stellen tegenover de krant The Times dat May verkiezingen moet uitschrijven, zodra parlementsleden hun macht gebruiken om de Brexit-plannen van de regering te dwarsbomen.
Een analist van Deutsche Bank geeft in een reactie op het rechterlijke besluit van donderdag aan dat nieuwe Britse verkiezingen in 2017 het ” basisscenario” vormen – dus eerder wèl dan niet zullen plaatsvinden.
“De Brexit-strategie van premier May is verzwakt en nieuwe verkiezingen volgend jaar vormen nu ons basisscenario”, aldus de bank in een bericht aan klanten, meldde persbureau Reuters.
Drie ervaren rechters, waaronder Lord Chief Justice John Thomas, kwamen donderdag unaniem tot de conclusie dat May wettelijk verplicht is om het formele besluit voor het vertrek uit de Europese Unie voor te leggen aan het parlement.
Het juridische team van de regering betoogde dat May een koninklijk prerogatief kan gebruiken om Artikel 50 te activeren. Het gaat om een oud privilege dat de Britse regering in staat stelt actie te ondernemen zonder eerst parlementaire goedkeuring te vragen.
Oud-minister Dominic Raab van justitie zei tegen The Times: "Als het erop uitdraait dat parlementsleden niet willen dat de onderhandelingen starten, is er een enorm probleem. Dan is er een verhoogde kans dat we naar de kiezer terug moeten."
Oud-staatssecretaris Iain Duncan Smith gaf ook aan dat May "niets anders kan doen dan teruggaan naar de kiezer" om haar mandaat te versterken, als parlementsleden het activeren van Artikel 50 blokkeren.
De rechterlijke uitspraak is problematisch, omdat 52 procent van de stemmers bij het referendum vóór de Brexit stemde, en 48 procent tegen. Maar ongeveer 73 procent van de Britse parlementsleden behoort tot het blijven-kamp. Die meerderheid omvat ook 56 procent van de Conservatieve parlementsleden.
Zie de grafiek hieronder:
Als Britse parlementsleden meer invloed kriijgen, neemt de kans op een 'zachte' Brexit toe. Dat wil zeggen betere toegang tot de interne, Europese markt en minder nadruk op grenscontroles.
Volgens Deutsche Bank zullen parlementsleden "voorwaarden verbinden aan de onderhandelingspositie van de regering, zoals toegang tot de interne markt, in ruil voor steun aan de regering."
Maar de regering van May zal redeneren dat nieuwe verkiezingen méér parlementsleden zullen opleveren die pro-Brexit zijn.
Als de meerderheid bij het referendum gereflecteerd wordt in meerderheden in kiesdictricten, kan er theoretisch een Brexit-meerderheid van 61 procent ontstaan in het Lagerhuis, blijkt uit een analyse van zakenbank Nomura.
De grafiek hieronder geeft dat weer:
Met deze cijfers in het achterhoofd en een leidende positie in de peilingen, ten opzichte van Labour-voorman Jeremy Corbyn, kan het verleidelijk zijn voor May om de tweede algemene verkiezingen binnen drie jaar uit te roepen.
