ANALYSE – Begin 2005 waren er in Nederland vijf telecomproviders met een eigen netwerk. Nu zijn dat er nog maar drie, na de overname van Tele2 door T-Mobile.
De samensmelting van beide telecombedrijven is op 2 januari officieel afgerond, nadat de Europese Commissie november vorig jaar groen licht gaf voor de deal.
Wat merkt de consument daarvan? De kans is groot dat de prijzen van telefoonabonnementen gaan stijgen, blijkt uit diverse studies die de afgelopen jaren zijn verschenen.
In landen met drie mobiele providers is er te weinig concurrentie om voor een gezonde markt te zorgen, concludeerde consultancybureau Stratix in 2014 in een rapport voor handelsorganisatie OESO. Er is minder innovatie en de prijzen zijn hoger dan in landen met vier of meer telecomaanbieders.
In Nederland was het Tele2, eind 2017 de nummer vier met ruim 1 miljoen klanten, die als prijsvechter met scherpe aanbiedingen druk op de markt zette.
Mobiel internetten was vijf jaar geleden in Nederland een stuk duurder dan in andere Europese landen, constateerde het Finse onderzoeksbureau Rewheel destijds. De tarieven voor data waren hier acht keer zo hoog als in bijvoorbeeld Zweden en Ierland.
Daar heeft Tele2 verandering in gebracht. De Zweedse telecomfirma is sinds 2015 in ons land actief en introduceerde vrijwel meteen onbeperkte databundels, iets waar KPN, Vodafone en T-Mobile zich nog niet aan hadden gewaagd. De gemiddelde prijs voor een gigabyte is sindsdien rap gedaald, aldus Rewheel.
Dat de prijzen mogelijk weer stijgen nu Tele2 weg is gevallen als zelfstandig bedrijf is wel degelijks iets waar de Europese Commissie zijn zorgen over uitsprak. In 2015 blokkeerde de toezichthouder nog een telecomfusie in Denemarken. Ook daar zou het aantal providers teruggaan van vier naar drie.
Maar Brussel keurde de deal, die in december 2017 werd aangekondigd, na maandenlang onderzoek in november 2018 toch goed, zonder extra voorwaarden te stellen. Wat daarbij meespeelde, is dat Tele2 Nederland al jaren geen winst maakt en volgens het Zweedse moederbedrijf afstevende op een faillissement.
De commissie verwacht verder niet dat de fusie de markt verstoort en zal leiden tot prijsverhogingen, omdat T-Mobile en Tele2 samen slechts een kwart van de markt in handen hebben. Tele2 zou als kleine speler weinig invloed op de abonnementsprijzen hebben.
Dat is op z'n minst een omstreden conclusie; de cijfers van Rewheel Research spreken dat tegen. Topman Søren Abildgaard van T-Mobile Nederland knijpt dan ook in z'n handjes. "We hebben Brussel ervan kunnen overtuigen dat we een uniek geval zijn", zei hij tegen het Financieele Dagblad.
Een sterke concurrent naast KPN en VodafoneZiggo
De hoop is dat T-Mobile en Tele2 samen een vuist kunnen maken tegen KPN en VodafoneZiggo, die zowel een vast als mobiel netwerk hebben. Beide marktleiders verhoogden eerder dit jaar de prijzen van hun gecombineerde pakketten met tv, internet en bellen. T-Mobile wil na de overname "een gespierde concurrent" zijn van KPN en VodafoneZiggo, aldus Abildgaard tegen NRC.
Om de Europese Commissie te paaien deed T-Mobile een aantal 'harde beloftes'. Zo wil de provider het nieuwe 5G-netwerk al in 2020 gereed hebben, glasvezel aanbieden aan een half miljoen huishoudens en de prijzen voor consumenten laag houden. Ook het Tele2-abonnement met onbeperkt mobiel internet voor 25 euro per maand blijft minimaal drie jaar lang bestaan.
Maar wat zijn die beloftes waard? Kruipen de prijzen over enkele jaren gewoon weer omhoog? Dat is immers wat er gebeurde tussen 2008 en 2015, toen er ook drie providers waren in Nederland.
Tenzij er in 2019 nieuwe spelers meedoen aan de frequentieveiling voor 5G-netwerken. De overheid maakte in 2012 bij de 4G-veiling speciaal ruimte voor een nieuwkomer, zodat die goedkoop aan frequenties kon komen. Dat werd toen Tele2.
Hopelijk doet de regering nu hetzelfde. Want een gezonde telecommarkt met vier of meer providers is beter voor de portemonnee van consumenten.
