- Door de wereldwijde storing bij WhatsApp op maandag is het gebruik van concurrent Signal toegenomen.
- Signal en WhatsApp zijn allebei chatdiensten met end-to-end-encryptie die het voor gebruikers mogelijk maken te communiceren via wifi of mobiele data.
- Wel verschillen de twee apps in de hoeveelheid gegevens die ze verzamelen, het gebruiksgemak en welke bedrijven erachter zitten.
Meer dan zes uur lang waren de apps WhatsApp, Instagram en Facebook maandagavond onbereikbaar. Daardoor hadden zo’n 3,5 miljard gebruikers geen toegang tot hun sociale media en berichtendiensten.
Veel mensen zochten hun toevlucht tot alternatieven als Signal, een privacybewuste chatapp die steeds vaker wordt gezien als de belangrijkste concurrent van WhatsApp.
De twee chatapps hebben het een en ander gemeen. In tegenstelling tot berichten die verstuurd worden over een mobiel netwerk, zoals sms’jes, maken Signal en Whatsapp gebruik van end-to-end-encryptie. Dit houdt in dat de berichten versleuteld zijn en enkel door de verzender en de ontvanger gelezen kunnen worden.
Ook stellen beide apps gebruikers in staat om gratis berichten te versturen via wifi-netwerken of mobiele data, wat ze populair maakt voor internationale communicatie.
Wel verschillen de twee chatplatformen in wie er aan het roer staat, in hun kijk op gebruikersveiligheid en in gebruiksgemak.
Eigendom
Wie bezit WhatsApp?
De frustratie van menig WhatsApp-gebruiker hangt samen met de eigenaar van de app.
In 2014 nam Facebook de berichtendienst, die is opgericht door Brian Acton en Jan Koum, over voor een bedrag van 22 miljard dollar.
Facebook-gebruikers kampen al jaren met datalekken. Zo maakte de socialemediagigant in 2018 melding van een grote hack waarbij 50 miljoen accounts betrokken waren. Dat terwijl Facebook-medewerkers volgens The Telegraph al sinds december 2017 op de hoogte waren van fouten in de bescherming van gebruikersaccounts op het platform.
Ten tijde van het Cambridge Analytica-privacyschandaal zei Facebook dat er mogelijk toegang was verkregen tot de data van tot wel 87 miljoen personen.
Koum vertrok bij Facebook in 2018. WhatsApp-medeoprichter Acton stak 50 miljoen dollar in de concurrerende chatapp Signal.
Wie bezit Signal?
In tegenstelling tot Facebook is Signal in handen van een non-profitorganisatie, de Signal Foundation. Deze stichting is in februari 2018 opgericht door Acton en Signal-CEO Moxie Marlinspike.
Volgens de website van de Signal Foundation besloot Acton WhatsApp te verlaten na de overname door Facebook wegens “verschillen omtrent het gebruik van klantgegevens en doelgerichte advertenties”. De ex-topman doneerde 50 miljoen dollar voor het opstarten van de Signal Foundation en zit nu in het bestuur van de stichting.
Volgens Signal-oprichter Marlinspike heeft de berichtendienst nooit durfkapitaal aangenomen of gezocht naar andere investeringen.
“Het doel van Signal is om technologie zo normaal mogelijk te maken … zonder data te delen met andere partijen”, zei Marlinspike vorig jaar tegen Business Insider.
Meredith Whittaker is de derde persoon die deel uitmaakt van het bestuur van de Signal Foundation. Hiervoor werkte ze bij Google, waar ze tevens een van de organisatrices van de ‘walkout’-protesten in 2018 was. Nu werkt ze als belangenbehartiger van techmedewerkers.
Veiligheid
Hoe veilig is WhatsApp?
Facebook kan niet bij de gesprekken van gebruikers vanwege de end-to-end-encryptie. Wel heeft de socialemediagigant toegang tot de gegevens van gebruikers.
Volgens technologiesite WIRED kan Facebook de volgende gebruikersgegevens inzien: telefoonnummers, IP-adressen, mobiel netwerk, hoelang de app in gebruik is, betaalgegevens, cookies en locatiegegevens.
Sommige gebruikers hebben er in 2016 voor gekozen om Facebook geen toegang te geven tot hun data, toen de socialemediagigant dit eenmalig aanbood.
Daar kwam begin 2021 verandering in. Toen maakte WhatsApp bekend dat als Amerikaanse gebruikers tegen 8 februari nog niet akkoord zijn gegaan met de nieuwe voorwaarden, waar informatiedeling met moederbedrijf Facebook onderdeel van is, ze toegang tot de berichtendienst ontnomen wordt.
Voor Europese gebruikers zijn er geen grote gevolgen. Deze appers vallen namelijk onder de privacyvoorwaarden van het dochterbedrijf WhatsApp Ierland. Volgens deze voorwaarden mogen gebruikersgegevens wel met Facebook gedeeld worden, maar niet door bedrijfsonderdelen van de socialemediagigant gebruikt worden. En dat is niet veranderd.
Wel meldde Business Insider vorig jaar dat het voor derde partijen mogelijk is om enkele gegevens van WhatsApp-gebruikers in kaart te brengen. Zo kunnen zij iemands online-activiteit vastleggen, inclusief met wie diegene praat, hoelang diegene de app gebruikt en zelfs wanneer diegene slaapt.
Hoe veilig is Signal?
Signal zegt dat het geen gegevens verkrijgt van berichten, groepen, contacten of profielen van gebruikers. De enige gegevens die door het berichtenplatform worden verzameld zijn de datum van het aanmaken van een account en de datum van het laatste gebruik.
Ook is de software waarmee het platform is gebouwd publiekelijk beschikbaar gemaakt – ‘open source’ zoals dat wordt genoemd. Zo kan iedereen zien wat er zich bij de berichtendienst achter de schermen afspeelt.
Signal is door meerdere veiligheidsexperts geprezen, waaronder klokkenluider Edward Snowden. Ook journalisten van nieuws- en entertainmentbedrijf Vice en nieuwssite The Intercept raden aan Signal in plaats van WhatsApp te gebruiken om je berichten privé te houden.
Toch is ook deze berichtendienst niet perfect. Signal stelde in 2020 een pincode verplicht om te voorkomen dat kwaadwillenden met iemands account aan de haal gaan. Tegelijkertijd werd er automatisch een versleutelde back-up van de contactenlijst gemaakt op de servers van Signal.
Veiligheidsexperts waren kritisch op de beslissing. “Het probleem is dat de meeste mensen zwakke pincodes kiezen”, zei cryptograaf Matthew Green tegen Vice.
Ook de automatische back-up van contacten stuitte op verzet van gebruikers. Daarop besloot Signal om dit terug te draaien. Zowel de pincode als back-up zijn nu uit te schakelen via het instellingenmenu.
Ander punt is dat Signal, net als WhatsApp, vraagt om het telefoonnummer van de gebruiker en het account daaraan koppelt. Dat is bij een andere chatdienst genaamd Threema niet het geval.
Gebruiksinterface
Hoe gebruiksvriendelijk is WhatsApp?
WhatsApp spreekt meer dan twee miljard gebruikers aan met haar gebruiksgemak en flexibiliteit.
De chatapp is beschikbaar op zowel iOS als Android, en neemt automatisch de mensen in je contactenlijst over, omdat gebruikers aan de hand van hun telefoonnummer worden geïdentificeerd.
Gebruikers kunnen groepsgesprekken vormen, (video)bellen, en gratis internationaal bellen via wifi of mobiele data. Ook kunnen appers hun locatie, documenten of andere bestanden delen, en een pincode instellen als tweestapsverificatie voor toegang tot de app.
Business Insider heeft enkele tips op een rij gezet over hoe gebruikers het meeste uit de berichtendienst kunnen halen. Zo is het mogelijk om berichten te markeren als ‘niet gelezen’ en om belangrijke berichten vast te zetten, functies die niet beschikbaar zijn op Signal.
Hoe gebruiksvriendelijk is Signal?
Signal heeft minder functies dan WhatsApp en is daarmee dus iets kaler.
De app is beschikbaar op iOS, Android en desktop. Gebruikers kunnen elkaar foto’s, video’s, links en andere bestanden sturen. Net als bij WhatsApp kunnen gebruikers een vervaldatum instellen, zodat berichten of foto’s na een bepaalde tijd verdwijnen. Maar alleen op Signal valt deze tijdsduur aan te passen.
Net als bij de concurrent kunnen Signal-gebruikers (video)bellen, en is het mogelijk groepsgesprekken tot 150 man te houden. Met een groepslimiet van 256 mensen kun je voor massagesprekken nog steeds het beste bij WhatsApp terecht.
De bètaversie van Signal heeft gebruikers meer te bieden dan de standaardapp. Zo is het bij deze versie mogelijk om moderators met bepaalde privileges aan te stellen en is de groepslimiet verhoogt tot duizend personen.
