Moet de Scientology Kerk belasting betalen over de ontvangen giften en donaties? Ja, oordeelt het Gerechtshof Den Haag. Want Scientology is een commerciële instelling die in tegenstelling tot andere kerken geen algemeen nut dient. 

Centrale vraag die woensdag speelde voor het gerechtshof was of de Nederlandse tak van de Scientology Kerk aanspraak mag maken op de zogenoemde ANBI-status. Die houdt in dat ‘algemeen nut beogende instellingen’ zoals kerken en religieuze genootschappen gebruik kunnen maken van bepaalde belastingvoordelen.

De Scientology Kerk wil maar al te graag die speciale belastingstatus bemachtigen en is daarvoor al twee jaar lang verwikkeld in procedures met de fiscus. Het Gerechtshof Amsterdam oordeelde in 2013 dat de omstreden geloofsgemeenschap net als andere kerkelijke en levensbeschouwelijke instellingen recht op belastingvoordelen heeft bij het geven van cursussen, maar door een uitspraak van de Hoge Raad vorig jaar kwam die conclusie op losse schroeven te staan.

Commerciële aard

Het Gerechtshof Den Haag gaf woensdag uitsluitsel na onderzoek van de boekhouding van Scientology. Daaruit blijkt dat de kerk aanzienlijke bedragen vraagt voor cursussen en trainingen, van gemiddeld 520 euro per uur. De tarieven zijn zo fors, dat het Hof meent dat de activiteiten van Scientology “in overheersende mate van commerciële aard” zijn. Scientology streeft er volgens het Hof bewust naar om de kas te spekken met de cursussen, “waardoor een betrekkelijk aanzienlijk vermogen is ontstaan”.

Daarnaast betalen de deelnemers aan audits en trainingen vaste donatietarieven, die wereldwijd zijn vastgesteld. Het Hof meent dat er geen sprake is van donaties, omdat “tegenover verplichte bijdragen een directe tegenprestatie in de vorm van de leergang auditing en training staat”. Bovendien zijn de bijdragen niet naar draagkracht vastgesteld.

Wel schenkbelasting betalen

De uitspraak betekent dat Scientology niet meer is vrijgesteld van erf- en schenkbelasting. De leden van de geloofsgemeenschap kunnen hun giften daarnaast niet meer aftrekken van de inkomstenbelasting. De Scientology Kerk kan nog in beroep gaan tegen de uitspraak.

Juristen stelden vorige maand tegenover dagblad Trouw dat de manier waarop Scientology aanzet tot donaties niet in de haak is. Aanhangers zouden onder grote druk worden gezet om zich in de schulden te steken voor donaties en volgens letselschade-advocaat René Hebly van SAP Advocaten is daardoor onduidelijk of nog kan worden gesproken van vrijwillige donaties.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl