Dat jij de hypotheek aflost en de ander de vakanties betaalt, is prima. Tot je gaat scheiden.
Gemiddeld strandt één op de drie huwelijken. Inclusief stellen met een samenlevingscontract zijn het er zo’n 33.000 per jaar. Vooral de huidige nazomerperiode, als de vakantie voorbij is, vormt een klassiek piekmoment voor scheidingen.
Hoe zorg je ervoor dat de één niet teert op de zak van de ander?
Iris Brik is sinds 1999 financieel planner en echtscheidingsmediator. Haar ouders zijn gescheiden toen ze vier was. “Bepaalde beelden staan nog duidelijk op mijn netvlies. Dat mijn moeder de deur dichtgooit en mijn vader zijn hand er nog tussen heeft. Het bloed zat letterlijk op de muur.”
Om te voorkomen dat het er zo heftig aan toe gaat, schreef ze haar ervaringen als echtscheidingsadviseur op in haar boek Advocaat van de duivel: een praktisch stappenplan als je gaat scheiden. Business Insider sprak met Brik en verzamelde zes tips om een scheiding soepel te laten verlopen.
Tip 1: Een advocaat is geen financieel specialist
Realiseer je dat een advocaat geen financieel specialist is, zegt Brik. Zorg dat je eerst weet hoe iedereen er financieel voor staat en stap dan pas naar een advocaat.
"Ik heb een geval gehad waarbij de man en de vrouw beiden een topadvocaat inschakelden", vertelt Brik. "Hij is bestuursvoorzitter en heeft een goed inkomen, dus krijgt zij een redelijk hoge alimentatie en is van plan te tekenen. Maar wat de advocaat vergat, is dat ze ook zóveel vermogen meekrijgt dat het haar alimentatie uitholt, want ze wordt flink belast in box 3 voor de vermogensbelasting."
Tip 2: Er zijn altijd uitruilmogelijkheden
Soms zitten de onderhandelingen muurvast, maar er zijn altijd mogelijkheden om bepaalde dingen uit te ruilen.
Brik: "Een stel liep driekwart jaar met een dossier onder de arm. Niemand kon ze helpen. Het stel had een onderneming die slecht draaide. Zij wilde alimentatie, want ze wilde hem uitkopen. Hij kon dat niet betalen, want de onderneming liep slecht. Uiteindelijk hebben we een deel van zijn pensioen uitgeruild met de overwaarde van de woning."
Een ander geval dat Brik regelmatig tegenkomt is dat van een klassieke kostwinner die zijn of haar pensioen moet delen.
Brik: "Hij heeft een baan, zij niet. Het pensioen dat hij in de loop van de tijd heeft opgebouwd wordt gedeeld. Maar na de scheiding komt zij niet aan een baan en bouwt geen pensioen op. In zo'n geval kun je beter vooraf afspraken maken. Zorg er bijvoorbeeld voor dat als je 10.000 euro per jaar overhoudt aan spaargeld, er 2.000 euro per jaar opzij wordt gezet voor haar pensioen. De overige 8.000 euro deel je samen. Dan bouwt zij een onafhankelijk pensioenpotje op."
Tip 3: Regel niet alleen een contract, houd 't ook bij
De meeste mensen stellen een huwelijks- of samenlevingscontract op en kijken er vijfentwintig jaar later, tegen de tijd van een scheiding, pas weer naar. Maar de verhoudingen zijn in de tussentijd vaak verschoven. Dat komt bijvoorbeeld voor bij het kopen van een huis.
"Stel je hebt een hypotheek. Meestal zet je die op naam van beide partners. Maar zorg ook dat je daarna bijhoudt wie wat in het huis investeert", vertelt Brik. "Vaak is het zo dat de één knutselt en verbouwt en de ander vermogen steekt in de aflossing. De klusser trekt dan bij een scheiding aan het kortste eind, want terwijl je met zelf doen een hoop geld bespaart, wordt die inspanning bij een scheiding meestal niet financieel meegewogen. Ik schrok ervan hoe vaak dat voorkomt. Maak daar afspraken over."
Zelfde probleem, ander voorbeeld: de één lost af op de hypotheeklening en de ander betaalt de vakanties. Brik: "Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang je het contractueel regelt."
Tip 4: Vrouwen moeten beter nadenken
"Mannen, en zeker ondernemers, hebben vaak tal van adviseurs om zich heen die zeggen: 'regel het zus en zo'. Vrouwen hebben dat niet. Wees je daarvan bewust", zegt Brik.
"Vaak doet één van de twee de financiën. De ander zou zich er eens per jaar in moeten verdiepen. Je wilt zo graag emanciperen? Emanciperen moet je zelf doen. Weet wat een aflossingsvrije hypotheek is."
Tip 5: Vier rekeningen
Brik: "Verdeel als je samen bent de kosten van de huishouding en zorg dat je vier rekeningen hebt, zodat je weet wat wat is. Een rekening voor het huishouden, een rekening om te sparen en beiden een eigen rekening."
Tip 6: Definieer inkomen en vermogen
Maak bij de gezamenlijke financiële huishouding onderscheid tussen inkomen en vermogen. Brik: "Dat klinkt logisch, maar wat versta je onder inkomen? Winst uit onderneming, pensioen, uitkering? Zorg dat dat helder is bepaald. Dat voorkomt extra gedoe, mocht je uit elkaar gaan."
Wil je meer weten over de fiscale gevolgen van echtscheiding? Neem dan een kijkje op deze website van de Belastingdienst.
