• Saudi-Arabië is hard getroffen door de coronacrisis en de gedaalde olieprijzen, waardoor het fors moet bezuinigen en de werkloosheid oploopt.
  • Maar de Saudische kroonprins ‘MBS’ zet zijn plannen voor de 500 miljard dollar kostende megastad Neom, luxe kustresorts en entertainmentstad Qiddiya volop door.
  • Volgens kenners is het succes van de politieke loopbaan van de kroonprins grotendeels afhankelijk van het succes van zijn megaprojecten.

Al binnen vier maanden nadat Mohammed bin Salman in 2017 door zijn vader werd aangewezen als eerste troonopvolger in Saudi-Arabië, maakte hij zijn grootste wens kenbaar.

Op 24 oktober 2017 kondigde de kroonprins aan een futuristische megastad van 500 miljard dollar (428 miljard euro) te willen bouwen, die 33 keer zo groot is als New York. De stad moet vanuit het niets verrijzen in de woestijn in het noordwesten van het land.

De stad gaat Neom heten en wordt CO2-neutraal. Er komen vliegende taxi’s en robots als bedienden. Ook zal er kunstmatige regen vallen en een nepmaan aan de horizon staan, zo blijkt uit de eerste ontwerpen van de stad. Neom afficheert zichzelf als toekomstig middelpunt van de ontwikkeling van schone energie.

Lees ook: Dit weten we over Neom, een megastad die in Saudi-Arabië verrijst – er komen vliegende auto’s en robot-dinosaurussen

Het project is een cruciaal onderdeel van Vision 2030, het plan van kroonprins 'MBS' om het koninkrijk te moderniseren en minder afhankelijk te worden van de sterk schommelende olieprijzen. Naast Neom zijn er ook nog andere megaprojecten gepland om toeristen te trekken en investeringen. Zo moet er een reusachtige entertainmentstad genaamd Qiddiya komen en twee luxe kustresorts, Het Rode Zee-project en Amaala.

Dat allemaal samen moet de nalatenschap van MBS worden, zijn zelfgeboetseerde imago als hervormer bevestigen en ervoor zorgen dat Saudi-Arabië economisch meer ijzers in het vuur heeft dan alleen olie.

Midden-Oostenkenners hadden verwacht dat de projecten zouden worden gepauzeerd of misschien zelfs helemaal worden afgeblazen tijdens de coronapandemie. Maar niets is minder waar: ondanks forse bezuinigingen, zorgen over de lage olieprijzen en oplopende werkloosheid, zet Saudi-Arabië volop door.

The locations of NEOM, Amaala, and The Red Sea Project seen on a map of western Saudi Arabia.
De locaties van Neom, Amaala en Het Rode Zee-project op de kaart van het westen van-Saudi-Arabië. Foto: Saudi Centre for International Communication

De politieke toekomst van MBS hangt af van Vision 2030

"De kroonprins heeft zichzelf vastgepind op Vision 2030, daarmee is het succes van zijn politieke loopbaan grotendeels afhankelijk van het slagen van zijn megaprojecten", zegt voormalig Amerikaans diplomaat David Rundell, die 15 jaar heeft doorgebracht in Saudi-Arabië, tegen Business Insider.

"Er is een hoop tegenwind. Covid-19 heeft voor vertraging van de plannen gezorgd", stelt Rundell. "Er is minder geld beschikbaar en een minder robuuste economie om in te werken." Maar volgens Rundell zal MBS zijn plannen niet afblazen: "Ze geven Vision 2030 niet op".

Het Saudische Publieke Investeringsfonds (PIF) heeft al enorme bedragen in de megaprojecten gepompt. Volgens het Middle East and North Africa Leisure Attractions Council gaat het tot nu toe om omgerekend zo'n 154 miljard euro.

Luxe resorts aan de Saudische riviera

De voortgang van het Rode Zee-project lijkt net als die van Neom, weinig te lijden te hebben van de coronapandemie. Er worden momenteel 22 eilanden omgeturnd tot luxe resort dat kan worden bereikt met het vliegtuig.

Op 13 juli tekende The Red Sea Development Company een overeenkomst met de bouwbedrijven Nesma & Partners Contracting Co. en Almabani General Contractors voor de bouw van een vliegveld, dat is ontworpen door het Britse Foster + Partners.

Volgens World Cement zal de projectontwikkelaar dit jaar nog voor bijna een miljard euro aan nieuwe contracten sluiten.

"We gaan volle kracht vooruit, we hebben nog geen moment stilgezeten. Hij [MBS] wil deze projecten opgeleverd zien", zei topman John Pagano van The Red Sea Development Company half augustus tegen The Financial Times.

Een entertainmentstad

Saudi-Arabië bouwt aan de randen van de hoofdstad Riyad ook de enorme entertainmentstad Qiddiya. "We zijn trots dat we op schema liggen met de belangrijkste infrastructuurprojecten voor Qiddiya en zijn onze ontwikkelingspartners dankbaar voor hun steun tijdens deze periode", zei directeur Salman Alhubeis van het project op 7 juli.

En op 20 juli sloot Qiddiya een contract ter waarde van zo'n 160 miljoen euro met een lokaal bouwbedrijf.

A rendering of Qiddiya
Een ontwerp van enterntainmentstad Qiddiya, die aan de rand van Riyad moet verrijzen. Foto: Qiddiya

MBS heeft heel duidelijk gemaakt dat geen van de megaprojecten mag falen, zegt CEO Michael Reininger van Qiddiya. "Hij houdt volledig vast aan zijn visie en wil dat het voor alle betrokkenen glashelder is dat we op koers blijven en ons door niets laten tegenhouden", zei Reininger tegen The Financial Times.

Daarmee is bewezen dat het koninkrijk alles zal doen om de droom van MBS waar te maken en dat zelfs een pandemie geen roet in het eten kan gooien.

Lees meer over Saudi-Arabië: