- Een opbouw van de Russische militaire aanwezigheid bij de grens met Oekraïne roept de vraag op of Moskou zich voorbereidt om het land binnen te vallen.
- Volgens Amerikaanse waarnemers en andere experts is dat een “zeer reële mogelijkheid.”
- De Verenigde Staten voeren naar verluidt gesprekken met bondgenoten en partners in Europa over een mogelijke Russische invasie.
- Lees ook: Is de Russische Nord Stream 2-gaspijplijn de oplossing voor of de oorzaak van de hoge energieprijzen?
De opbouw van Russische troepen en militair materieel nabij de grens met Oekraïne leidt tot groeiende vrees dat Moskou zich voorbereidt op een invasie.
De Verenigde Staten hebben volgens persbureau Bloomberg zorgen geuit over die mogelijkheid tegenover bondgenoten en partners in Europa. Washington beschikt daarbij over inlichtingen die erop zouden wijzen dat Rusland zijn militairen positioneert voor een mogelijke invasie vanuit verschillende richtingen.
De besloten gesprekken tussen de VS en Europese bondgenoten vinden plaats tegen de achtergrond van openlijke eisen dat Rusland zijn bedoelingen toelicht met betrekking tot de militaire opbouw, die door Amerikaanse functionarissen “ongebruikelijk” is genoemd. Westerse landen hebben hun steun uitgesproken voor Oekraïne en de integriteit van zijn grondgebied.
Rusland-deskundigen zeggen dat de zorgen over de Russische militaire activiteiten gerechtvaardigd zijn, gelet op het groeiend bewijs dat Rusland een troepenmacht opbouwt die Oekraïne kan binnenvallen. Russische leiders uiten bovendien frustratie over de pro-westerse tendenzen in Oekraïne en politieke obstakels in het land die ingaan tegen de belangen van Rusland.
"Ik zou dit niet onderschatten," zei Jeffrey Edmonds, een voormalige militaire analist bij de CIA en Rusland-kenner bij het Center for Naval Analyses (CNA) bij Washington, tegen Insider. "De opbouw van militairen is van aanzienlijke betekenis."
Een aantal tactische bataljons die normaal gesproken niet in de buurt van Oekraïne zijn, bevinden zich er nu wel, buiten de normale trainingscyclus, aldus Edmonds. Wellicht nog zorgwekkender is dat het erop lijkt dat Rusland troepen en materieel heimelijk 's nachts verplaatst.
"Veel militairen zijn 's nachts in beweging, zodat ze niet worden waargenomen," zei Michael Kofman, directeur van het Russia Studies Program aan het CNA, onlangs in de podcast "Brussels Sprouts" van het Center for New American Security. Volgens hem is dat "nog zorgelijker omdat het vragen oproept over intenties."
Rode lijnen van Moskou
Daar komen uitlatingen bij van Russische leiders, onder wie president Vladimir Poetin, die steeds nadrukkelijker wijzen op 'rode lijnen' van Moskou, waaronder toenemende militaire samenwerking van Oekraïne met de NAVO.
"Wat er nu gebeurt is in belangrijke mate anders", zegt Edmonds over de Russische troepenopbouw nabij Oekraïne. "De manier waarop het wordt gedaan, hoe nadrukkelijk het wordt gedaan, de omvang van de troepenmacht, hoelang de troepenmacht daar is, en de Russische uitspraken, ik denk dat dit zeer ernstig is."
"Ik zeg niet dat het besluit al is genomen, maar ze hebben wel het werk gedaan", zei hij. "Dus wanneer een besluit wordt genomen, zal het snel gebeuren."
Kofman zei in de podcast van CNAS dat "er geen tekenen zijn dat een Russische invasie van Oekraïne voor de deur staat", maar waarschuwde dat dat een schrale troost is.
"Ik denk niet dat er de komende dagen of weken een Russische militaire operatie komt, maar ik maak me grote zorgen over de komende maanden en de winter," zei hij.
Kofman omschreef recente militaire bewegingen, die in het vroege voorjaar zijn begonnen, als "kenmerkend voor strijdkrachten die zich voorbereiden op deze reële mogelijkheid," een potentiële invasie.
Begin 2022 mogelijk invasie van Oekraïne
De Oekraïnse brigadier-generaal Kyrylo Budanov, hoofd van het Oekraïense agentschap voor militaire inlichtingen, zei zaterdag tegen de Military Times dat Rusland inmiddels bijna 100.000 militairen heeft gestationeerd aan de grens met Oekraïne en zich voorbereidt op een mogelijke aanval, die eind januari of begin februari zou kunnen plaatsvinden.
Volgens hem zou een Russische invasie een aanval kunnen zijn op meerdere fronten, met behulp van artillerie en luchtaanvallen, gevolgd door aanvallen van luchtmacht-, marine- en grondtroepen.
Wat betreft de kansen van Oekraïners bij een strijd met Rusland zei Edmonds dat "de Russen kwantitatieve en kwalitatieve superioriteit hebben over de Oekraïense strijdkrachten". Hoewel Oekraïne wat verliezen zou kunnen toebrengen, ziet hij de Oekraïners niet als winnaars uit de bus komen.
De Oekraïense minister van Defensie zei vorige week tegen The Washington Post dat hij gelooft dat Poetin nog geen besluit heeft genomen over wat het land zal doen. Rusland heeft echter herhaaldelijk ontkend van plan te zijn Oekraïne binnen te vallen.
Russische agressie
"Ik denk dat je er altijd vanuit moet gaan dat het een reële mogelijkheid is," zei Jim Townsend, een voormalige functionaris van het Pentagon en de NAVO en veiligheidsexpert bij CNAS, tegen Insider. Hij omschreef Poetin als een "opportunist" en een "gokker."
"Als hij het van plan is, heeft hij de capaciteit," aldus Townsend. "Dat is iets dat je niet kunt onderschatten, en dat is in het verleden een probleem geweest," voegde hij toe, wijzend op de neiging van eerdere Amerikaanse regeringen om langzaam of niet op de juiste manier te reageren op Russische agressie.
Gelet op de opbouw aan de Oekraïense grens, de Russische aanwezigheid in de Zwarte Zee, en andere agressieve stappen, is militaire actie tegen Oekraïne volgens hem "een zeer reële mogelijkheid."
Onder deze omstandigheden overwegen de VS militaire waarnemers en nieuw militair materieel naar Oekraïne te sturen, meldde CNN maandag. Over een dergelijk besluit zou zorgvuldig worden nagedacht, om te voorkomen dat spanningen verder escaleren of een provocatie wordt gecreëerd waarop Rusland zou kunnen reageren.
"We hebben geen duidelijkheid over de intenties van Moskou, maar we kennen wel het draaiboek," zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken eerder deze maand.
