- De Russische president Vladimir Poetin heeft aangekondigd 300.000 reservisten op te roepen voor de strijd in Oekraïne.
- De gedeeltelijke mobilisatie leidde tot zeldzame protesten en drukte aan de grenzen van Rusland, vanwege Russen die het land willen verlaten omdat ze niet in het leger willen.
- De positie van Poetin wordt kwetsbaarder, nu de oorlog het dagelijkse leven van veel meer Russen gaat beïnvloeden.
- Lees ook: De reputatie van het Russische leger heeft een vernietigende klap gekregen door de oorlog in Oekraïne
De Russische president Vladimir Poetin heeft deze week een gedeeltelijke militaire mobilisatie afgekondigd. Hij zei in zijn eerste televisietoespraak sinds het begin van de invasie van Oekraïne dat er 300.000 reservisten zullen worden opgeroepen die al militaire ervaring hebben. Weigering om te vechten kan tien jaar cel opleveren.
In verschillende Russische steden vonden woensdagavond protesten plaats en werden leuzen gescandeerd tegen de oorlog en de mobilisatie. Volgens de Russische burgerrechtenorganisatie OVD-Info zijn daarbij in totaal meer dan 1.300 mensen gearresteerd, waarvan het grootste deel in de hoofdstad Moskou en in Sint-Petersburg.
Persbureau Reuters constateert opvallende drukte aan de Russische grenzen, hoogstwaarschijnlijk omdat Russen die bang zijn het leger in te moeten, het land willen verlaten. Zo stond er donderdagochtend een kilometerslange file aan de grens met Georgië en was volgens een Finse grenswacht het aantal Russen aan de grens met Finland “opvallend gestegen”. Ook zijn veel vluchten naar het buitenland volgeboekt en zijn prijzen voor vliegtickets explosief gestegen.
Sinds de aankondiging over de mobilisatie zijn ook zoekopdrachten als “Hoe verlaat ik Rusland?” en “Hoe breek ik een arm?” trending op Google.
Het besluit is dan ook niet zonder gevaren voor de president en zijn regering. De macht van Poetin is volgens het Britse weekblad The Economist gebaseerd op het vertrouwen van de Russen dat hij sterk en onoverwinnelijk is. Maar het nieuws over de Oekraïense opmars van de afgelopen weken is inmiddels ook doorgedrongen tot Rusland. De gedeeltelijke mobilisatie laat zien dat de slagkracht van het Russische leger momenteel onvoldoende is.
Volgens Rusland zijn er tot nu toe 5.937 militairen gesneuveld in Oekraïne. Hoewel exacte aantallen moeilijk te bepalen zijn, ligt het daadwerkelijke dodental hoogstwaarschijnlijk vele malen hoger. De Oekraïense generale staf sprak deze week van ruim 55.000 gedode Russische militairen en eerder kwam het Amerikaanse ministerie van Defensie zelfs met een schatting van 80.000 doden.
Draagvlak voor oorlog in Oekraïne onder druk
Uit peilingen blijkt dat een meerderheid van de Russische bevolking de oorlog tot nu steunde, maar er slechts een kleine, militante minderheid voor mobilisatie was. Nu er toch een gedeeltelijke mobilisatie plaatsvindt, komt de oorlog een stuk dichter bij huis en dat zet het draagvlak onder druk.
De site Politico schrijft dat Poetin met de gedeeltelijke mobilisatie openlijk toegeeft dat de strijd erg slecht verloopt. De Russische president moet, ondanks zijn bravoure, oppassen als hij gewone Russen vanuit hun veilige levens in Rusland de dood gaat injagen in Oekraïne.
Daarbij moet hij volgens The Economist in ogenschouw nemen dat de steun voor de "speciale militaire operatie" veel meer gebaseerd is op angst en apathie dan dat er sprake is van actieve steun. De Russen accepteren de strijd zolang die zich afspeelt op televisie en hun dagelijkse leven niet te veel beïnvloedt.
Het is ook heel wat anders om mensen op te roepen hun land te verdedigen, zoals de Oekraïense president Volodimir Zelenski doet, of om reservisten op te roepen een ander land aan te vallen met een groot risico daarbij het leven te verliezen.
Als de 300.000 opgeroepen reservisten zich melden, is het ook nog maar de vraag hoe effectief zij zullen zijn. Ze zijn volgens The Economist minder fanatiek en minder goed getraind dan de 190.000 militairen die tot nu toe zijn ingezet in Oekraïne.
Poetin heeft aanvullende trainingen voor de reservisten beloofd. Maar omdat veel officieren zich in de frontlinie bevinden of zijn gesneuveld tijdens de nu ruim zeven maanden durende oorlog, zal het lastig worden die training ook daadwerkelijk te geven.
De zeldzame protesten van woensdagavond en de drukte aan de grenzen geven in elk geval aan dat de positie van Poetin kwetsbaarder kan worden. Hij zal veel moeite moeten doen om steun te behouden voor de oorlog in Oekraïne, die officieel nog altijd geen oorlog mag worden genoemd.
