Geen korting op de pensioenen bij de grote pensioenfondsen in 2020. Maar de koopkracht van pensioenen wordt wel aangetast.
De grote pensioenfondsen hoeven dit jaar geen kortingen door te voeren, maar de kans bestaat dat de pensioenen komende jaren alsnog omlaag moeten. Daarvoor waarschuwt onder meer ambtenarenfonds ABP in zijn jaarbericht.
Volgens het grootse pensioenfonds van Nederland is het zaak dat het kabinet en de sociale partners haast maken met de uitwerking van het pensioenakkoord. Ook zorgfonds PFZW waarschuwt dat er “helaas een kans bestaat” dat ze de pensioenen moeten verlagen.
Ook dit jaar zijn de pensioenen van ABP niet verhoogd. De financiële situatie van ABP liet het, binnen de regels die gelden in het huidige pensioenstelsel, niet toe om de pensioenen te kunnen indexeren. Dat betekent dat ABP de pensioenen niet mee kan laten groeien met de stijgende prijzen. In de praktijk betekent dit dat de koopkracht van pensioenen daalt. Dit geldt zowel voor gepensioneerden als voor werknemers die nog pensioen opbouwen.
Al sinds 2011 heeft ABP de pensioenen niet kunnen indexeren. De gemiste indexatie van 2009 tot en met 2019 bedraagt maximaal 19,10 procent, heeft het ambtenarenfonds berekend.
Bezittingen van ABP niet groot genoeg om alle uitkeringen te betalen
Het fonds behaalde met zijn beleggingen in 2019 een jaarrendement van bijna 17 procent, oftewel 67 miljard euro. Toch blijft de financiële positie penibel. De verplichtingen liepen door de gedaalde rente met 65 miljard euro op, waardoor de dekkingsgraad bleef steken op 97,8 procent. Dat betekent dat ABP voor elke euro die het in de toekomst aan pensioenen moeten uitkeren, nog net geen 98 eurocent in kas heeft.
Ambtenarenpensioenfonds ABP heeft in totaal zo’n 3 miljoen deelnemers, waarvan iets minder dan 1 miljoen gepensioneerden en ongeveer 2 miljoen werknemers die pensioen opbouwen of voormalige overheidsmedewerkers die een deel van hun pensioen bij ABP hebben opgebouwd.
"Nu hebben we een goed beleggingsjaar achter de rug, maar we verwachten dat de rente de komende jaren laag zal blijven en ook verwachten we, net als andere grote beleggers, lagere rendementen van gemiddeld rond de 4 procent", zegt ABP-voorzitter Corien Wortmann-Kool.
Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken kwam in het najaar al met maatregelen om pensioenverlagingen voorlopig te voorkomen. ABP hoefde van die regeling uiteindelijk geen gebruik te maken, maar metaalfondsen PME en PMT wel. De eisen waaraan fondsen moesten voldoen, liepen uiteen. Bij PME en PMT, en ook bij zorgfonds PFZW, eindigden de dekkingsgraden rond de 99 procent.
Geen indexatie pensioen bij PME, PMT en PFZW
Naast ABP wordt er bij de andere drie grote pensioenfondsen de komende tijd niet geïndexeerd. "Indexatie is helaas al een aantal jaren niet mogelijk, omdat de financiële situatie van PME niet goed genoeg is", schrijft metaalfonds PME op haar website. "Het ziet ernaar uit dat we de pensioenen ook in de komende tijd niet kunnen verhogen."
Ook bij PMT worden de pensioenen dit jaar niet verhoogd. Al vanaf 2009 heeft er geen toeslagverlening meer plaatsgevonden. Per 1 januari 2018 is de gemiste toeslag (cumulatief) voor actieve werknemers 16,25 procent en voor gepensioneerden 14,44 procent.
Bij PFZW blijft het brutopensioen van 2020 gelijk aan dat van 2019. Ze verwacht niet dat de pensioenen de komende jaren kunnen meestijgen met de prijzen. Bij het zorgfonds zijn de pensioenen de laatste vijf jaar niet geïndexeerd. "Helaas is nog steeds een kans dat wij de pensioenen moeten verlagen", schrijft PFZW.
'Hopen op duidelijkheid over nieuwe pensioenstelsel'
Bij alle vier de grote fondsen klinkt opluchting dat het jaar 2019 met een sisser is afgelopen. Maar de voortdurende dreiging van kortingen, ligt gevoelig. "Onze deelnemers worden er tureluurs van", zegt werknemersvoorzitter Jos Brocken van PMT. PFZW-directeur Peter Borgdorff ziet graag dat er snel duidelijkheid komt over het nieuwe pensioenstelsel. "Wij kijken uit naar het moment dat we écht goed nieuws kunnen melden: een pensioen dat - als het goed gaat met de economie - kan meegroeien met de stijgende prijzen."
Zo verwacht het Centraal Planbureau (CPB) dat de inflatie dit jaar 1,4 procent bedraagt. Een jaar eerder bedroeg deze nog 2,7 procent. De Nederlandse inflatie loopt al een tijdje uit de pas met die van de rest van de eurozone. En dat effect wordt steeds groter.
Overigens is het volgens deskundigen niet per definitie goed nieuws dat massale pensioenkortingen nu door tijdelijke maatregelen uitblijven. Daardoor wordt de kans dat er later gekort moet worden juist groter, stelde ABN AMRO-econoom Piet Rietman in december nog. Ook toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) heeft al meerdere malen aangegeven geen voorstander te zijn van het vooruit blijven schuiven van kortingsmaatregelen.
