Voor het vierde jaar op rij krimpt de pc-markt. Er is maar een computerfabrikant die tegen die trend in gaat: Apple.

Vorig jaar was opnieuw een dramatisch jaar voor de pc-markt. Voor het eerst sinds 2008 hebben fabrikanten minder dan 300 miljoen pc’s verkocht op jaarbasis, schatten Gartner en IDC.

De marktonderzoekers geven cijfers voor het aantal apparaten dat fabrikanten aan winkeliers verkopen, niet het aantal pc’s dat consumenten hebben gekocht.

Het is het vierde jaar op rij dat de pc-markt krimpt. Gartner schat de daling op 8,3 procent, IDC houdt het op 10,3 procent.

Toeval of niet, het aantal verscheepte pc's krimpt sinds de opkomst van de  tablets. Consumenten geven liever een paar honderd euro uit aan een platte computer, dan dat ze drie à vier keer zoveel neertellen om hun nog prima functionerende pc te vervangen.

Tablets zijn daarnaast steeds meer op laptops gaan lijken, waardoor het niet eenvoudig is om een duidelijke grens te trekken. Is de iPad Pro bijvoorbeeld een laptop of niet? Hij kan in ieder geval behoorlijk wat functies van een laptop overnemen, maar telt niet mee als personal computer in de tellingen van IDC en Gartner.

Dure dollar

De dure dollar is een andere reden voor de zwakke pc-verkopen wereldwijd. Lokale valuta zijn flink in waarde gedaald ten opzichte van de dollar. Dat betekent dat consumenten in veel landen voor hetzelfde geld een minder goede pc kunnen kopen.

"Europa, het Midden-Oosten, Latijns-Amerika en Japan zijn flink geraakt door de waardevermindering, met krimp die in de dubbele cijfers loopt", aldus Gartner-analist Mikako Kitagawa. De VS en Azië hadden nauwelijks last van de sterke dollar, getuige de kleine daling van de pc-verkopen.

Einde Windows XP, komst Windows 10

Microsoft blijft daarnaast een grote invloed hebben op de pc-markt. In april 2014 trok de softwarereus de stekker uit Windows XP. Dat was voor bedrijven en overheden in met name westerse landen het signaal om nieuwe pc’s aan te schaffen met een recentere versie van Windows. De verkopen in 2014 waren daarom relatief goed, waardoor de daling in 2015 is verdiept.

Windows 10, dat op 29 juli 2015 op de markt kwam, heeft ondertussen weinig impact op de pc-verkopen. Veel consumenten kiezen ervoor om geen nieuwe computer aan te schaffen, omdat updaten naar het nieuwste besturingssysteem van Microsoft gratis is vanaf Windows 7 en 8.1.

Bedrijven zijn traditioneel langzaam met het upgraden naar een nieuw besturingssysteem, omdat ze eerst uitgebreid willen testen op de programma's die ze gebruiken ook werken op Windows 10.

Lenovo marktleider, Apple in top 5

Vijf van de zes grootste pc-fabrikanten ter wereld zagen het aantal pc's dat ze wisten te verschepen afnemen. Marktleider Lenovo noteerde een krimp van meer dan 3 procent, maar het Chinese bedrijf blijft met ruim 57 miljoen verscheepte exemplaren wel de grootste pc-maker ter wereld. HP volgt op plek twee met zo'n 53 miljoen, met Dell (39 miljoen) op plaats drie.

Er is maar een bedrijf dat meer computers aan de man wist te brengen. Apple verkocht ruim 20 miljoen Macs en nestelt zich daarmee bij de vijf grootste pc-fabrikanten. Opmerkelijk, omdat het bedrijf zich richt op de bovenkant van de markt, terwijl concurrenten als Asus en Acer ook goedkopere modellen aanbieden.

Voor 2016 verwacht Gartner een krimp van 1 procent van de pc-markt. IDC voorspelt zelfs een groei van 1 tot 2 procent, maar telt daarbij wel de hybride tablets mee als pc's.

"De vervanging van pc's zou aan moeten trekken in 2016, met name later in het jaar", aldus IDC-analist Loren Loverde. "De adoptie van Windows versnelt naar verwachting en de consumentenbestedingen zouden moeten stabiliseren in de tweede helft van het jaar."

De meeste pc-gebruikers hebben de aankoop van een nieuwe computer uitgesteld, aldus Loverde. Maar dat kunnen ze niet eeuwig blijven doen; op een gegeven moment wordt de desktop of laptop te traag en is het risico op beveiligingsproblemen te groot. "Wij blijven geloven dat het merendeel van deze gebruikers nog een pc zullen kopen, aangespoord door nieuwe producten en aantrekkelijke prijzen."