• In reactie op een rapport van de Amerikaanse overheid zijn de olieprijzen donderdag voor de derde dag op rij omhooggegaan. De prijs schommelt nu rond de 100 dollar per vat.
  • De prijs kan echter nog veel verder oplopen, omdat de OPEC-landen een productieverlaging overwegen.
  • Met name Saudi-Arabië vindt dat de huidige prijs de vraag niet voldoende reflecteert.
  • Lees ook: ‘Olieprijs kan tot boven $150 stijgen, als Russische leveringen niet worden vervangen’

In reactie op een rapport van de Amerikaanse overheid zijn de olieprijzen donderdag voor de derde dag op rij omhooggegaan. Uit het rapport blijkt dat de Verenigde Staten een recordhoeveelheid ruwe en geraffineerde olieproducten naar het buitenland hebben verscheept.

Dat betekent dat de vraag naar ruwe olie op peil blijft, ondanks de verslechterde economische vooruitzichten. Vooral landen die zelf geen olie hebben lijken hun voorraden te willen aanvullen.

De prijs van een vat Amerikaanse olie (van 159 liter) steeg 0,4 procent tot 95,26 dollar, na een stijging van ongeveer 5 procent in de voorgaande twee dagen. Brent, de maatstaf voor olie uit het Midden-Oosten en de Noordzee, werd 0,5 procent duurder op 101,66 dollar. De olieprijzen koersen daarmee af op een weekwinst.

Het volume ruwe olie en producten zoals diesel dat vorige week uit de VS werd geëxporteerd, was volgens de Energy Information Administration het hoogste sinds het bijhouden van gegevens in februari 1991.

Behalve door de sterke vraag naar Amerikaanse olie wordt de olieprijs ook gestuwd door zorgen over het aanbod. Zo kan de export uit Kazachstan maandenlang worden verstoord door schade aan een terminal.

Daarnaast overweegt Saudi-Arabië, de leider van oliekartel OPEC, om minder olie op te pompen om de prijzen te ondersteunen. Het land vindt dat de huidige olieprijs de situatie in de markt niet genoeg weerspiegelt. De prijzen liggen weliswaar hoog, maar zouden veel hoger moeten liggen als naar de 'echte vraag' wordt gekeken.

Andere leden van het kartel, waaronder Irak en Koeweit, spraken hun steun uit voor de productievermindering.

Olie kost straks mogelijk $150 per vat

In reactie op de geopperde productieverlaging, waarschuwt energieanalist Paul Sankey dat zo'n aanpassing van de markt de olieprijzen zou kunnen opdrijven tot 150 dollar per vat. Dat is flink hoger dan de huidige prijzen. Dit zou de wereldwijde energiemarkt verder op zijn kop zetten.

"Het mondiale aanbod is een puinhoop. De Saudi's zeggen zelf: 'Er is niets meer over'", aldus Sankey tegen de Amerikaanse televisiezender CNBC, daarmee verwijzend naar de mogelijke productieverlaging.

Zo'n productieverlaging is volgens Sankey waarschijnlijk, omdat de vraag naar olie nog steeds hoog is in vergelijking met wat producenten kunnen leveren. Daarnaast vindt het kartel dus dat de verhouding tussen vraag en aanbod niet goed genoeg gereflecteerd wordt in de prijs.

Het meer omvangrijke oliekartel OPEC+ miste zijn productiedoelen voor juni en juli. Voor september heeft de groep landen slechts een kleine productieverhoging van 100.000 vaten per dag beloofd.

"Ik denk dat er sprake is van wat frustratie bij de Saudi's", zei Sankey over de aankondiging van de productieverlaging. "Ze hebben het gevoel dat er zoveel liquiditeit uit de papieren markt is, dat de prijs die je op je scherm ziet niet de fysieke markt erachter weergeeft." 

Volgens de analist schommelt de wereldwijde vraag nog steeds rond de 100 miljoen vaten per dag, of 1.200 vaten per seconde. 

Iran als reddende engel?

Een lagere productie van OPEC+ kan een pijnlijke prijspiek veroorzaken en het huidige aanbodtekort op de energiemarkt verergeren. Dat zullen westerse landen gaan merken, tenzij ze hun verbruik drastisch kunnen beperken of extra energievoorraden kunnen aanleggen.

En dat laatste is niet eenvoudig. Volgens Sankey zijn er slechts een tiental andere landen in de wereld die een extra voorraad van 100.000 vaten per dag kunnen leveren. 

De VS heeft bijvoorbeeld al zijn noodreserves aangesproken en exporteert een extra miljoen vaten per dag, wat slechts tot bescheiden prijsdalingen heeft geleid. "Het werkt niet al te goed. Dus ja: dit is zeer zorgwekkend", aldus Sankey.

Iran zou voor het Westen de reddende engel kunnen zijn. Dat land heeft de potentie om zijn olie-export op te voeren, als de nucleaire deal nieuw leven wordt ingeblazen. Sankey schat dat dit nog eens 60 miljoen tot 70 miljoen extra vaten per dag op de markt zou kunnen brengen.

Sommige analisten geloven echter dat het maanden zal duren voordat een vernieuwde deal van kracht wordt en deze de oliemarkt begint te beïnvloeden.

LEES OOK: Kosten van olietransport 12 keer hoger dan aan het begin van het jaar – een middelgrote tanker kost nu $57.000 per dag