Maandag verloor de bank Monte dei Paschi die Siena op de beurs van Milaan 9 procent.

De noodlijdende Italiaanse bank is maandag begonnen met het aanbieden van aandelen als onderdeel van een reddingsplan ter waarde van 5 miljard euro. De grootste bank van Italië, UniCredit, leverde 2,4 procent in op de beurs.

Rome heeft ondertussen naar verluidt 15 miljard euro op de plank liggen voor de Monte dei Paschi en een paar kleinere banken. Zonder staatssteun lijkt een ondergang van de bank onvermijdbaar. Dit kan vervolgens ook andere banken in gevaar brengen.

Monte dei Paschi kampt net als andere Italiaanse banken met een grote last door niet presterende leningen. Sinds de crisis aangescherpte Europese regels verbieden staatssteun voor banken in principe. Wel is er een uitzonderingsmogelijkheid waar Italië nu gebruik van wil maken.

Bij een ondergang van de bank moeten volgens de nieuwe regels eerst beleggers bloeden. Monte dei Paschi heeft relatief veel kleine obligatiehouders, die bijvoorbeeld hun pensioen in de bank hebben gestoken. Italië wil voorkomen dat die worden gedupeerd, om verdere sociale, politieke en economische onrust te voorkomen.

De aandelenuitgifte loopt tot en met donderdag. De bank verstrekte geen details over het aanbod. De prijs per aandeel en de omvang van de uitgifte hangen volgens ingewijden af van de interesse vanuit de markt en van de uitkomsten van een programma om schulden voor aandelen te ruilen.

De Amsterdamse aandelenbeurs liet maandag in de middaghandel een kleine winst zien. Op het Damrak was onder meer chipmachinefabrikant ASML in trek. Staalconcern ArcelorMittal ging juist in de uitverkoop. Ook elders in Europa bleven de beurzen dicht bij huis.

AEX plus 0,3 procent

De Amsterdamse AEX-index stond kort na aanvang van de handel in de Verenigde Staten 0,3 procent in de plus op 479,08 punten. De MidKap steeg 0,4 procent naar 677,39 punten. De graadmeter in Londen steeg 0,1 procent, terwijl Parijs 0,3 procent inleverde en Frankfurt vlak noteerde.

De AEX werd met een plus van 2,2 procent aangevoerd door ASML, zonder direct aanwijsbare reden. Daarmee bereikte de koers van ASML het hoogste niveau in anderhalf jaar. ArcelorMittal was veruit de grootste verliezer in de hoofdindex met een min van 4,3 procent. UBS gaf een verkoopadvies voor het aandeel, dat dit jaar ruimschoots in waarde is verdubbeld.

Ook andere staalfondsen stonden flink onder druk. Roestvrijstaalfabrikant Aperam zakte in de MidKap 1,3 procent. In Frankfurt noteerden staalbedrijven ThyssenKrupp en Salzgitter 1,5 en 4,6 procent in het rood.

In de MidKap ging BAM aan kop met een winst van 2,4 procent. Zakenbank Theodoor Gilissen heeft de bouwer op zijn favorietenlijst voor 2017 gezet. Branchegenoot Heijmans was met een plus van 6,7 procent bij de kleinere fondsen ook een winnaar. Het geplaagde bedrijf meldde vrijdag nabeurs de voorlopige gunning van een stevige opdracht van netwerkbeheerder TenneT. Het project kan Heijmans zo'n 120 miljoen euro opleveren.

Dow Jones vlak

De beurzen in New York zijn maandag rustig geopend, bij een gebrek aan richtinggevend nieuws. De Dow-Jonesindex blijft daardoor dicht in de buurt van de historische mijlpaal van 20.000 punten. Beleggers zullen onder meer aandacht hebben voor een toespraak van voorzitter Janet Yellen van de Federal Reserve.

De Dow noteerde kort na aanvang 0,1 procent hoger op 19.860 punten. De brede S&P 500 klom eveneens 0,1 procent tot 2259 punten en de technologiebeurs Nasdaq won ook 0,1 procent tot 5440 punten.

Yellen geeft later op de dag op de Universiteit van Baltimore een speech over de arbeidsmarkt. De Fed besloot vorige week de rente te verhogen en kondigde aan dat het tempo van renteverhogingen volgend jaar hoger kan uitpakken dan eerder werd voorzien.

Walt Disney opende 1,6 procent in de plus, dankzij het succesvolle debuut van zijn nieuwe film Rogue One: A Star Wars Story. Die haalde in zijn Noord-Amerikaanse openingsweekeinde circa 155 miljoen dollar op. Dat is het op een na hoogste bedrag voor een filmdebuut in de decembermaand ooit. Het record staat op naam van Star Wars: The Force Awakens. Die bracht vorig jaar december 248 miljoen dollar op in het openingsweekeinde.