Matthieu Ricard is niet de meest typische monnik – zeker niet onder boeddhisten in Tibet. Hij is gepromoveerd in de genetica maar koos voor een leven in de bergen en is vertaler voor de Dalai Lama.
De van oorsprong Franse Ricard staat bekend als ‘de gelukkigste man ter wereld’ na een onderzoek naar meditatie in 2000. Daarin bleek dat Ricards brein het gelukkigst was terwijl hij met andere monniken tijd doorbracht. Het is een titel die hij al jaren probeert om van zich af te schudden, met weinig succes.
Ricard (72) is de zoon van een filosoof en schilder. Aan het prestigieuze Pasteur Instituut behaalde hij een doctoraal in moleculaire genetica. Hij zag echter af van een leven in de wetenschap om zijn leven toe te wijden in de Himalaya, woonachtig in het Shechen-klooster in Nepal. Op zijn dertigste werd hij officieel monnik en later tolkte hij Frans voor de Dalai Lama.
Met zijn vader schreef hij het boek The Monk and the Philosopher. Het maakte hem tot een beroemdheid. Hij zou het liever anders zien, maar Ricard volgt nu het voorbeeld van de Dalai Lama en zet zijn herkenbaarheid in om aan de wereld te vertellen over geluk en altruïsme. Alle opbrengsten van zijn werk als spreker gaan naar een goed doel genaamd Karuna-Shechen.
Hij schreef ook meer boeken, getiteld Happiness en Altruism. Binnenkort komt zijn nieuwe boek uit: Beyond the Self. We spraken Ricard voor een aflevering van de podcast van Business Insider: Success! How I Did It.
Hij stuurde ons ook een paar foto's van het Shechen-klooster die hij zelf maakte.
Ricard staat op bij het krieken van de dag en slaat de zonsopgang gade op de nabije bergtoppen.
Hij heeft een simpel huis van één kamer met een paar setjes kleding, een kleine keuken en een gazonnetje voor de deur. "We bereiken innerlijke vrede via soberheid", schreef hij. Zijn huis zullen we nooit op de foto zien, want dat blijft zijn enige toevluchtsoord ter wereld.
Ricard ziet de vallei en het klooster langzaam ontwaken.
Via zijn stichting Karuna-Shechen liet Ricard scholen bouwen in de omgeving. Hij bezoekt deze dorpen graag met zijn camera in de hand.
Karuna-Shechen concentreert zich op onderwijs voor meisjes en vrouwen die traditioneel lang genegeerd werden.
"Altruïstische liefde en compassie zijn de basis van echt geluk."
De stichting bouwde ook een ziekenhuis bij het klooster waar de armen uit de omgeving kunnen komen voor behandelingen.
"Goede dingen voor anderen doen, betekent niet dat we ons eigen geluk opofferen. Integendeel: het resultaat is precies het tegenovergestelde."
Ricard is vegetariër en eet net als de meeste Tibetaanse monniken vooral fruit en groenten.
In het nabije dorp lopen Ricard en zijn mede-monniken volgens het ritueel rond de stoepa, een gebouw dat van spiritueel belang is voor de Tibetaanse boeddhisten.
Het huidige Shechen-klooster bestaat sinds 1985 en werd gebouwd door de leraar van Ricard, wijlen Dilgo Khyentse Rinpoche, die ook de huidige Dalai Lama onderwees.
In de binnenplaats vinden veel rituelen plaats, waaronder één met vuur die spirituele purificatie verbeeldt.
Dansrituelen zijn een vorm van meditatie.
Ricard noemt meditatie 'een nieuwe manier van zien'.
Ricard zit in het publiek voor dit soort rituelen, zoals hier met de abt van het klooster Rabkam Rinpoche (links) en in het midden oogchirurg Sandak Ruit die moderne geneeskunde naar geïsoleerde gemeenschappen brengt.
Na een lange dag van ceremonies steken de monniken een boterkaars aan en mediteren ze.
Ricard mediteert al sinds hij twintiger was en beheerst nu meerdere vormen. Hij adviseert om te beginnen met een vorm van mindfulness waarbij je je concentreert op je liefde voor een ander persoon of een bepaalde groep.
Als de avond valt, gaat Ricard naar bed, meestal tussen 9 en 10 uur 's avonds.
De hele dag denkt Ricard aan de lessen van Dilgo Khyentse Rinpoche. Die stierf in 1991 maar leerde hem hoe je geluk cultiveert en het vervolgens verspreidt over de wereld.
"Geluk is niet iets dat ons overkomt, maar een vaardigheid die je moet ontwikkelen", schrijft hij. "Dit leer je door zaken buiten je controle te accepteren en je toe te weiden aan een leven vol compassie. Bijvoorbeeld: wens elk uur iemand geluk toe, voor maar tien seconden. Dat zal je veranderen."
