Facebook-oprichter Mark Zuckerberg heeft een nieuwe discussie ontketend over de invloed die superrijke ondernemers kunnen uitoefenen met hun goede doelen.

De geboorte van zijn eerste kind was voor Mark Zuckerberg eerder deze week aanleiding om een belangrijke mededeling te doen: de Facebook-oprichter, goed voor een vermogen van ruim 45 miljard dollar, wil al zijn aandelen overdragen en aanwenden voor goede doelen.

Ophef over Zuckerberg-bv

Goede doelen? In de Verenigde Staten ontstond al snel een stevige discussie, toen bleek dat Zuckerberg niet kiest voor een klassieke Foundation, een non-profit organisatie die geen geld mag steken in beleggingen met winstoogmerk en politiek gemotiveerde projecten. Zuckerberg wil dat, naast puur filantropische projecten, juist wel kunnen doen en kiest voor een bv-vorm. Dat geeft Mark en zijn vrouw Priscilla veel meer controle over de besteding van het geld.

Zuckerberg ontkent dat hij met de keuze voor de Amerikaanse bv-vorm op een handige manier probeert om minder belasting te betalen. Bij verkoop van aandelen Facebook door de bv is hij naar eigen zeggen nog steeds onderworpen aan de Amerikaanse vermogenswinstbelasting.

Carlos Slim: armoede bestrijden door te ondernemen

Met zijn goede doelen-project sluit Zuckerberg aan bij een typisch Amerikaanse traditie onder self made-rijken. Bekend voorbeeld is de Bill & Melinda Gates Foundation van Microsoft-oprichter Bill Gates, de rijkste man ter wereld met een geschat vermogen van 83 miljard dollar.

Niet alle miljardairs geloven echter dat filantropie serieus kan bijdragen aan een betere wereld. De Mexicaanse miljardair Carlos Slim - de op vier na rijkste persoon ter wereld met een vermogen van 56 miljard dollar - is bijvoorbeeld sceptisch. In een reactie op de actie van Zuckerberg liet Slim weten dat hij zijn familiekapitaal niet gaat onderbrengen in een stichting voor goede doelen. "Stichtingen maken geen einde aan armoede. (...) Werkgelegenheid ontstaat als bedrijven investeren, dus moet je bedrijven niet 'weggeven', we moeten nieuwe bedrijven creëren."

Is Slim daarmee gieriger dan Zuckerberg? Dat zou je kunnen denken, als je afgaat op recent onderzoek van de universiteit van Toronto, waaruit blijkt dat rijkaards in landen waar de inkomensverschillen groter zijn, een meer zelfzuchtige houding aannemen. En in Mexico is de ongelijkheid nog net wat groter dan in de Verenigde Staten, blijk uit de Gini-index voor inkomensongelijkheid.

Maar wellicht doen we Slim hiermee tekort. De Mexicaanse telecomtycoon doet wel degelijk aan filantropie. De goede doelen-site van Slim opent met een citaat van de Amerikaanse oud-president Bill Clinton: "Carlos Slim is één van 's werelds belangrijkste filantropen en de meeste mensen hebben nog nooit gehoord van zijn humanitaire activiteiten." Slim draagt dus wel bij, maar gelooft niet dat hij de wereld kan veranderen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl