Het is het échte einde van een periode: 28 oktober vliegt KLM voor het laatst met de Fokker 70.

Het vliegtuig gaat met pensioen en daarmee komt er een einde aan de samenwerking tussen KLM en de Nederlandse vliegtuigpionier Fokker. Het was de langstlopende relatie in de luchtvaart: 97 jaar. Ongeveer sinds het ontstaan van het vliegtuig.

Het laatste model dat van de band rolde van de vliegtuigfabriek die in 1996 failliet ging, was de Fokker 70. Na jaren trouwe dienst is het type verouderd en daarom wordt het uitgefaseerd. Op 28 oktober aanstaande voert KLM de laatste vlucht uit: van Londen naar Amsterdam.

Tijd voor een passend eerbetoon van KLM: de Fokker 70 werd voorzien van de beeltenis van Anthony Fokker en op de romp staat groot ‘Thank you’ met het fameuze Fokker-logo.

Er is ook een boek en het wereldberoemde KLM-huisje is dit jaar in de vorm van het ouderlijk huis van Anthony Fokker.

Waarom is de band tussen de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij en Fokker zo bijzonder?


Anthony Fokker was één van de belangrijkste ondernemers in de wereldwijde luchtvaart. De pionier riskeerde aan de lopende band zijn leven om zijn bouwwerken te testen. Met zijn eerste propellervliegtuigje uit 1910, genaamd De Spin, vloog hij in 1911 over Haarlem.

1910-01-01 00:00:00 LELEYSTAD - De 'Fokker Spin' het eerste vliegtuig van Anthony Fokker. Op 31 augustus 1911 vloog Fokker zijn eerste succesvolle rondjes rond St.Bavo in Haarlem. Daarna vestigde hij een vliegtuigfabriek en vliegschool op het vliegveld 'Johannistal' bij Berlijn. Van 1912 t/m 1913 werden in totaal 25 Spinnen gebouwd, waaronder een aantal in een tweepersoons uitvoering. ANP PHOTO

Bron: Historiek

Hij maakte internationaal naam en kreeg al snel de bijnaam The Flying Dutchman.

Fokker boven Haarlem, 1 september 1911.


Als één van de eerste vliegtuigbouwers ter wereld begon Fokker zijn bedrijf in Duitsland. Tijdens de eerste wereldoorlog boekte hij grote successen.

1926-01-01 12:00:00 De Fokker C-V kwam in 1926 in dienst bij de Luchtvaartafdeling als verkenner/lichte bommenwerper. In de meidagen van 1940 werd de C-V nog regelmatig ingezet voor aanvallen met lichte bommen en tactische verkenningen.

Bron: Historiek

Tegen het eind van de jaren '20 was Fokker het grootste bedrijf in zijn soort. Op dat moment vlogen 54 maatschappijen met zijn modellen.

Een twee-motorige Fokker V.III. Door het ontbreken van een motor in de neus van het toestel was er extra ruimte ontstaan voor vracht. Deze Fokker V.III werd door de KLM aangeschaft op 27 februari 1927 . Het vliegtuig kreeg het registratienummer H-NAEF, maar dit werd een jaar later (op 28-02-1929) veranderd in PH-AEF. Op 5 januari 1936 werd het toestel verkocht aan British Airways, waar het 2 jaar diende om in mei 1938 te worden gesloopt.

Bron: Telegraph

KLM is de oudste vliegmaatschappij ter wereld en kreeg in 1920 zijn eerste vliegtuigen: twee Fokker F2's. Sindsdien leverde Fokker meer dan 160 vliegtuigen aan KLM.

Albert Plesman, directeur van de KLM staat in 1934 op de rechtervleugel van het vliegtuig "Arend" van Fokker, achter de meest rechtse vliegtuigmotor.
Bron: Telegraph

Het begin van het einde komt in de jaren 1980. De passagiersvliegtuigen F27 en F28 zijn dermate verouderd dat Fokker wel íets moet doen. Kan het uitgemergelde Fokker wel investeren? Ja, zegt de nieuwe topman Swarttouw die tegelijkertijd start met de ontwikkeling van twee nieuwe modellen: de F100 en de F50.

Op een onbewaakt moment, twee weken voor de verkiezingen, zegt premier Dries van Agt 800 miljoen gulden toe.


De projecten vallen 600 miljoen gulden hoger uit dan begroot en in 1987 houdt heel Nederland zich bezig met de onafwendbaar lijkende ondergang. Swarttouw: 'Dit bedrijf heeft zestien miljoen commissarissen'. Uiteindelijk redt American Airlines de bouwer door 150 vliegtuigen te bestellen.

1989 American Airlines heeft bekend gemaakt 150 Fokker-100 toestellen te willen aanschaffen. Foto: v.l.n.r. S. Matthews (Fokker VS), C. Biersma (Fokker), R. Baker (AA), Robert L. Crandall (President AA), E.J. Nederkoorn(Fokker), R. Van Duinen (Fokker), D. Carty (AA) en F.Swartouw.


De laatste manouvre van Swarttouw is de productie van de Fokker 70. De F50 is met vijftig zitplaatsen voor veel maatschappijen net iets te klein voor het groeiende aantal korte vluchten begin jaren negentig, terwijl de F100 weer te groot is.

1993. De Fokker-70 arriveert bij de hangar op Schiphol. Het prototype maakte vrijdag de eerste geslaagde proefvlucht. Volgens chef testvlieger J. Hofstra voldeed het vliegtuig boven de verwachting.

Bron: Andere Tijden


Uiteindelijk besluit de noodlijdende eigenaar van Fokker, Daimler-dochter Dasa, zich toch weer te richten op de core business: auto's, motoren en vrachtwagens. En dus wordt in 1993 de stekker uit vliegtuigbouwer Fokker getrokken.

1996. Het Fokker-personeel op Schiphol-Oost werd dinsdagochtend bij binnenkomst verrast met meterslange spandoeken. De ondernemingsraad van de vliegtuigbouwer riep hiermee de overheid en Daimler op een positief besluit te nemen over de financiering van Fokker.

Opvallend genoeg wordt de F70, ondanks het faillissement en de beperkte oplage, een succesverhaal. Het gerucht gaat dat KLM de hele wereld afreist om overal Fokker 70's op te kopen.

Bron: Andere Tijden


Ook de koninklijke familie heeft meer dan twintig jaar rondgevlogen in een Fokker 70. Koning Willem-Alexander zelfs hoogstpersoonlijk als piloot.

2017-05-16 13:00:00 epa05970375 A handout photo made available on 17 May 2017 by Dutch airline KLM shows King Willem-Alexander of The Netherlands (R) sitting next to pilot Maarten Putman (L) inside the cockpit of a KLM Cityhopper at Schipol Airport, Amsterdam, Netherlands, 16 May 2017. The Dutch king has been flying passengers anonimously with Cityhopper's Fokker crafts as a co-pilot next to pilot Maarten Putman for years. As KLM will discontinue Fokker Cityhoppers, the king will retrain to fly Boeing 737 aircrafts in the future. EPA/NATASCHA LIBBERT HANDOUT HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES/NO ARCHIVES


Inmiddels zijn de negen Fokker 70's die nog over zijn bij KLM tussen de 20 en 22 jaar oud. "Het zal mij niet verbazen als bij het afscheid menig KLM’er een traantje wegpinkt", schrijft medewerkster Kim Lammertse op het blog van de maatschappij.

2011. Boet Kreiken (R), managing director KLM Cityhopper, zet woensdag de bemanning van de Fokker 70 van KLM Cityhopper op de foto. De Fokker vloog vandaag voor het eerst op biobrandstof tijdens de jubileumdag van Fokker in Haarlem.

Tot opluchting van velen belanden de Fokker's niet op de schroothoop. KLM's Hans Werner laat aan AD weten dat voor alle Fokkers een koper is gevonden. In Azië, Zuid-Amerika en Afrika krijgen de vliegtuigen een tweede leven. "Afhankelijk van hoe ze gebruikt worden gaan ze nog zeker tien tot vijftien jaar mee."

laatste fokker klm afscheid anthony fokker

Daarnaast vliegt een aantal luchtvaartmaatschappijen in Australië en Iran nog met de Fokkers. Papua New Guinea's Air Niugini, Air Panama en Fly All Ways in Suriname vliegen allemaal met oude Fokker-toestellen.

Fokker Technologies bestaat overigens nog, dat levert technieken en onderdelen aan diverse vliegtuigbouwers.


De allerlaatste commerciële vlucht vertrekt de 28ste oktober vanuit Londen, en niet voor niets. De eerste operationele vlucht met de Fokker II was op 30 september 1920 naar Londen. Met de aankomst van de F70 op Schiphol is de cirkel weer rond.

laatste fokker klm afscheid anthony fokker
Voor de liefhebbers: zaterdag 21 oktober staat de aflevering van Andere Tijden helemaal in het teken van de geschiedenis van Fokker - te zien op uitzending gemist.

LEES OOK: 6 innovaties die de luchtvaart ingrijpend gaan veranderen