De vrachtafdeling van Air France-KLM is specialist in dierenvervoer, in het bijzonder van paarden. Maar net als bij passagiersvluchten laten maatschappijen uit het Midden-Oosten zich ook hier steeds meer gelden.

Veertig paarden met een totale waarde van 150 miljoen euro stonden afgelopen zaterdag in de vroege uurtjes op luchthaven Schiphol. Onder hen Glock’s Flirt, de 14-jarige hengst van de Nederlandse ruiter Hans Peter Minderhoud. Maar ook Valegro, de in Nederland gefokte kampioen van de Britse dressuuramazone Charlotte Durjardin.

De bestemming: Las Vegas, waar deze week de wereldbekerfinale voor de paardensport van start gaat. De spring- en dressuurpaarden maken de reis in speciale containers, waar plek is voor drie edele viervoeters per container. De mobiele stallen worden in het ruim van het vrachttoestel geladen.

Dat vliegtuig is er niet één van KLM, specialist en wereldmarktleider in paardenvervoer. Nee, de toppaarden gaan vanaf de thuisbasis van KLM in een toestel van Qatar Airways de Atlantische Oceaan over, schrijft paardensite Horsetalk.

Dat is op zich niet ongebruikelijk, laat woordvoerder Robbert Veldhuizen van de Nederlandse luchtvaartmaatschappij weten. Meerdere maatschappijen zijn toegerust op het vervoeren van paarden. De keuze voor een bepaalde vervoerder hangt van een boel factoren af: de voorkeur van de klant, de beschikbaarheid van vluchten, waar de vlucht vandaan komt, enzovoorts.

Maar dat Qatar Airways de opdracht binnen heeft gesleept past in een bredere trend: snelgroeiende maatschappijen uit het Midden-Oosten leggen zich niet alleen toe op passagiersvluchten, maar ook op paardentransport.

Paardentransport big business

Het vervoeren van paarden is een lucratieve business. Een hengst of merrie van Europa naar Noord-Amerika vliegen kan tot wel 10.000 euro kosten, twee tot drie keer de prijs van een vergelijkbare retourvlucht voor tweevoeters in de eerste klasse.

De winstmarge op speciaal dierenvervoer is bovendien een stuk hoger dan op regulier vrachttransport. Maar daarvoor moeten maatschappijen wel investeren in bijzondere faciliteiten. Zo runt Air France-KLM op Schiphol een dierenhotel voor de opvang en verzorging van honden, katten, dierentuindieren, siervissen, varkens en andere beesten die naar het buitenland gaan.

Ook paarden worden in deze loods ondergebracht in afwachting van verder luchtvervoer. Het gaat bijvoorbeeld om paarden die in Nederland zijn gekocht en naar hun nieuwe eigenaar in Amerika of Azië verhuizen, of dieren die in het buitenland aan wedstrijden meedoen.

Elk jaar maken zo'n 24.000 paarden een reis per vliegtuig. Dat doen ze met onder meer Lufthansa, Cargolux, FedEx en Cathay Pacific.

De grootste speler is Air France-KLM, dat ruwweg de helft van alle paarden vervoert. Snel rekensommetje: dat levert het fusiebedrijf jaarlijks rond de 100 miljoen euro aan inkomsten op, ofwel zo'n 4 procent van de totale omzet van de vrachtdivisie. De inkomstenbron is bovendien redelijk stabiel, in tegenstelling tot het normale vrachtvervoer dat sterk afhankelijk is van het economische tij.

Emirates en de Godolphin-renstal

Dat hebben ook andere luchtvaartmaatschappijen de afgelopen jaren ontdekt: die uit de Golfregio. Etihad, Emirates en Qatar Airways zijn het afgelopen decennium explosief gegroeid, al dan niet met tientallen miljarden aan ongeoorloofde staatssteun. Met name de laatste twee steken ook hun kop op in de wereld van het paardenvervoer, door toedoen van hun paardengekke leiders.

Het 30 jaar oude Emirates uit Dubai vervoert de dieren uit de befaamde Britse Godolphin-renstal, die eigendom is van sjeik Mohammed bin Rasjid Al Maktoem. De machthebber van Dubai is een fervent paardenliefhebber en Godolphin is het uithangbord voor zijn familie.

Met honderden kampioenspaarden is de renstal één van de succesvolste uit de recente geschiedenis, al kwamen de overwinningen twee jaar geleden door een dopingschandaal wel in een ander daglicht te staan. Sjeik Maktoem organiseert sinds 1996 tevens de Dubai World Cup, met een prijzenpot van 10 miljoen dollar het rijkste paardensportevenement ter wereld.

Qatar bestormt de paardenwereld

Qatar wil dat kunstje kopiëren. De Golfstaat pompt miljoenen in de paardensport door onder meer zijn naam te verbinden aan prestigieuze paardenraces. Zo staat één van de hoogtepunten van de Britse racekalender, Glorious Goodwood, de komende tien jaar bekend als Qatar Goodwood Festival. Een eigen paardenwedstrijd zoals Dubai heeft Qatar nog niet, maar dat zal niet lang meer duren.

Drijvende kracht achter de initiatieven is sjeik Joaan Bin Hamad Al Thani, die met zijn renstal Al Shaqab de paardenwereld bestormt. De broer van de Qatarese emir heeft bijna oneindig diepe zakken en koopt links en rechts toppaarden op.

In het kielzog van Al Thani legt Qatar Airways zich toe op paardenvervoer. Tussen januari 2012 en juli 2014 transporteerde de maatschappij bijna 2.000 paarden. De peperdure luchthaven in hoofdstad Doha, die in 2013 in gebruik is genomen, heeft een dierenopvangcentrum van 4.300 vierkante meter.

Paarden net als mensen

De vlucht naar Las Vegas van afgelopen zaterdag voerde Qatar Airways uit met een bijna hagelnieuwe Boeing 777. "Qua luxe is dit de Cadillac van het paardentransport", zegt Tim Dutta tegenover Horsetalk. Hij had met zijn bedrijf de leiding over het transport en zit al 26 jaar in het paardenvervoer. "Het vliegtuig is fantastisch. De paarden vlogen in gloednieuwe stallen. Ze krijgen het beste van het beste."

In de stallen, die gebouwd zijn door het Rotterdamse bedrijf VRR, is plek voor maximaal drie paarden. Maar voor deze vlucht kreeg elk paard anderhalve stal toebedeeld. Tien verzorgers staan de dieren onderweg bij en geven ze wortels of hooi.

Volgens Dutta zijn paarden net mensen. "Sommige vallen in slaap voor vertrek en tukken de hele vlucht. Andere beginnen met bidden vanaf de eerste minuut dat ze in de lucht zijn en stoppen pas als het vliegtuig geland is. Maar de meeste zijn als doorgewinterde topmannen; ze hebben zo vaak gevlogen dat ze het gewoon accepteren."

De 8.564 kilometer lange reis naar Las Vegas duurde 10 uur en 8 minuten. Alle paarden zijn veilig aangekomen, twitterde de ruiter Hans Peter Minderhoud. Het was een klus die KLM ongetwijfeld graag had uitgevoerd.