ANALYSE – Media-onderneemster, schrijfster en columnist Marianne Zwagerman brak afgelopen week een lans voor ‘klimaatoptimisme’, haar tegenhanger van wat zij #klimaathysterie noemt.

“De aarde is 4,6 miljard jaar oud. Hoe arrogant om te denken dat wij haar moeten redden!” begon Zwagerman op Twitter (verwarrende opmerking op 1 april).

Dinsdag deed Zwagerman daar nog een schepje bovenop in een column voor BNR. Journalisten en universiteiten doen volgens haar massaal mee aan de klimaathysterie, en zijn “niet geïnteresseerd in de hele waarheid”, die wordt “gepredikt door de Verenigde Naties” – door haar getypeerd als een “politiek instituut dat per definitie argwaan van journalisten verdient”.

Ironisch genoeg is het vooral Zwagerman zelf die niet erg geïnteresseerd is in de “hele waarheid”.

Laten we vooropstellen dat ik – net als Marianne Zwagerman, trouwens – geen klimaatwetenschapper ben. Een empirisch onderzoek hoef je van mij dus niet te verwachten. Wel ben ik een journalist, en is het mijn werk om feiten, meningen en onderzoeken af te wegen en op een zo eerlijke manier te rapporteren.

Laten we het hebben over de feiten, meningen en onderzoeken die zij aanhaalt.

Zwagerman haalt in haar columns en tweets een aantal onderzoeken en nieuwsberichten aan die volgens haar aantonen dat er geen reden is voor paniek (of hysterie, zoals zij het noemt).

Weggemoffeld?

Allereerst wijst zij erop dat het ijs op de Noordpool inderdaad smelt, maar dat het ijs op de Zuidpool juist groeit. “Die ongemakkelijke boodschap wordt liever weggemoffeld”, aldus Zwagerman.

Hoewel Zwagerman dus vindt dat die boodschap wordt weggemoffeld, kan je met een vrij simpele zoektocht op Google vinden dat ongeveer elk groot Nederlands nieuwsplatform hierover heeft bericht.

De nuance die bij Zwagerman ontbreekt, maar in zowel het originele bericht van NASA en de rapportage daarover in de media voorkomt, is dat het ijs in het zuiden langzamer groeide dan het smolt in het noorden.

Maar die boodschap is inmiddels achterhaald. Eind maart berichtte datzelfde NASA dat zowel op de Noordpool als de Zuidpool de ijsniveaus historisch laag staan. Ondertussen staan er gigantische Antarctische ijsplaten op het punt van afbreken.

Maar die ongemakkelijke boodschap moffelt Zwagerman liever weg.

Zwagerman haalt in haar tweets en columns voortdurend één onderzoeker aan: Salomon Kroonenberg. Kort samengevat is Kroonenberg van mening dat ijstijden komen en gaan en dat de opwarming van de aarde die nu plaatsvindt daar gewoon bijhoort.

Herhalen van argumenten maakt ze niet waar

Er is trouwens genoeg kritiek te vinden op de uitspraken van Kroonenberg, maar die noemt Zwagerman niet. “Het herhalen van klimaatsceptische argumenten maakt ze nog niet waar”, schreven vier wetenschappers al een aantal jaar geleden in de NRC, in reactie op Kroonenberg (en Thierry Baudet). Ja, er zijn natuurlijke variaties, stellen zij, maar de trend wordt “hoofdzakelijk door broeikassen beïnvloed”.

De vraag is dan waarom Zwagerman juist deze wetenschapper aanhaalt. Is Zwagerman stiekem ook klimaatwetenschapper? Heeft ze bepaalde inzichten die ik niet heb, zodat ze de kritiek van Kroonenbergs critici kan wegwuiven?

Of kiest ze ervoor om de kritiek van andere wetenschappers op de door haar aangehaalde Kroonenberg te negeren, zodat ze alleen ‘feiten’ overhoudt die haar mening bevestigen?

Het selectief shoppen in nieuwsberichten en de verwijzing naar die ene wetenschapper die het niet eens is met de rest, is een nogal dunne basis om de expertise van een grote groep wetenschappers weg te wuiven.

Zwagerman beschuldigt ongeveer alle media en wetenschappers ter wereld ervan niet op zoek te zijn naar de hele waarheid. Maar het afwegen van feiten en onderzoek lijkt haar zelf vooral niet erg goed te lukken, en vervolgens neemt ze genoegen met een halve waarheid.