De wereld zwemt nog altijd in de schulden. Bij de huidige lage rentes is dat geen probleem, maar als rentes gaan stijgen…
Het financiële systeem in de wereld drijft nog steeds op een “schuldenkurk”, zei president Klaas Knot van De Nederlandsche bank (DNB) maandag bij een presentatie over de financiële stabiliteit van Nederland.
Volgens Knot kan deze kwetsbaarheid zomaar tot grote problemen kunnen leiden. Hij voorziet in dat geval een forse correctie op de financiële markten.
Het gaat Knot vooral om de mogelijkheid dat de financiële omstandigheden opeens flink omslaan. Nu zijn de rentes nog erg laag en is geld lenen makkelijk.
Een plotselinge omslag zou bijvoorbeeld kunnen ontstaan als de Amerikaanse Federal Reverse de rente sneller dan verwacht gaat opschroeven. Ook een verdere escalatie van de handelsspanningen of een harde Brexit vormen mogelijke aanleidingen.
Knot en andere financiële toezichthouders in de wereld zien de vele schulden in de wereld al langer als een groot risico. Bedrijven, overheden en particulieren worden opgeroepen hun schulden af te bouwen of in ieder geval binnen de perken te houden.
Beurscrash bij renteschok
De mening van Knot komt opvallend genoeg sterk overeen met die van Ron Paul, een Republikeinse politicus die een aantal keer vergeefs een poging deed naar de nominatie voor het presidentschap.
Paul is geen professionele Wall Street-belegger, maar heeft wel als ‘libertariër’ met een afkeer van overheidsinterventie duidelijke meningen over de economie.
Tegenover tv-zender CNBC wees Paul zondag op de gevolgen van het ultrasoepele monetaire beleid in de Verenigde Staten. In de visie van Paul zullen stijgende rentes zorgen voor een terugslag van de economie en de beurs, omdat hiermee een grote schuldenzeepbel gaat klappen. “Als je boven je stand leeft, komt er op een zeker moment een afrekening.”
De aandelenbeurs kan wel eens 50 procent inzakken in de Verenigde Staten bij zo'n correctie, denkt Paul.
Nederlandse huizenmarkt
Wat Nederland betreft ziet Knot, ondanks het het gevaar van een mondiale schuldenzeepbel, niet meteen een groot risico voor de huizenmarkt.
Een grote omslag op de woningmarkt zit er voorlopig nog niet in, al kan de stijging van de huizenprijzen komende tijd wel afvlakken.
"De hypotheekrentes zijn ook bij een beetje renteverhoging nog steeds ontzettend laag'', zei Knot maandag. Een belangrijke oorzaak voor de fikse prijsstijgingen is daarnaast het krappe aanbod aan huizen dat te koop staat.
"We komen nog steeds een paar honderdduizend huizen tekort'', aldus Knot. "Zolang het woningaanbod zich zo traag blijft ontwikkelen, voorzie ik geen omslag. Te meer ook omdat de Nederlandse economie het nog steeds goed doet."
Van de Europese Centrale Bank (ECB) hoeven huizenkopers voorlopig waarschijnlijk ook nog geen renteverhoging te verwachten. In Frankfurt wordt momenteel gewerkt aan het afbouwen van het omvangrijke opkoopprogramma van obligaties, dat was bedoeld om economie aan te jagen.
Knot denkt dat hij en andere bestuurders bij de ECB pas volgend jaar echt zullen gaan bespreken wat er met de rente moet gebeuren.
