Het “ligt in de rede” dat de Europese Centrale Bank (ECB) op korte termijn een einde aan zijn opkoopprogramma voor schuldpapier aankondigt.
Dat heeft president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB), tevens bestuurslid van de ECB, gezegd in een gesprek met de Tweede Kamer.
Om de extreem lage inflatie in de eurozone een impuls te geven koopt de ECB op grote schaal schuldpapier op, en houdt de centrale bank de beleidsrente al enkele jaren bijna op nul.
Knot denkt evenwel dat dit niet langer nodig is. Het inflatiebeeld is volgens hem “al langere tijd stabiel” en leunt bovendien steeds minder op het monetaire beleid van de ECB.
De ECB hield bij zijn beleidsvergadering in april de rente onveranderd en nam geen besluit over het opkoopprogramma van schuldpapier van 30 miljard euro per maand. Dat programma loopt in ieder geval nog tot eind september, over de periode daarna moet nog een besluit worden genomen.
Het ECB-bestuur vergadert volgende week in de Letse hoofdstad Riga.
Kritiek op opkoopprogramma
Het is niet voor het eerst dat Knot pleit voor een spoedig einde aan het stimuleringsprogramma van de ECB, dat volgens hem mede heeft gezorgd voor de lage rentes op hypotheken en spaarrekeningen. Voordat de opkoop van obligaties begon waren de leenkosten voor burgers en bedrijven al sterk verlaagd, aldus Knot.
De DNB-president vond in december 2016 al dat de ECB snel de massale opkoop moet gaan afbouwen. Hij verwees in een interview met NRC expliciet naar de noodzaak van ‘tapering’, het geleidelijk afbouwen van de opkopen.
“Het is duidelijk dat we die taperingfase niet lang meer kunnen uitstellen”, stelde Knot destijds. “Of dit in 2018 gaat gebeuren? Ik heb geen kristallen bol.”
Knot, die onlangs voor zeven jaar is herbenoemd als hoogste baas bij DNB, heeft hierin een voorname medestander in zijn Duitse collega Jens Weidmann. Die noemde het woensdag "plausibel" dat het opkoopprogramma nog dit jaar stopt, zoals veel marktkenners verwachten.
Ook Peter Praet, de Belgische hoofdeconoom van de ECB, wees er in een toespraak op dat de inflatie in het eurogebied zich beweegt richting de doelstelling van net geen 2 procent die de ECB hanteert. Hij voegde daar aan toe dat het bestuur van de centrale bank volgende week een belangrijke knoop door te hakken heeft over het opkoopprogramma.
Knot benadrukte dat het monetaire beleid van de ECB niet "uitgewerkt" is en dat de centrale bank ook op andere manieren de economie blijft stimuleren. Hij wees onder meer op de nog altijd historische lage rente en op de goedkope, langlopende kredieten die de ECB nog uit heeft staan bij veel Europese banken.
