Er kleven heel wat vooroordelen aan jongeren op de werkvloer. Onterecht. Met hun creativiteit, frisse blik en eindeloze energie zijn ze een van de waardevolste toevoegingen aan een bedrijf. Áls je hun denkwijze doorhebt. Ingewikkeld? Zeker niet.
Rico Zuijderwijk, vestigingsmanager YoungCapital Haarlem, komt het regelmatig tegen: werkgevers die in standje weerstand gaan als hij ze wil koppelen aan iemand onder de dertig. “Sommige bedrijven gaan er automatisch vanuit dat een jong iemand niet bij ze past. Ze hebben een ervaren persoon in hun hoofd. Juist dan ga ik het gesprek met ze aan en stel ik vragen, zoals: hoe zijn ze van plan om de vergrijzing op te vangen in hun organisatie?”
Hij vult aan: “Het is soms echt een kwestie van zieltjes winnen. Zeker omdat er over de huidige generatie jongeren nogal wat vooroordelen zijn. Dat ze altijd op hun telefoon zitten, minder gemotiveerd zijn en snel het bijltje erbij neerleggen, bijvoorbeeld. Natuurlijk zitten dat soort jongeren ertussen. Alleen komt dat volgens mij vooral doordat ze verkeerd worden aangestuurd.”
1. Vergeet ‘niet lullen, maar poetsen’
“Oudere generaties zijn gewend op een bepaalde manier te werken. Ook vanuit een zekere nuchterheid. ‘Niet lullen, maar poetsen’. Maar zeg je tegen een jongere dat-ie ‘gewoon harder moet werken’, dan is de kans groot dat hij zelf de hakken in het zand zet. Jongeren geven minder om hiërarchie.
Ze vinden het veel belangrijker dat ze zich betrokken voelen bij het bedrijf en hun leidinggevende. Dán gaan ze voor je rennen. En ja, de kans is inderdaad klein dat ze vijftien jaar bij je in dienst blijven. Dat past ook niet in de huidige tijdsgeest. Jongeren zien de waarde in van ervaring opdoen bij verschillende bedrijven. Dat heeft ook voor werkgevers voordelen.”
Rico adviseert daarom het gesprek met jongere werknemers aan te gaan, op een open en eerlijke manier. “Het is meer maatwerk. Bespreek wat ze het bedrijf kunnen bieden, hoe ze zich willen ontwikkelen en hoe jij ze daarin een podium kunt geven. Laat zien dat je hun input waardeert, ook al kun je er niet direct iets mee, en dat ze fouten mogen en kunnen maken. Vergeet niet kennis en ervaring te combineren met frisse inbreng en energie: de mix van oudere werknemers en jongeren is essentieel voor succesvolle organisaties.”
2. Kijk naar wat hun passies zijn
Rico: “Kijk ook eens verder dan hun takenpakket. Vraag aan je medewerkers wat hun passies zijn. Wat ze in hun vrije tijd doen. Wie weet komen er dingen naar boven die jouw bedrijf kunnen helpen. Iemand die werkt in het magazijn heeft misschien ook skills die je kunt inzetten om producten in de webshop te verkopen. Magazijnmedewerkers weten tenslotte al veel over je assortiment én de nieuwe generatie is digitaal opgevoed. Zonde als deze skills onbenut blijven. Kijk daarom breder en voel je niet bedreigd door hun ideeën, maar sta er juist open voor. Wie weet wat dat je bedrijf brengt.
3. Geef jongeren de ruimte
The New York Times beschreef het als volgt: “For young people it’s not about jumping up titles, but moving into better work environments. They’re like silent fighters, rewriting policy under the nose of the boomers.” Het kan even onwennig zijn voor je als leidinggevende, maar jongeren vinden het fijn om de ruimte te krijgen om hun werk in te richten zoals zij het graag willen. Bijvoorbeeld door flexibele werktijden.
De gemiddelde twintiger vindt het belangrijk om naast een leuke baan ook genoeg vrije tijd te hebben. Voor de partner, het gezin, sport en lekker op de bank relaxen. De er-is-meer-in-het-leven-dan-werk-houding kan het idee geven dat ze lui zijn. Maar draai je het om, dan zijn zij de generatie die als eerste door begint te krijgen wat een prettige werk-privébalans is. De generatie die gelukkiger en gezonder door het leven wil gaan, ziet dat er meer in het leven is dan werk. Alleen is de maatschappij daar nu (nog) niet op ingericht.
4. Kijk kritisch naar waarom jongeren stoppen
Jelmer Broersma is managing director bij CrossOver, een fullservice zakelijk contactcenter. Hij is zeker niet blind voor de uitdagingen van het managen van jonge medewerkers, maar vindt ook dat de vele voordelen daarbij soms worden vergeten. “Er werken veel jonge mensen bij ons callcenter. Dat werk moet je liggen. Daarom hebben we een vrij hoog uitstroompercentage tijdens of vlak na de inwerkperiode.”
“We zijn nu aan het kijken waar dat aan ligt. Want simpelweg accepteren dat ze ‘snel afhaken’, daar geloof ik niet in. Liever kijk ik naar wat we als bedrijf kunnen doen zodat ze wél blijven en ga ik daarover met ze in gesprek. Zit dat ’m in de begeleiding of opleiding? Doen we iets verkeerd in verwachtingsmanagement? En wat triggert ze om er wél voor te gaan? Intrinsieke motivatie vinden, dáár gaat het om.
Voor ons is een enthousiast, jong persoon die eager is om nieuwe dingen te leren heel belangrijk. Plus, het is voor hun eigen carrière ook fijn om op een rijtje te hebben wat ze willen en kunnen op werkgebied.”
5. Neem jongeren serieus
Helaas ervaart niet iedere jongere een warm bad aan het begin van hun carrière, zo bleek uit onderzoek dat YoungCapital uit liet voeren onder ruim 1.000 respondenten tussen de 15 en 30 jaar. Maar liefst 69 procent van de jongeren heeft wel eens te maken gehad met negatieve vooroordelen op het werk en 62 procent heeft wel eens het gevoel gehad dat ze vanwege hun leeftijd niet serieus werden genomen. Deels kwam dit door klanten (40 procent), maar vaker door leidinggevenden (45 procent) en oudere collega’s (67 procent).
De opmerkingen die ze te horen krijgen, variëren van ‘jij weet/kunt toch nog niks’ tot ‘jouw mening neem ik niet serieus’ en ‘jongeren hebben geen verantwoordelijkheidsgevoel, dus ik vertrouw je niet met deze opdracht’. Ja, dat laat z’n sporen na. Zowel positief als negatief. Zo gaf 40 procent aan door dit soort opmerkingen er alles aan te doen om het tegendeel te bewijzen, dus het min of meer als een motivator te zien. Maar daar tegenover staat dat 32 procent er heel onzeker van werd en het 31 procent boos maakte.
Niet zo gek ook. Begin je vol enthousiasme aan je carrière, krijg je al snel met negativiteit en wantrouwen te maken. Dat kan lang blijven hangen. Dat weet ook Ineke Kooistra, CEO van YoungCapital: “Als manager heb je niet altijd door wat de impact van je woorden is. Een motiverende opmerking kan heel wat doen met iemand. Zodanig zelfs dat iemand twintig jaar later nog precies weet wat er is gezegd. Maar een negatieve opmerking blijft misschien nog wel langer hangen. Als het kan, is het toch veel fijner om iemand iets moois mee te geven?”
Waarom je jongeren aan zou moeten nemen? Heel simpel.
1. Ze brengen nieuwe energie en een fris perspectief. Opmerkingen als ‘ja maar, we deden het altijd zo’ hoor je ze niet snel maken Met hun andere manier van denken, leergierigheid en enthousiasme kunnen ze het bedrijf een flinke boost geven. Als ze daar maar de ruimte voor krijgen.
2. Zij weten als geen ander wat hun leeftijdsgenoten zoeken, willen en denken. Zijn je (potentiële) klanten jongeren? Luister dan helemaal naar ze.
3. Ze nemen kennis als een spons op. Iedereen die op latere leeftijd een nieuwe taal leert, weet: da’s best een uitdaging.
4. Ze zijn flexibel. Een crisis staat voor hen gelijk aan improviseren: wat kunnen we (nog) wel doen om de omzet op peil te houden?
5. Ze barsten van de technische skills. Opgegroeid achter computers, smartphones zijn hun hele leven en ze zien direct de mogelijkheden van nieuwe technologie. Handig voor (bijna) iedere organisatie.
6. Ze maken een team compleet. Het delen van ervaring en kennis brengt niet alleen werknemers maar ook het bedrijf verder. Daarom is een goede mix van leeftijden in een team ideaal.
7. Het is mooi om ze te zien groeien. Neem iemand onder je vleugels, leer hem of haar de kneepjes van het vak. Daarmee kun je écht impact maken.
Dit artikel komt uit YOUNG. Het magazine van YoungCapital voor werkgevers, over jongeren en werk. Met inzichten en tips van experts, ervaringen van bedrijven en uitgebreid onderzoek. Over de betekenis van werk voor jongeren en de impact van corona op de arbeidsmarkt. Vraag ‘m hier gratis aan.