Door de tsunami die zaterdagavond de stranden bereikte rond de Straat van Soenda in Indonesië zijn zeker 220 mensen om het leven gekomen. Volgens de autoriteiten worden nog minstens dertig mensen vermist.

De tsunami bereikte Java om half tien ’s avonds met een 19 meter hoge muur van water. Zeker 430 huizen en negen hotels zijn zwaar beschadigd. Het zwaarst getroffen is de regio Pandeglang op Java, waarin onder meer het nationale park Ujung Kulon ligt en een aantal populaire stranden.

Kustbewoners zeggen dat ze geen enkel waarschuwingssignaal hebben gezien of gevoeld, zoals terugtrekkend water of een aardbeving. Volgens de autoriteiten is in sommige gebieden wel een tsunami-alarm afgegaan.

Het is nog onbekend of Nederlanders in het gebied zijn getroffen. “We staan hierover in nauw contact met de ambassade in Jakarta”, zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Reisorganisatie Thomas Cook heeft in het getroffen gebied momenteel geen vakantiegangers zitten, laat een woordvoerster desgevraagd weten.
Ook een woordvoerster van reisorganisatie TUI zegt niets over Nederlandse getroffenen te hebben vernomen.

Premier Mark Rutte heeft de Indonesische president Joko Widodo zijn condoleances overgebracht na de tsunami die het land zaterdagavond trof. “Weer is Indonesië getroffen door een verschrikkelijke natuurramp. Gedachten zijn bij de slachtoffers van de tsunami in de Straat van Soenda, bij Java en Sumatra”, liet Rutte via Twitter weten.

Hij voegde er nog eens aan toe dat het ministerie van Buitenlandse Zaken de situatie "nauwgezet volgt".

Op social media circuleert een filmpje waarop te zien is hoe de tsunami een compleet podium met daarop een popband wegspoelt. De band Seventeen trad zaterdagavond op voor een zittend publiek in het westen van Java, toen de watermuur vanachter het podium over de band en het publiek golfde. Waarschijnlijk heeft niemand de vloedgolf zien en horen naderen.

Zeker een van de bandleden kwam om het leven en verscheidene anderen worden nog vermist.

'Kind van Krakatau'

De dodelijke tsunami van zaterdag werd waarschijnlijk veroorzaakt door een onderzeese aardverschuiving bij de vulkaan Anak Krakatau. Die ligt tussen Java en Sumatra in. Het eiland is behoorlijk nieuw: het ontstond pas in 1927. Het eiland is gevormd door de magma uit een onderzeese vulkaan.

Anak Krakatau betekent Kind van Krakatau. Op dezelfde plek lag eerder namelijk de vulkaan Krakatau. Die barstte in augustus 1883 uit, een van de grootste erupties in de moderne tijd. Dat gebeurde met vier explosies en die waren zo hevig dat de vulkaan zichzelf vernietigde. De knal was bijna 5000 kilometer verderop, voor de kust van Afrika, nog te horen. Het is een van de hardste geluiden ooit gemeten. De schokgolf ging drie keer de wereld rond.

Door de aardverschuivingen ontstonden ook enorme tsunami's. De plaats Merak op Java werd verwoest door een vloedgolf van 46 meter hoog. Krakatau viel toen onder Nederlands gezag, net als de rest van Nederlands-Indië. De Nederlandse autoriteiten schatten dat er 36.000 doden vielen.

Maar daar hield de ramp niet op. Want ook de rookwolken van de Krakatau, vol zwaveldioxide, trokken de hele wereld over. Die hielden zonlicht tegen. Gemiddelde temperaturen aan de andere kant van de wereld zakten met meer dan een graad. De lucht was jarenlang donkerder dan gebruikelijk en pas in 1888 had de planeet zich hersteld.

Op tweede kerstdag 2004 werd Indonesië ook getroffen door een tsunami. Die ontstond door een aardbeving met een kracht van 9,1, een van de grootste bevingen aller tijden. Het epicentrum lag ten westen van Sumatra, zo'n 1500 kilometer van Anak Krakatau. De vloedgolven gingen de hele Indische Oceaan over en er stierven meer dan een kwart miljoen mensen, van wie meer dan de helft in Indonesië. Onder de doden waren 36 Nederlanders.

In juli 2006 was het raak in het gebied rond Pangandaran, toen een vloedgolf van 7 meter hoog de kustplaats in West-Java trof. Deze werd veroorzaakt door een aardbeving die relatief licht was ten opzichte van de verwoestende tsunami die 600 doden eiste.

2018 een rampjaar voor Indonesië

Met de tsunami van afgelopen zaterdag sluit Indonesië een rampjaar af. Het land kreeg in 2018 eerder een tsunami, aardbevingen, en een vliegramp te verduren.

Meer dan honderd mensen kwamen om het leven toen het toeristische eiland Lombok in augustus werd getroffen door een aardbeving. Een beving met een kracht van 7,5 trof in september Sulawesi, gevolgd door een tsunami en nog eens 170 naschokken.

Het dodental werd uiteindelijk vastgesteld op 2000, maar gevreesd wordt dat het feitelijk om 5000 slachtoffers gaat.
Sulawesi en Sumatra kenden dit jaar bootrampen. Een houten veerboot zonk in een diep meer op Sumatra in juni, waardoor 164 mensen om het leven kwamen.

Een maand later gebeurde hetzelfde met een pont bij Sulawesi, wat aan 31 mensen het leven kostte. Bijna tweehonderd mensen kwamen om het leven toen in oktober een toestel van Lion Air in zee stortte tijdens een vlucht van Jakarta naar het eiland Bangka.