Minister Hoekstra maakt zich zorgen dat er nog altijd geen herstructureringsplan ligt voor KLM.
De directie van KLM en vakbonden zijn nog niet tot een akkoord gekomen.
KLM wil op 1 oktober hoe dan ook met een reorganisatieplan komen.
Het baart minister Wopke Hoekstra van Financiën zorgen dat een akkoord over een herstructureringsplan bij KLM nog altijd op zich laat wachten. De gesprekken daarover met de vakbonden zijn nog altijd niet afgerond, terwijl het plan donderdag moet worden ingeleverd.
“De gesprekken hebben zich inmiddels bijna tot aan de deadline uitgestrekt”, zegt Hoekstra. “Ik heb daar wel zorgen over, kijkend naar wat er het afgelopen halfjaar wel en niet is gebeurd.” Hij wijst erop dat KLM zelf om extra coronasteun heeft gevraagd, bovenop de loonkostenregeling waarvan de luchtvaartmaatschappij al veruit de grootste gebruiker was.
Aan de noodkredieten en garantstellingen ter waarde van 3,4 miljard euro die eind juni werden toegezegd, zijn voorwaarden verbonden. De kosten moeten flink omlaag om ervoor te zorgen dat KLM ook op de langere termijn de concurrentie aankan. Voor 1 oktober moet daarvoor een “overtuigend plan” zijn ingediend.
Kosten bij KLM en Air France zijn relatief hoog
Dat plan moet ook op de langere termijn resultaat opleveren. Hoekstra wijst erop dat het kostenniveau bij KLM en zusterbedrijf Air France toch al hoger was dan gemiddeld in Europa. "Andere maatschappijen doen al forse stappen, alleen daarom is er een hoop huiswerk te doen. Bovendien is er echt nog geen sterk herstel voor de luchtvaart in zicht."
Een akkoord met de vakbonden is "ontzettend belangrijk voor het voortbestaan van de onderneming", zegt Hoekstra. KLM is volgens hem in een fase van "kiezen of delen" beland. "De keuze die voorligt is óf loonoffers, óf massale ontslagen, óf toch faillissement. Dat is geen prettige boodschap maar wel de realiteit."
Hoekstra houdt er nog altijd rekening mee dat moederbedrijf Air France-KLM binnenkort bij de aandeelhouders moet vragen om extra kapitaal. Het is "bepaald geen gegeven" dat de Nederlandse staat met zijn belang van 14 procent dan meedoet. "We zullen er vanzelfsprekend naar kijken", zegt hij. Maar dat hangt ook af van hoe het bedrijf er dan voorstaat.
KLM komt hoe dan ook met reorganisatieplan op 1 oktober
KLM stuurt hoe dan ook op 1 oktober een plan hoe de luchtvaartmaatschappij geld gaat besparen naar politiek Den Haag. Liefst doet het bedrijf dat met een akkoord met de vakbonden over het versoberen van de arbeidsvoorwaarden, maar als dat er niet is, gaat het eigen plan van KLM naar Den Haag, zegt Kim Bruggeman. Als vicepresident voor sectorrelaties en compensatie was hij de laatste maanden een van de onderhandelaars met de vakbonden.
Inzet van het overleg met de bonden is te voldoen aan de eisen die Den Haag stelde aan een steunpakket ter waarde van 3,4 miljard euro. Om de 2,4 miljard euro aan leningen en 1 miljard euro aan garanties voor leningen te krijgen, moet KLM van de overheid de kosten met zeker 15 procent terug brengen.
Ook moet het aantal nachtvluchten omlaag en zijn er eisen gesteld aan een minimaal gebruik van biobrandstof. Aan werknemers die meer dan drie keer modaal verdienen, wordt bovendien een loonoffer van minstens 20 procent gevraagd.
Bruggeman benadrukt dat de gesprekken met de bonden geen normale cao-gesprekken zijn, maar dat beide zijden het risico lopen in "klassieke patronen" te vervallen. "Normaal knok je een beetje over hoeveel erbij komt, nu gaat het om het inleveren van arbeidsvoorwaarden en staat het voortbestaan van het bedrijf op het spel."
Ook de traditionele onderhandelingstactiek van 'voor wat hoort wat', werkt volgens Bruggeman niet meer. "Dat past niet bij de situatie van het bedrijf. Het gaat echt heel slecht, de vliegtuigen zijn halfvol", verwijst hij naar de coronacrisis waardoor het aantal geboekte vliegreizen gekelderd is.
Belangrijk struikelblok is de invulling van het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en de eis van verschillende bonden dat personeel dat tot anderhalf keer modaal verdient, wordt ontzien.
Bruggeman en KLM menen dat als verdieners van een modaal inkomen hun in de cao afgesproken loonsverhogingen niet krijgen, ze verder niets hoeven in te leveren. Volgens sommige vakbonden zouden zij echter helemaal niet moeten lijden onder de kostenbesparingen en dus wel gewoon loonsverhoging moeten krijgen.
KLM heeft de ondernemingsraad al om advies gevraagd over de plannen. Bruggeman hoopt in een laatste onderhandelingsronde er ook met de bonden uit te komen. "We hebben vannacht nieuwe voorstellen rondgestuurd en gaan vanmiddag om de tafel. Als het nodig is, maken we er nachtwerk van."
