OPINIE – Ontroerd, boos en machteloos zat ik – en waarschijnlijk vele Nederlanders – te kijken naar het fragment uit ‘Even tot hier’ van afgelopen zaterdag, waarin een 18-jarige dochter voorkwam die niet meer bij haar moeder kon wonen vanwege de toeslagenaffaire.

Moeder moet onterecht 100.000 euro terugbetalen (noemt het “gevangen genomen worden voor iets dat je niet gedaan hebt”), heeft inmiddels 30.000 euro terug gehad. Nog 70.000 euro te gaan dus. En dit loopt al zeven jaar. Zeven. Zoals we weten, een van de vele gevallen.

In een parallelle werkelijkheid praatten premier Mark Rutte en minister van Volksgezondheid Hugo De Jonge ondertussen over een ‘kerstcadeau’ aan de bevolking. Dat we wat meer mensen met Kerst thuis mogen ontvangen? Dat de winkels een uurtje langer opengaan? Alsof we in een keiharde Australische lockdown zitten.

In het Catshuisoverleg van zondag lijkt men toch het licht gezien te hebben en geen versoepelingen door te willen voeren.

Het bijzondere is: 71 procent van de bevolking vindt juist dat de overheid te weinig maatregelen neemt. En 16 procent van de mensen heeft nog maar vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid. Een dramatisch cijfer natuurlijk in een acute crisis waar draagvlak en vertrouwen cruciaal is.

Het merendeel van de mensen zit niet op snelle versoepeling te wachten, wel op verstandig beleid. De overheid heeft kennelijk een ander beeld van de bevolking dan de bevolking zelf.

Kerstcadeau: geef gedupeerden toeslagenaffaire in één keer compensatie

De parallel met de toeslagenaffaire? Het grote gebrek aan pro-activiteit. Daardoor ben je niet voorbereid en dus steeds te laat. En als je handelt, gaat het meestal te traag.

Het op z’n beloop laten en traag actie ondernemen, is onderdeel van het bureaucratische systeem en de cultuur. En dus onderdeel van de aanpak van affaires en crises.

Maar als bureaucratie een snelle oplossing tegenhoudt en het inmiddels een niet door te komen oerwoud is geworden, kun je net zo goed vandaag nog het geld aan alle slachtoffers overmaken. Een chaos is het toch al, regel het later maar in je systemen. Bovendien heb je dan in ieder geval aan je eerder gedane belofte voldaan.

Dat lijkt me het mooiste kerstcadeau dat er is: alle toeslagenouders compenseren door op 23 december de overboeking van die 30.000 euro, 50.000 euro of 100.000 euro te doen. Dan is het de 24e binnen.

Open daarnaast speciaal voor die ouders en hun kinderen – maar ook echt alleen voor hen – het restaurant van hun keuze, haal de beste sterrenchefs erbij en serveer ze een goddelijk 7-gangen kerstdiner.

De pandemie is nog niet over, maar dan weten we zeker wie er sowieso een onvergetelijke Kerst hebben. Laat dat andere kerstcadeau maar zitten. Dat overleeft de rest wel, met een paar gasten minder. Doe maar gewoon verantwoord beleid.

Diederik Heinink is oprichter van East en adviseert bedrijven en leiders over hun positionering en bedrijfsstrategie. De afgelopen jaren was hij veel actief in de finance en techsector. Hij werkte onder andere voor ING, Randstad en veel internationale scale-ups en mid-corporates.