• Nederland kan met extra investeringen meer gas winnen uit kleine velden in de Noordzee, volgens gasproducenten.
  • Het opvoeren van de productie van het grote Groningenveld blijft vanuit veiligheidsoogpunt problematisch.
  • Door de hoge gasprijzen en de zoektocht naar alternatieven voor Russisch gas is de discussie over de leveringszekerheid van gas voor Nederland opgelaaid.
  • Lees ook: Kabinet heeft noodscenario voor als Rusland gaskraan dichtdraait: desnoods rantsoenering

De hoge gasprijzen zorgen voor discusie over de mogelijkheden om de gaswinning in Nederland op te voeren. Meer gas halen uit het grote Groningenveld lijkt problematisch. De winning uit kleine velden in de Noordzee opvoeren lijkt meer kansen te bieden.

Uit kleine gasvelden kan op korte termijn zo’n 6 miljard kuub extra gas geworden, zegt directeur Arendo Schreurs van de brancheclub van gaswinningsbedrijven Nogepa dinsdag tegen De Telegraaf. Op de iets langere termijn zou in totaal 80 miljard kuub extra gewonnen kunnen worden uit de kleine velden.

Alles bij elkaar is dit nog een beperkte toevoeging, gelet op het jaarlijkse Nederlandse gasverbruik van ongeveer 40 miljard kuub.

Wat het Groningenveld betreft is het vanuit het oogpunt van de veiligheid “af te raden” om de gaswinning in Groningen te verhogen, stelde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) dinsdag een advies.

"De veiligheid van de inwoners van Groningen is op dit moment onvoldoende geborgd", aldus de toezichthouder. Dat komt ook doordat de afgelopen jaren veel te weinig woningen zijn versterkt. Duizenden huizen lopen het risico in te storten bij een zware aardbeving, en de kans daarop neemt toe naarmate er meer gas wordt opgepompt.

De gaswinning in Groningen wordt juist wegens die aardbevingsrisico's afgebouwd, maar dat proces dreigt vertraging op te lopen. Dat komt vooral doordat een stikstoffabriek in Zuidbroek die buitenlands gas geschikt moet gaan maken voor Nederlandse verwarmingsketels en kooktoestellen, later klaar is dan gepland.

Groningen hing wekenlang een verdubbeling van het toegestane productieniveau dit jaar van 3,9 naar 7,6 miljard miljard kubieke meter boven het hoofd. Vorige week bleek evenwel dat het plafond niet zo heel veel hoger hoeft komen te liggen. Mede dankzij het milde weer van de afgelopen weken is mogelijk helemaal geen extra productie nodig.

De daadwerkelijk benodigde productie is ook afhankelijk van de keuzes die het kabinet maakt over het gebruik van de gasopslag in Grijpskerk. Die keuzes bepalen eveneens voor een belangrijk deel wanneer de gaswinning uit het Groningenveld helemaal kan stoppen.

Omzetten hoogcalorisch gas naar laagcalorisch gas

Grijpskerk wordt nu nog gebruikt voor hoogcalorisch gas. Dat wordt onder meer in de industrie gebruikt maar kan door het bijmengen van stikstof worden omgezet in laagcalorisch of 'Gronings' gas. Het kabinet wil deze opslag uiteindelijk gaan gebruiken voor laagcalorisch gas, maar moet nog beslissen vanaf wanneer dat gebeurt.

Wordt Grijpskerk al vanaf april dit jaar gevuld met laagcalorisch gas, dan is de komende maanden extra gaswinning nodig, maar kan het Groningenveld in het beste geval al volgend jaar oktober helemaal dicht. Wacht het kabinet met de ombouw tot volgend jaar, dan is dit jaar geen extra productie nodig, maar schuift de definitieve sluiting een jaar op.

SodM ziet geen grote verschillen in de veiligheidsrisico's tussen beide scenario's, en raadt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) de inwoners van het gaswinningsgebied nauw bij de keuze te betrekken. "Zo kan rekening worden gehouden met wat in de ogen van getroffen bewoners het meest doorwerkt naar de ervaren onzekerheid en de veiligheid."

De toezichthouder stelt verder vast dat de impact van de oorlog in Oekraïne op de gasmarkt voor extra onzekerheid zorgt in Groningen. Het kabinet wil bijvoorbeeld nu geen beloftes doen over wanneer de gaskraan definitief dichtgaat. SodM adviseert daar toch zo snel mogelijk duidelijkheid over te bieden.

LEES OOK: In 7 stappen van het gas af, van isolatie tot zonnepanelen en warmtepomp: dit is van belang