- VVD-leider Mark Rutte wil aanblijven, ook al zijn er partijen die zeggen niet met hem in een kabinet te willen.
- Gert-Jan Segers van de ChristenUnie heeft aangegeven niet opnieuw in een kabinet met de VVD te stappen als Rutte premier blijft.
- Aangezien alleen VVD, D66 en het CDA in de nacht van donderdag op vrijdag niet voor de motie van wantrouwen tegen Rutte stemden, is het moeilijker geworden voor Rutte om een meerderheidskabinet te vormen.
VVD-leider Mark Rutte wil aanblijven, ondanks dat er partijen zijn die zeggen niet met hem in een kabinet te willen. “Ik ben strijdbaar”, zegt hij tegen de camera’s van de NOS en RTL Nieuws.
Dat nu ook zijn coalitiegenoot Gert-Jan Segers van de ChristenUnie niet met Rutte in een nieuw kabinet wil stappen, verandert daar niets aan. Toch raken de woorden van Segers hem wel, zegt hij. “Met Gert-Jan Segers heb ik de afgelopen jaren zo goed samengewerkt.”
Rutte wil het gesprek over de formatie “op de inhoud” voeren. De partijen die tot een regeerakkoord komen, gaan er zelf over wie ze naar voren schuiven voor ministersposten, en ook het premierschap, zegt de VVD-voorman.
In een zwaar debat dat donderdag begon en in de vroege uurtjes van vrijdag pas afliep, kreeg Rutte naast felle woorden van andere partijleiders, ook een motie van afkeuring voor zijn voeten. Die werd door alle partijen, behalve de VVD, gesteund.
De voltallige oppositie zei zelfs het vertrouwen in hem op, maar die motie haalde net geen meerderheid. Toch wil de liberaal door, "omdat we in Nederland voor hele grote vraagstukken staan, en ik ervan overtuigd ben dat we altijd als land in staat zijn over die grote vraagstukken tot compromissen te komen."
De partijtop van de VVD liet zaterdag al weten Rutte volop te steunen. Ook veel VVD-prominenten spreken zich in artikelen en op sociale media uit voor de VVD-leider. De andere coalitiepartijen, D66 en CDA, houden zich nog even stil. Ze willen het Paasweekeinde gebruiken voor "bezinning", waarna de moeizame formatie van start zal gaan.
ChristenUnie wil niet in kabinet als Rutte de leiding krijgt
Zaterdag zei ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers dat zijn partij kabinetsdeelname uitsluit als Rutte opnieuw premier wordt. "Daarvoor is er gewoon te veel gebeurd", zei hij in gesprek met het Nederlands Dagblad.
"Dat er was gesproken over een 'functie elders' voor Pieter Omtzigt was voor onze fractie al niet te verteren. Er werd hardop gefantaseerd over hoe je een kritisch en vasthoudend Kamerlid weg kunt krijgen."
"Dat is niet één incident, maar een uiting van een dieper liggend probleem, van een cultuur die niet deugt, van macht die geen tegenmacht duldt", aldus de leider van de ChristenUnie. "Daar kwam deze week bij dat Rutte heeft gelogen: hij had wél over Omtzigt gesproken, terwijl hij dat eerder ontkende."
Segers stemde niet voor motie van wantrouwen
In de nacht van donderdag op vrijdag stemde de ChristenUnie, net als de andere regeringspartijen het CDA en D66, tegen de motie van wantrouwen aan het adres van Rutte. Alle oppositiepartijen stemden voor.
De regeringspartijen stemden wel voor een motie van afkeuring vanwege Rutte's uitspraken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt tijdens een verkenningsgesprek voor de formatie.
Segers: "Wij hebben de motie van afkeuring gesteund omdat wij dit gedrag en deze cultuur daadwerkelijk afkeuren. Maar bij de motie van wantrouwen stonden wij voor een groot dilemma: willen we een kabinet midden in de coronacrisis onthoofden, waardoor we de politieke chaos alleen maar vergroten? Daarvoor durfden wij geen verantwoordelijkheid te nemen."
Tegelijk wil Segers niet terug naar 'business as usual', zegt hij tegen het Nederlands Dagblad: "Daarom hebben we als fractie ook al meteen besloten: wij kunnen geen deel uitmaken van een vierde kabinet-Rutte. Dat heb ik Rutte intussen ook zelf laten weten."
Formatieopties voor kabinet-Rutte 4 worden kleiner
Het CDA en D66 hebben kabinetsdeelname met Rutte als premier vooralsnog nog niet uitgesloten, maar de drie partijen komen samen niet aan een meerderheid in de Tweede Kamer.
Het besluit van de ChristenUnie om deelname aan het kabinet uit te sluiten kan dus grote gevolgen hebben voor de mogelijkheden van Rutte om als premier aan te blijven.
"Als u mij vraagt of een andere politieke cultuur zwaarder weegt dan gewoon maar snel doorgaan met de formatie, is mijn antwoord ja", zegt Segers op de vraag of hij zich realiseert dat het besluit van de ChristenUnie waarschijnlijk zal bijdragen aan een lange formatie. "Wij kunnen het niet verantwoorden als we opnieuw deelnemen aan een kabinet onder Rutte."
In een reactie twittert PVV-leider Geert Wilders: "Had gisteren dan voor mijn motie van wantrouwen gestemd! Dan had je karakter getoond en was Rutte meteen afgetreden."
