De Europese Unie moet het internationale gebruik van de euro stimuleren, vooral in strategische sectoren als energie, grondstoffen en voedsel.

Als er wereldwijd meer wordt geïnvesteerd en gehandeld in euro’s beschermt de EU zich beter tegen ernstige verstoringen in de voorziening van olie, gas of levensmiddelen door politieke risico’s die van invloed zijn op dollartransacties.

Dat schrijft de Europese Commissie in een actieplan om de internationale rol van de euro te versterken. Ze vraagt de EU-regeringsleiders de kwestie eind volgende week op een speciale eurotop in Brussel te bespreken.

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis: “De euro is een jonge maar succesvolle munt. De tijd is aangebroken om de euro mondiaal verder te ontwikkelen. De euro moet een afspiegeling zijn van het politieke, economische en financiële gewicht van de eurozone.”

Grote Europese kopers en producenten op strategische markten handelen in dollars, zelfs onderling. De EU is de grootste importeur van energie in de wereld, ter waarde van gemiddeld 300 miljard euro per jaar. Investeringen en handel in de euro in die sector zal volgens Brussel de autonomie van Europese ondernemingen verstevigen.

De commissie begint zelf alvast met consultatierondes over de mogelijkheden van betalingen in euro’s voor olie, gas, metalen, mineralen, agrovoeding en transportsector.

In Brussel bestaat vooral sinds het aantreden van de Amerikaans president Donald Trump grote zorg over de Europese afhankelijkheid van de dollar.

Voorzitter Jean-Claude Juncker zei in zijn jaarlijkse beleidsrede in september: "Het is belachelijk dat Europese bedrijven goederen betalen in dollars en niet in euro’s. Het is raar dat de EU energierekeningen in dollars afrekent terwijl maar 2 procent van de energie uit de Verenigde Staten komt. Dat moet veranderen."

Principeakkoord over versterking eurozone

Eerder deze week bereikten de EU-ministers van Financiën in Brussel een principeakkoord over maatregelen om de eurozone te versterken. Die zijn nodig om de EU beter te wapenen tegen nieuwe financiële crises. Na afloop van vijftien uur onderhandelen zei minister Wopke Hoekstra "zeer tevreden'' over het resultaat te zijn.

Het ESM, het permanente noodfonds voor eurolanden in financiële problemen, krijgt zoals Nederland graag wilde meer bevoegdheden. Er worden ook strengere voorwaarden gesteld aan schuldherstructurering voor een land in nood geld kan krijgen.

"We zijn het eens dat ESM-steun het laatste redmiddel moet zijn en onder passende voorwaarden", aldus eurogroepvoorzitter Mário Centeno. Hij sprak van "een doorbraak op enkele hoofdthema’s na harde en uitputtende onderhandelingen".

Het ESM wordt mogelijk al voor 2024 ook als vangnet voor probleembanken ingezet, onder voorwaarde dat de banken per 2020 substantieel hun risico's hebben teruggedrongen.

De plannen worden op 14 december voorgelegd aan de Europese regeringleiders. Zij zullen bepalen of en hoe er binnen de Europese meerjarenbegroting ruimte moet komen om lidstaten aan te zetten tot hervormingen en meer concurrentiekracht. "Het woord eurozonebegroting is uit de tekst'', aldus Hoekstra. "Ik wil het woord stabilisatie niet meer horen."

De CDA-bewindsman zei dat het principeakkoord "voelt als loon naar werken, na het afgelopen jaar drie slagen in de rondte te hebben gevlogen, gewhatsappt en gebeld" om het Nederlandse standpunt en dat van medestanders te verdedigen.

De Franse minister Bruno Le Maire twitterde na afloop: "Voor het eerst hebben we met alle landen een akkoord om stappen te zetten voor een begroting van de eurozone."